Phản ánh đến Pháp Luật TP.HCM, bạn đọc cho biết mình bị các đối tượng lừa đảo dẫn dụ ra ngân hàng rút tiền với mục đích chiếm đoạt tài sản. Đáng nói nạn nhân bị nhắm đến có thể là bất kỳ ai, đặc biệt với người lớn tuổi.
Nhắm vào đối tượng là người già
Liên quan đến tình trạng lừa đảo nạn nhân đến ngân hàng rút tiền, bà NBC (74 tuổi, Khánh Hòa) cho biết cách đây vài tháng, bà nhận được cuộc gọi từ một người đàn ông tự xưng tên Phong, giới thiệu là Trung tá của một đơn vị trực thuộc Bộ Công an.
Người này cho biết bà C đang nợ ngân hàng 520 triệu đồng, yêu cầu chuyển vào tài khoản ngân hàng của đối tượng 1/3 số tiền (khoảng 175 triệu đồng) để đối tượng xác minh và xóa khỏi danh sách nợ xấu. Đồng thời, đối tượng yêu cầu bà C giữ bí mật, không được thông báo vụ việc cho con cái và yêu cầu bà đến ngân hàng chuyển tiền cho đối tượng.
Đến chiều cùng ngày, đối tượng lừa đảo tiếp tục gọi điện hối thúc bà C nhanh chóng đến ngân hàng chuyển tiền vì nếu để lâu, số tiền lãi sẽ tăng lên. Vì quá lo sợ, bà C đồng ý sáng hôm sau sẽ đến ngân hàng.
“Sáng hôm sau, người này liên tục gọi cho tôi suốt dọc đường đi. Khi xác nhận tôi đã đến trụ sở ngân hàng, người này liền đọc thông tin số tài khoản của người nhận tiền để tôi điền vào thủ tục chuyển tiền” – bà C nói.
Thấy bà C run rẩy, liên tục nghe điện thoại, bằng nghiệp vụ ngân hàng, nhân viên tại đây đã đến bắt chuyện, hỏi han để thăm dò tình hình. Sau khi bà C kể lại sự việc, nhân viên ngân hàng đã xác nhận đây là chiêu trò lừa đảo nạn nhân đến ngân hàng rút tiền và ngăn chặn kịp thời.
"Lúc cô nhân viên ngân hàng hướng dẫn, tôi mới dần tỉnh ra. Tôi thật cảm ơn nhân viên ngân hàng đã giúp đỡ người lớn tuổi như tôi, tránh được những trò lừa đảo. Nếu không có cô, tôi đã mất hết những đồng tiền lương ít ỏi mà tôi tích cóp bấy lâu nay", bà C nhớ lại.
Một trường hợp khác, anh Thanh Sơn (ngụ TP Thủ Đức) cho biết do có nhu cầu vay vốn nên lên mạng tìm hiểu, vào các hội nhóm vay tiền. Tại đây, đối tượng lừa đảo đã tiếp cận anh, giả là cán bộ ngân hàng để làm hồ sơ vay vốn. Trong quá trình đó, đối tượng yêu cầu anh phải chuyển khoản các loại phí, số tiền anh đã chuyển là hơn 500 triệu đồng.
“Lúc đầu họ cung cấp những giấy tờ chứng minh là nhân viên của ngân hàng nên tôi mới tin tưởng. Trong lúc làm hồ sơ, chúng thao túng tâm lý khiến tôi liên tục chuyển tiền, đến khi số tiền chuyển quá lớn, tôi mới thắc mắc vì sao hồ sơ vẫn chưa được hoàn thành. Lúc này, đối tượng lại đưa ra nhiều lý do hồ sơ bị trục trặc. Tôi yêu cầu trả lại số tiền trên nhưng các đối tượng kia cho rằng số tiền trên không thể lấy lại vì đây là các khoản phí tôi bắt buộc phải đọc. Sau khi các đối tượng nhận thấy không thể lấy thêm tiền từ tôi nên đã cắt đứt mọi liên hệ” – anh S kể.
Chị NA (ngụ TP.HCM) cũng cho biết vừa qua có một số điện thoại lạ gọi đến tự xưng là nhân viên ngân hàng mà chị sử dụng thẻ. Đối tượng thông báo thẻ của chị đang gặp một số vấn đề nên yêu cầu chị đọc mã OTP. Sau đó chị bị trừ gần 100 triệu đồng, không hiểu lý do vì sao.
“Đối tượng đọc được tất cả thông tin của tôi nên tôi không nghi ngờ mà cho rằng đây là nhân viên ngân hàng thật. Đến khi tài khoản bị trừ tiền, tôi mới tá hỏa gọi lại số điện thoại mà đối tượng đã dùng để gọi tôi thì không được. Tôi mới gọi đến số tổng đài của ngân hàng thì biết mình bị lừa” – chị A nói.
Không cung cấp mật khẩu, mã OTP cho bất kỳ ai
Trao đổi với PV, lãnh đạo của một ngân hàng cho biết khi phát hành và sử dụng thẻ tín dụng (TTD), khách hàng cần tham khảo và tìm hiểu thông tin về sản phẩm, dịch vụ nhằm giúp bảo vệ được thông tin cá nhân, thông tin TTD trước và trong quá trình sử dụng thẻ.
Để sử dụng thẻ tín dụng an toàn, người dùng tuyệt đối không nên nghe và làm theo hướng dẫn của các đối tượng mạo danh, tự xưng là công an, nhân viên ngân hàng dưới bất kỳ hình thức nào.
Đồng thời không truy cập và cài đặt ứng dụng thông qua đường link do các đối tượng này cung cấp; không cung cấp hình ảnh cá nhân, thông tin CCCD, thông tin tài khoản ngân hàng… dưới bất kỳ hình thức nào.
Trước những vụ việc lừa đảo xảy ra, một số ngân hàng như VietinBank, Agribank, VIB... cũng đã đưa ra khuyến cáo đối với khách hàng nhằm tránh bị các đối tượng lừa đảo nạn nhân đến ngân hàng rút tiền hoặc mất tiền online.
Đơn cử, VietinBank khuyến cáo khách hàng tuyệt đối không cài đặt phần mềm giả mạo dịch vụ công (Bộ Công an, VNEID,... ) từ các trang web, đường link, QR Code lạ hoặc file APK. Tuyệt đối không click vào các đường link lạ được gửi qua email, tin nhắn. Ngoài ra, không cung cấp thông tin bảo mật như tên truy cập, mật khẩu, mã OTP... cho bất kỳ ai dưới bất kỳ hình thức nào, kể cả công an hay nhân viên ngân hàng.
Đồng thời, khách hàng chỉ nên cài đặt phần mềm trên ứng dụng App Store, Google Play, CH Play. Khi cài đặt bất kỳ ứng dụng nào, người dùng nên đọc kỹ thông tin trước khi đồng ý tất cả điều khoản, kiểm tra thông tin tác giả (nhà phát triển) và đọc các bài đánh giá về ứng dụng.
Thường xuyên cập nhật các phương thức, thủ đoạn của tội phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng và website, ứng dụng của ngân hàng. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ lừa đảo nên liên hệ ngay với ngân hàng và cơ quan Công an để được hỗ trợ kịp thời.
Giải pháp phòng chống lừa đảo của NHNN Việt Nam
Để thực hiện hóa các giải pháp phòng, chống lừa đảo trong lĩnh vực ngân hàng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Ngân hàng Nhà nước (NHNN) với các Bộ, ngành liên quan để hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng kịp thời các quy chế quản lý để truy vết nhanh các đối tượng lừa đảo và bảo vệ người dùng.
Tháng 4-2023, NHNN cùng với Bộ Công an ký Kế hoạch số 01 triển khai Đề án Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử nhằm đảm bảo an toàn kết nối cơ sở dữ liệu dân cư trong triển khai hệ thống dịch vụ ngân hàng.
NHNN đang tiến hành tổng hợp kho thông tin về những tài khoản thanh toán, ví điện tử nghi ngờ gian lận. Từ đó, cảnh báo đến các tổ chức tín dụng tăng cường xác thực khi các tài khoản này thực hiện giao dịch.
Từ ngày 1-7, tất cả giao dịch ngân hàng trên 10 triệu đồng phải xác thực sinh trắc học nhằm đảm bảo chủ tài khoản và thực hiện giao dịch không bị giả mạo giấy tờ tùy thân, góp phần ngăn chặn lừa đảo trực tuyến.
Thời gian tới, NHNN sẽ tăng cường phối hợp với các Bộ, ngành, đẩy mạnh công tác phổ biến, tuyên truyền văn bản pháp luật, lưu ý các TCTD chú trọng truyền thông, quảng cáo, hướng dẫn tới cán bộ và khách hàng nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng để phòng, chống lừa đảo qua không gian mạng.
Ông Phạm Tiến Dũng, Phó Thống đốc NHNN Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội An ninh mạng quốc gia.
