Ngày 14-9, cơ quan tuần duyên Nhật thông báo lúc 7 giờ sáng (giờ địa phương), sáu tàu hải giám Trung Quốc (TQ) đã xuất hiện ở vùng biển gần quần đảo tranh chấp Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư).
Theo hãng tin AP, cơ quan tuần duyên Nhật đã phát cảnh báo vô tuyến xua đuổi tàu TQ. Sau đó, ba tàu di chuyển ra xa hơn trong khi ba tàu vẫn ở lại. Chiều cùng ngày, sáu tàu TQ đã rút ra khỏi vùng tiếp giáp lãnh hải của Nhật. Cơ quan tuần duyên Nhật thông báo không sử dụng vũ lực để xua đuổi tàu TQ.
Về phía TQ, Bộ Ngoại giao khẳng định hai đội tàu hải giám TQ đã đến vùng biển Điếu Ngư và các quần đảo gần kề vào ngày 14-9 để tuần tra. Đài truyền hình CCTV cùng ngày liên tục phát hình ảnh sĩ quan trên tàu hải giám TQ điện đàm yêu cầu tàu tuần duyên Nhật rời đi.
Tàu tuần duyên Nhật chạy song song với tàu hải giám 51 của Trung Quốc gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ngày 14-9. Ảnh: AP
Tại Nhật, sáng 14-9, Thủ tướng Yoshihiko Noda đã thành lập một bộ phận đặc biệt để giải quyết tình hình nêu trên. Ông tuyên bố sẽ áp dụng mọi biện pháp bảo đảm an ninh cho quần đảo Senkaku.
Bộ Ngoại giao Nhật đã triệu tập đại sứ TQ tại Nhật Thành Vĩnh Hoa đến để phản đối tàu TQ xâm nhập lãnh hải Nhật.
Ngoại trưởng Koichiro Gemba tuyên bố Nhật phản đối mạnh mẽ hành động của TQ và yêu cầu các tàu TQ rời khỏi vùng biển Nhật. Ông tuyên bố TQ nên ứng xử bình tĩnh, phù hợp và không nên để tình hình căng thẳng leo thang thêm.
Thị trưởng TP Tokyo Shintaro Ishihara đã chỉ trích hành động của TQ là điên rồ.
Chánh Văn phòng nội các Osamu Fujimura thông báo đây là động thái chưa có tiền lệ của TQ. Ông yêu cầu TQ phải bảo đảm an toàn cho công dân Nhật tại TQ.
Lãnh sự Nhật tại Thượng Hải báo cáo vài tuần gần đây, công dân Nhật ở TQ đã bị dân TQ ném vỏ chai và lăng nhục trên phố. Trong ngày 14-9, tại Thâm Quyến, công an đã bắt giữ bốn người đập phá xe công an mang thương hiệu Nhật.
Trong khi đó tại Úc, ngày 14-9, Ngoại trưởng Úc Bob Carr, Bộ trưởng Quốc phòng Úc Stephen Smith cùng với Ngoại trưởng Nhật Koichiro Gemba và Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Satoshi Morimoto đã tham dự Đối thoại liên bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng Úc-Nhật lần thứ tư tại Sydney.
Theo trang web của Bộ Ngoại giao Úc, hai bên đã ra tuyên bố chung gồm một số điểm quan trọng như sau:
Hợp tác tiến hành tập trận hải, lục, không quân song phương thường xuyên để nâng cao khả năng phối hợp và năng lực quốc phòng.
| Đài truyền hình trung ương TQ đưa tin ngày 13-9 (giờ địa phương), Đại sứ TQ tại LHQ Lý Bảo Đông đã nộp bản đồ đường cơ sở lãnh hải ở quần đảo Điếu Ngư lên LHQ. Ông Lý Bảo Đông đã gặp Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon ở New York để nêu vấn đề trên. |
Xây dựng quan hệ toàn diện, tích cực với TQ, hỗ trợ sự tham dự có tính chất xây dựng và trách nhiệm của TQ trong trật tự quốc tế dựa trên pháp lý; khuyến khích TQ minh mạch và cởi mở trong hoạt động quân sự và hiện đại hóa quân sự.
Thúc đẩy thái độ tuân thủ các quy chuẩn an ninh và an toàn hàng hải trong khu vực, bao gồm tự do hàng hải và giao thương không bị cản trở và tuân thủ giải pháp hòa bình theo luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước LHQ về Luật Biển trong các tranh chấp ở biển Đông và ngoài khu vực này.
THIÊN ÂN - LÊ LINH
