Công bằng mà nói, thời gian qua với việc cắt giảm thủ tục hành chính không cần thiết, kết hợp với ứng dụng công nghệ thông tin trong kê khai và nộp thuế qua mạng đã tạo ra một số thay đổi theo hướng tích cực trong ngành thuế. Từ đó tiết kiệm thời gian, tiền bạc cho DN.
Bên cạnh đó, nhiều đại lý thuế bây giờ khá phát triển và tư vấn cho rất nhiều thân chủ DN biết luật, thay vì chỉ cần “biết điều” như trước đây. Chính vì vậy khá nhiều DN mạnh dạn nói không với nạn nhũng nhiễu, vòi vĩnh đòi “lót tay” của cán bộ, công chức ngành thuế.
Bằng chứng rõ nhất là trong các cuộc đối thoại giữa DN và cơ quan thuế, hải quan gần đây, ngày càng có nhiều phản ánh của DN về cách hành xử của cán bộ, công chức mà DN không ngại ngần nêu đích danh tên mình lẫn tên cơ quan bị phản ánh. Thêm nữa, theo báo cáo của VCCI, có 68% DN đã không chung chi cho cán bộ thuế.
Vậy tại sao 32% DN lại phải “lót tay”? Thực tế cho thấy ở đây lỗi thuộc cả hai: Cán bộ, công chức thuế và DN. Rất có thể cán bộ thuế cố tình gây khó dễ để vòi vĩnh DN. Ngược lại, phía DN có thể vì một lý do nào đó, chẳng hạn làm ăn thiếu đàng hoàng rồi hối lộ để được cán bộ thuế bỏ qua.
Như vậy, để giảm thiểu tiêu cực không thể kêu gọi lương tâm mà phải bằng cải cách thể chế theo hướng đơn giản thủ tục, minh bạch, hạn chế tiếp xúc giữa cán bộ, công chức thuế và DN, người nộp thuế.
Quan trọng hơn, nói như ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI: “Tư duy và quan điểm chung về cải cách thuế là phải tiếp tục đặt người nộp thuế ở vị trí trung tâm, là những “con gà đẻ trứng vàng” mà Nhà nước và cơ quan thuế phải là cơ quan phục vụ, là bà đỡ cho con gà đẻ trứng”.
Tuy nhiên, theo số liệu công bố mới đây của VCCI, mặc dù có tới 92% DN hài lòng về kết quả cải cách của ngành thuế nhưng chỉ có 52%-53% DN hài lòng với đội ngũ công chức của ngành thuế cả về thái độ, sự tận tâm lẫn tính chuyên nghiệp. Điều này cho thấy việc cải cách của ngành thuế dường như chỉ mới bắt đầu và không dễ đạt kết quả cao nếu thiếu quyết tâm và quyết liệt.
Bên cạnh đó, bản thân DN cũng phải thay đổi về tư duy trong kinh doanh: Làm ăn đàng hoàng thì không cần phải chung chi, không lót tay!
HẢI LY