Ngày 22-4, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đến tòa ở Manhattan (TP New York) dự phiên đầu tiên xét xử vụ án hình sự cáo buộc ông chi tiền bịt miệng sao khiêu dâm Stormy Daniels, nhằm che giấu quan hệ tình cảm giữa hai người và để ém thông tin bất lợi khi tranh cử hồi năm 2016.
Phiên tòa lịch sử
Đây được coi là phiên tòa lịch sử ở Mỹ, vì là lần đầu tiên một cựu tổng thống bị truy tố hình sự và đưa ra xét xử. Phiên toà có thể kéo dài từ 6-8 tuần, theo hãng tin Reuters.
Tại phiên tòa ngày 22-4, các công tố viên nói rằng khoản thanh toán này là một hành vi phạm tội nhằm đánh lừa cử tri vào thời điểm ông Trump đang gặp bất lợi so với các đối thủ tranh cử khác.
“Đây là một âm mưu được lên kế hoạch, phối hợp và kéo dài, gây ảnh hưởng cuộc bầu cử năm 2016, nhằm giúp ông Trump đắc cử. Đó là rõ ràng là hành vi gian lận bầu cử” - công tố viên Matthew Colangelo nói.
Phần mình, luật sư của ông Trump nói với bồi thẩm đoàn rằng cựu tổng thống không phạm tội gì và cho rằng công tố viên Alvin Bragg - người phụ trách cuộc điều tra về việc ông Trump dùng tiền bịt miệng sao khiêu dâm - lẽ ra không nên khởi kiện.
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu ông Trump bị kết án?
Theo tờ The Hill, việc bị truy tố và ra tòa liên quan vụ ông Trump chi tiền bịt miệng sao khiêu dâm sẽ không ngăn cản ông Trump tranh cử tổng thống, nhưng có thể khiến nỗ lực tranh cử của cựu tổng thống gặp nhiều khó khăn.
Theo giới chuyên gia, về mặt pháp lý, cựu Tổng thống Trump vẫn có thể tranh cử vào chức vụ liên bang ngay cả khi bồi thẩm đoàn quyết định kết tội ông ấy.
Về mặt chính trị, phiên tòa xét xử và phán quyết cuối cùng đều không có khả năng thay đổi suy nghĩ của các cử tri trung thành với ông Trump, trong bối cảnh cựu tổng thống khẳng định rằng ông không làm gì sai.
Tuy vậy, việc bị kết án vẫn có thể khiến một số cử tri độc lập mất lòng.
“Tôi nghĩ việc [ông Trump] bị kết án sẽ tác động xấu đến lựa chọn của các cử tri độc lập, mặc dù họ có thể không phải là một cộng đồng lớn. Tôi nghĩ họ sẽ do dự trước khi bỏ phiếu cho một tội phạm” - ông Stephen Saltzburg, GS Luật tại ĐH George Washington (Mỹ), nói.
Một cuộc thăm dò mới của Yahoo News/YouGov cho thấy ngày càng có nhiều cử tri độc lập cho rằng việc ông Trump chi tiền bịt miệng sao khiêu dâm Daniels là một “tội ác nghiêm trọng”. 51% trong tổng số cử tri tham gia khảo sát (16% trong số đó là cử tri đảng viên Cộng hòa) cho biết không ủng hộ ông Trump nếu bị kết tội trong vụ đó.
Ngoài ra, một cuộc thăm dò được công bố đầu năm nay do hãng tin Bloomberg/ Morning Consult thực hiện cũng cho thấy có tới 53% cử tri ở các bang chiến trường sẽ từ chối bỏ phiếu cho ông Trump nếu ông bị kết tội. Con số này là 55% nếu ông bị kết án tù.
Cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos cho thấy một nửa số cử tri độc lập và 1/4 đảng viên Cộng hòa nói rằng họ sẽ không bỏ phiếu cho ông Trump, nếu ông ấy bị kết án hình sự.
“Những người ghét ông Trump nghĩ rằng ông ấy đã phạm tội và và chỉ trích ông ấy bằng câu nói 'không ai đứng trên luật pháp'. Những người yêu mến ông Trump thì tin rằng ông ấy đang bị bức hại. Sự chia rẽ này đang ngày càng sâu sắc hơn” - chiến lược gia đảng Cộng hòa Matthew Bartlett nói.
Ở một phương diện khác, ông Ilya Somin - GS Luật tại ĐH George Mason - cho biết: “Chắc chắn là việc bị kết án hoặc thậm chí ở tù không ngăn cản một người tranh cử tổng thống hoặc thậm chí được bầu. Tuy nhiên, việc đảm nhận chức vụ sẽ là một tình huống khó khăn nếu tổng thống phải ngồi tù".
Đây chỉ là 1 trong 4 vụ truy tố hình sự nhắm vào cựu tổng thống. Ba vụ khác bao gồm: vụ truy tố can thiệp bầu cử 2020 do công tố viên Jack Smith dẫn đầu; vụ kiện ông Trump cất giữ tài liệu mật sau khi rời Nhà Trắng; và vụ kiện lật ngược kết quả bầu cử bang Georgia năm 2020.
Ông Saltzburg lưu ý rằng nếu ông Trump trắng án trong phiên toà ở New York, thì đây có thể là một động lực giúp ông Trump tạo lợi thế đáng kể trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm nay.
