Sau vụ việc vợ chồng ca sĩ Lệ Quyên bị xử phạt vi phạm hành chính vì cho con đi tiểu vào túi nôn, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Trọng Thắng, Chánh Thanh tra Cục Hàng không Việt Nam.
Gia đình đã ký vào biên bản
. Phóng viên: Căn cứ vào đâu để Thanh tra Cục Hàng không Việt Nam xử phạt hành vi cho con tè vào túi nôn trên máy bay của gia đình Lệ Quyên, thưa ông?
+ Ông Nguyễn Trọng Thắng: Gia đình Lệ Quyên bị xử phạt 8 triệu đồng (mỗi người 4 triệu đồng) về hành vi vi phạm trật tự, kỷ luật trong tàu bay, được quy định tại điểm d khoản 4 Điều 24 Nghị định số 147/2013 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng. Trật tự, kỷ luật trong tàu bay cũng giống trật tự, kỷ luật trên đường phố, lớp học. Cụ thể, anh phải ngồi đúng chỗ trong lớp, không được phép nói chuyện, uống rượu... Tương tự, trên máy bay đã có phòng vệ sinh (WC), anh phải ngồi và đi vệ sinh đúng chỗ. Bên cạnh đó, tiếp viên đã hướng dẫn cái gì được dùng, cái gì không được dùng. Anh không thể thích chỗ nào đi chỗ đấy được, đó là trật tự, kỷ luật trong máy bay. Đặc biệt, bên trong máy bay là môi trường công cộng đặc biệt.
. Khi nhân viên hàng không phát hiện gia đình Lệ Quyên cho con tè vào túi nôn, nhân viên có lập biên bản không? Quá trình xử phạt có mời gia đình Lê Quyên đến làm việc không, thưa ông?
+ Khi xảy ra sự việc, theo quy định, thành viên của tổ bay phải lập biên bản vi phạm hành chính ngay tại máy bay. Tuy nhiên, thành viên tổ bay chỉ nắm được kiến thức cơ bản, trong khi đó vụ này có nhiều tình tiết hi hữu và không rõ ràng như hút thuốc, sử dụng điện thoại. Do vậy, tiếp viên không đánh giá được mức độ vi phạm và không lập biên bản vi phạm hành chính mà sau chuyến bay, họ đã làm báo cáo gửi cho Tổng Công ty Hàng không Việt Nam.
Khi nhận được báo cáo của tiếp viên, chúng tôi xác định có dấu hiệu vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng nên đã thụ lý vụ việc trên. Khi thụ lý, chúng tôi yêu cầu tiếp viên có báo cáo tường trình toàn bộ sự việc, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam cũng có báo cáo về sự việc này. Sau đó, chúng tôi giao cho Cảng vụ hàng không Miền Nam làm việc trực tiếp với tiếp viên để ghi biên bản, tiếp đến làm việc với anh Lê Đức Huy (chồng chị Lệ Quyên). Cuối cùng là làm việc chung giữa tiếp viên và gia đình anh Huy. Sau khi làm việc xong, Cảng vụ hàng không Miền Nam đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với chị Quyên và anh Huy. Sau đó anh Huy đã ký vào biên bản vi phạm. Căn cứ vào các biên bản trên, chúng tôi đã ra hai quyết định xử phạt anh Huy và chị Quyên.
Tiếp viên VNA đang hướng dẫn du khách cách sử dụng bàn ăn. Ảnh: QUANG HUY
Ông Nguyễn Trọng Thắng, Chánh Thanh tra Cục Hàng không Việt Nam, thực nghiệm lại các bước để chứng minh gia đình Lệ Quyên hoàn toàn đủ thời gian cho cháu bé đi tè. Ảnh: VIẾT LONG
Không chịu sức ép của dư luận
. Dư luận cho rằng khi xử phạt ca sĩ Lệ Quyên, Thanh tra Cục Hàng không Việt Nam đã bị sức ép của dư luận?
+ Tôi khẳng định chúng tôi làm việc theo đúng quy định của pháp luật, không chịu bất kỳ tác động nào từ dư luận. Trước khi nhận được đầy đủ văn bản, chúng tôi đã rất cân nhắc vì có nhiều người cũng đặt vấn đề rằng trong tình thế trên hành khách đã xử lý hợp lý. Trước vấn đề đó, chúng tôi cho rằng trong trường hợp tiếp viên nhắc hành khách trên máy bay hạn chế sử dụng WC khi máy bay đang hạ độ cao, tức là không phải cấm hành khách đi WC.
Tiếp đến, chúng tôi đã lấy sơ đồ của máy bay để thực nghiệm và xác định hai vợ chồng và con của Lệ Quyên ngồi ba ghế sát nhau ở hàng ghế 11, anh Huy ngồi ở ghế ngoài cùng. Với vị trí này, anh Huy chỉ cách WC khoảng 2 m. Khi cháu đi tè thì anh Huy chỉ cần bồng con lên bước hai bước chân là đến nhà vệ sinh. Nhưng anh Huy không đưa con vào nhà vệ sinh mà lấy từ hai ghế hai túi nôn và xé rồi đánh phồng lên để lồng vào nhau. Với thời gian làm như vậy, anh Huy hoàn toàn có thể đưa con đi WC mấy lần liền. Biên bản chúng tôi cũng ghi nhận tại thời điểm đó không có ai đi nhà vệ sinh. Từ những thực nghiệm trên, chúng tôi đã đưa ra quyết định cuối cùng là xử phạt hành chính.
. Xin cám ơn ông.
Quyết định xử phạt trong trường hợp này là không đúng luật! Hai vợ chồng ca sĩ Lệ Quyên bị xử phạt mỗi người 4 triệu đồng về hành vi vi phạm trật tự, kỷ luật trong tàu bay theo điểm d khoản 4 Điều 24 Nghị định số 147/2013 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng có đôi điều chưa ổn. 1.Theo Từ điển Tiếng Việt thì “trật tự là duy trì tình trạng ổn định”, còn “kỷ luật là phép tắc do tổ chức đề ra, cần phải noi theo”. Hành vi vi phạm trật tự, kỷ luật trong tàu bay nằm tại điểm d khoản 4 Điều 24 Nghị định số 147/2013 tức là được bao trùm trong Điều 24. Tên gọi của Điều 24 là “Vi phạm quy định về an ninh hàng không đối với cảng hàng không, sân bay, chuyến bay, quản lý hoạt động bay”. Như vậy, các điều khoản nằm trong Điều 24 phải hướng đến việc duy trì trật tự, kỷ luật liên quan đến an ninh hàng không. Do đó nếu người có thẩm quyền xác định hành vi vi phạm trật tự, kỷ luật trong tàu bay thì hành vi đó phải liên quan đếnan ninh hàng không. Thiết nghĩ hành vi cho con tiểu vào túi nôn mà không có bắn ra ngoài lấy nửa giọt như Lệ Quyên đã nói thì không đe dọa đến an ninh hàng không. Do đó, tiếp viên trưởng chuyến bay của VNA rất có lý khi sau đó đã nhận định rằng “hành vi này không gây uy hiếp an ninh, an toàn trên chuyến bay nên không lập biên bản màbáo cáo sự việc sau chuyến bay”. Hành vi của Lệ Quyên có thể không đúng và có thể ít nhiều gây ra sự phản cảm. Tuy nhiên, xét dưới góc độ lý lẽ thì việc cho con tiểu vào túi nôn khi con có nhu cầu cần thiết trong tình trạng nhà vệ sinh bị hạn chế sử dụng vẫn có thể cảm thông được. Tuy nhiên, hành vi này - dù không đẹp - thì cũng không phải là vi phạm trật tự, kỷ luật trong tàu bay dẫn đến đe dọa an ninh hàng không. 2. Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 quy định: “Đối với những vi phạm hành chính mà hình thức xử phạt là cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 250.000 đồng đối với cá nhân thì không cần phải lập biên bản mà có thể ra quyết định xử phạt luôn. Trong trường hợp vi phạm hành chính được phát hiện nhờ sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật, nghiệp vụ thì bắt buộc phải lập biên bản”. Hành vi vi phạm của ca sĩ Lệ Quyên có mức phạt 3-5 triệu đồng thì phải lập biên bản mới xử phạt được. Cần chú ý rằng theo Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 thì đối với vi phạm hành chính xảy ra trên tàu bay thì người chỉ huy tàu bay có trách nhiệm tổ chức lập biên bản và chuyển ngay cho người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính khi tàu bay đến sân bay. Trong trường hợp này, người có thẩm quyền không thể “hợp thức hóa” bằng cách lập lại biên bản vì pháp luật đã quy định phải lập biên bản và “chuyển ngay” vào thời điểm xảy ra vi phạm. Việc lập biên bản vi phạm hành chính trên tàu bay khác với các phương tiện giao thông khác. Đó là: Chỉ huy tàu bay là người duy nhất có thẩm quyền tổ chức lập biên bản và việc này chỉ được phép diễn ra trong khoảng thời gian người đó chỉ huy hành trình bay. Khi hành trình bay kết thúc, hành khách bước ra khỏi máy bay thì người chỉ huy không còn thẩm quyền tổ chức lập biên bản nữa. Do vậy, việc ra quyết định xử phạt trong trường hợp này là không đúng luật. ThS CAO VŨ MINH, giảng viên khoa Luật hành chính Trường ĐH Luật TP.HCM PHƯƠNG LOAN ghi Không thể coi là vi phạm kỷ luật tàu bay Về nguyên tắc, chỉ xử phạt vi phạm hành chính khi có hành vi được quy định cụ thể là hành vi vi phạm hành chính. Ví dụ như hành vi xâm nhập trái phép vào khu vực hạn chế của sân bay hoặc hành vi hành hung hành khách trên tàu bay… Tôi chưa thấy có quy định nào gọi hành vi đi tiểu vào túi nôn là hành vi vi phạm trật tự, kỷ luật trong tàu bay. Việc cho con đi tiểu vào túi nôn trong tình huống hạn chế vào nhà vệ sinh mà không đe dọa gì đến an ninh hàng không trong chuyến bay thì không thể coi là hành vi vi phạm trật tự, kỷ luật trong tàu bay. Luật sư NGUYỄN THẾ TÂN, Đoàn Luật sư tỉnh Tây Ninh |