Năm 2021 sẽ ‘khai tử’ sổ hộ khẩu

Sáng 10-8, tại phiên họp thứ 47, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục cho ý kiến về dự án Luật Cư trú (sửa đổi).

Ủy ban Pháp luật: Giữ sổ hộ khẩu đến hết năm 2025

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho hay đa số ý kiến tán thành việc thay đổi phương thức quản lý cư trú theo cách mới. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng đến thời điểm luật có hiệu lực thi hành (từ ngày 1-7-2021) sẽ “không đủ thời gian để bảo đảm các cơ sở dữ liệu liên quan có thể hoàn thiện và vận hành trên thực tế”.

Ủy ban Pháp luật cho rằng để thay đổi phương thức quản lý dân cư từ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú sang bằng mã số định danh thì cần ít nhất hai điều kiện: 1/ Phải hoàn thành việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu về cư trú và cấp đầy đủ mã số định danh cho mọi công dân; 2/ Tất cả cơ quan đăng ký cư trú theo quy định mới của luật (cơ quan công an từ cấp xã) phải được trang bị đủ máy móc, thiết bị, hạ tầng mạng; cán bộ, chiến sĩ đủ năng lực để thực hiện việc cập nhật, quản lý, xử lý thông tin về cư trú trên hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia.

“Theo kết quả khảo sát của thường trực Ủy ban Pháp luật, vẫn còn khá nhiều ý kiến lo ngại việc bảo đảm thực hiện các điều kiện nói trên” - ông Tùng nói và cho biết thêm nhiều ý kiến đề nghị trong luật cần quy định về lộ trình chuyển tiếp phù hợp. Việc này nhằm bảo đảm việc chuyển sang phương thức quản lý mới thực sự khả thi và trong quá trình đó cần tiếp tục sử dụng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú.

Ông Tùng lo ngại nếu bỏ ngay sổ hộ khẩu, sổ tạm trú sẽ gây xáo trộn lớn đến hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, gây khó khăn, phiền phức cho người dân khi thực hiện thủ tục hành chính và các giao dịch dân sự khác. Từ đó, thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị bổ sung vào dự thảo luật quy định cho phép cơ quan nhà nước và người dân được sử dụng đồng thời cả thông tin, dữ liệu điện tử và giấy tờ, tài liệu chứng minh nơi cư trú (bao gồm cả sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp) trong các giao dịch hành chính, dân sự… cho đến hết ngày 31-12-2025…

Bộ trưởng Tô Lâm phát biểu tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 10-8. Ảnh: HOÀNG HẢI

Bộ Công an: Bỏ sổ hộ khẩu từ 1-7-2021

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Tô Lâm, cho biết cơ quan chủ trì soạn thảo luật vẫn đề nghị thời điểm có hiệu lực thi hành của luật là từ ngày 1-7-2021. Như vậy, vào thời điểm đó, luật có hiệu lực thi hành sẽ chuyển toàn bộ việc quản lý cư trú sang phương thức mới, sổ hộ khẩu và sổ tạm trú hết giá trị. “Chúng tôi là cơ quan chủ trì thấy hoàn toàn có đủ khả năng, điều kiện để thực hiện cách thức quản lý mới!” - Bộ trưởng Công an Tô Lâm khẳng định.

Đại tướng Tô Lâm cũng cho rằng việc giữ lại sổ hộ khẩu đến hết năm 2025 là “không phù hợp, không thực tế”. “Đây là sự thay đổi rất căn bản, là mong muốn của nhân dân, của công dân. Bây giờ lại kéo dài thêm một nhiệm kỳ năm năm nữa thì quyết tâm, hiệu quả thực hiện luật sẽ không cao” - Bộ trưởng Công an nói.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân ủng hộ đề xuất của Chính phủ và Bộ Công an, không kéo dài thời gian chuyển tiếp tới năm 2025. Theo bà Ngân, quyền tự do cư trú đã được quy định, cần bỏ những thủ tục, giấy tờ lạc hậu. “Thủ tục định ra mà lạc hậu rồi thì phải bỏ, phải cải cách, tại sao cứ bám vào những cái cũ như sổ/quy định tạm trú, tạm vắng mà có quản được đâu. Giảm bớt thủ tục cho dân nhờ! Cái gì tiến bộ, thuận tiện, hiện đại cho dân thì phải làm, đừng luyến tiếc những thủ tục rườm rà” - Chủ tịch Quốc hội nói.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng luật dự kiến có hiệu lực từ ngày 1-7-2021 nhưng phải năm năm sau mới bỏ được sổ hộ khẩu thì “không phù hợp”. Vấn đề đặt ra, theo ông Lưu, Bộ Công an, các cấp cần chỉ đạo quyết liệt xây dựng mã số định danh cá nhân, cơ sở dữ liệu… để đến trước tháng 7-2021 cơ bản phải xong.

Ông cũng yêu cầu Bộ Công an phải rà soát sửa đổi, bổ sung cho việc bãi bỏ các quy định có liên quan đến sổ hộ khẩu, sổ tạm trú phải hoàn thành trước tháng 7-2021.