Tại cuộc họp ngày 26-9, sau khi nghe ý kiến từ đại diện các sở, ngành đơn vị liên quan báo cáo về việc giữ lại ngôi biệt thự cổ 100 tuổi nằm trong dự án ven sông Đồng Nai (phường Bửu Long, TP Biên Hoà), Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đồng Nai quyết định giữ lại công trình biệt thự cổ - nhà lầu ông Phủ để bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy giao Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh chỉ đạo các đơn vị liên quan thực hiện bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc của ngôi biệt thự. Song song đó, có giải pháp triển khai tuyến đường ven sông Đồng Nai theo đúng kế hoạch đề ra, bảo đảm các quy định của pháp luật.
Ông Nguyễn Hồng Ân, Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Đồng Nai, cho biết sở mong muốn giữ lại ngôi biệt thự Đốc phủ Võ Hà Thanh này, nhưng vì ngôi biệt thự nằm trên dự án giải toả, thay vì phá bỏ thì nhà nước nên mua lại để sử dụng vào công tác bảo tồn theo hình thức di sản văn hoá, phát triển du lịch và là điểm nhấn của đường ven sông Đồng Nai.
Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử tỉnh Đồng Nai Trần Quang Toại cho biết đây là ngôi nhà có ý nghĩa về lịch sử và văn hóa, được xây dựng cùng thời với Tòa bố hành chính Biên Hòa vào đầu thế kỷ 20.
Toàn bộ vật liệu để xây dựng ngôi biệt thự được nhập từ Pháp. Nếu giữ được ngôi biệt thự cổ này sẽ tạo ra được sự kết nối về văn hóa, lịch sử, du lịch sông Đồng Nai với trên bờ và giữa ngôi biệt thự này với các công trình cổ khác.
Biệt thự Võ Hà Thanh (hay còn gọi là nhà lầu ông Phủ) được khởi công xây dựng từ năm 1922 khánh thành năm 1924, tọa lạc bên bờ sông Đồng Nai. Hiện trạng ngôi biệt thự cổ đã xuống cấp do đã lâu không được trùng tu, tôn tạo.
Từ năm 2016, nhận thấy một số giá trị về mặt kiến trúc của công trình này, ngành Văn hoá - Thể thao và Du lịch đã chỉ đạo Ban Quản lý di tích - danh thắng tỉnh nghiên cứu, đánh giá sơ bộ và đề nghị bổ sung vào danh mục đề nghị xếp hạng di tích cấp tỉnh và UBND tỉnh Đồng Nai chấp thuận.
Sau đó Ban Quản lý di tích - danh thắng tỉnh đã nhiều lần liên hệ gia đình để phối hợp lập hồ sơ khoa học xếp hạng di tích. Tuy nhiên, phía người quản lý căn nhà kiên quyết không đồng ý xếp hạng di tích.
Khi căn biệt thự nằm trong diện giải toả làm đường ven sông Đồng Nai thì bà Đặng Thị Linh Phương (người trông giữ ngôi biệt thự hiện nay) đề nghị giữ lại ngôi biệt thự.
Trước đây, khu vực chưa bị giải toả để làm đường ven sông Đồng Nai thì quanh đây cây cối um tùm che phủ nên ít người biết tới ngôi biệt thự cổ này. Nhưng từ khi dự án đường ven sông Đồng Nai, giải toả mặt bằng cây cối chặt bỏ, bức tường xung quanh cũng phá bỏ còn ngôi biệt thự mới lộ ra trở nên nguy nga, cổ kính với kiểu kiến trúc Pháp.
Vì vậy khi hay tin ngôi biệt thự 100 tuổi bị phá bỏ để làm đường, nhiều chuyên gia nghiên cứu về văn hóa lịch sử, người dân... bày tỏ tiếc nuối.
