Sau bốn năm quyết tâm bước vào “cuộc chiến” chống vi phạm về trật tự xây dựng, cơ quan chức năng TP đã đưa tỉ lệ vi phạm xuống mức thấp nhất có thể. Cụ thể, từ con số 9 vụ vi phạm/ngày vào trước tháng 7-2019, đến nay con số chỉ ở mức 0,9 vụ/ngày. Kết quả đó thể hiện sự vào cuộc quyết liệt của nhiều đơn vị, trong đó đôi khi là cả sự mất mát.
Tại hội nghị sơ kết về kết quả thực hiện việc tăng cường công tác quản lý trật tự xây dựng (TTXD), Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM Trần Hoàng Quân đã nói: Nhìn nhận lại quá trình chống vi phạm TTXD, chúng ta được nhiều và cũng mất rất nhiều, đó là bài học xương máu, là mất cán bộ, khi chúng ta xử lý kỷ luật 184 trường hợp, trong đó nhẹ nhất là phê bình kiểm điểm, nặng nhất là cách chức, buộc thôi việc.
Không chỉ mất mát về con người, cuộc chiến chống xây dựng trái phép còn mất rất nhiều sức lực, mồ hôi, tiền bạc và cả sự lãng phí tài sản xã hội. Người viết từng chứng kiến cơ quan chức năng phải huy động hàng trăm con người đủ các lực lượng, đủ loại máy móc để cưỡng chế một khu resort xây trái phép ở huyện Bình Chánh năm 2020.
Khi đó từng căn phòng sang trọng, từng công trình hoàn thiện công phu bị máy móc tháo dỡ giữa trưa nắng với sự chứng kiến của các nhân viên khu resort. Quang cảnh đó khiến nhiều người không khỏi chạnh lòng dù là xử lý vi phạm theo đúng quy định pháp luật. Hay như việc cơ quan chức năng không còn cách nào khác phải xử lý những ngôi nhà xây trên đất nông nghiệp, dù đó là cơ ngơi, nơi sinh sống của những người dân còn khó khăn.
Trong bốn năm, khắp các quận, huyện, hình ảnh các đơn vị chức năng với máy móc cưỡng chế công trình vi phạm không phải là hiếm, hình ảnh ấy không hề đẹp chút nào nhất là với TP.HCM, đầu tàu kinh tế của cả nước. Nhiều cuộc họp, nhiều hội thảo, nhiều chuyên gia cũng vào cuộc góp ý các cách xử lý “hợp tình hợp lý” với các công trình sai phép, trái phép nhan nhản này.
Cách tốt nhất để ngăn chặn một “cuộc chiến” là đừng để nó xảy ra. Giá như chúng ta làm tốt ngay từ đầu, ngăn chặn ngay từ đầu thì đã hạn chế được các mất mát, tổn thất.
Đến nay, qua bốn năm, cơ quan chức năng tiếp tục đưa ra những kế hoạch và kiến nghị để ngăn chặn ngay từ đầu việc xây dựng trái phép như chủ động rà soát quy hoạch (quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chung, phân khu, chi tiết, thiết kế đô thị, quy chế quản lý kiến trúc…).
Sắp tới, TP triển khai ngay đề án ứng dụng công nghệ GIS, viễn thám trong công tác quản lý đất đai, quy hoạch và xây dựng, làm cơ sở để cơ quan chức năng địa phương quản lý tốt hơn về công tác xây dựng. Đồng thời với đó là Sở Xây dựng tham mưu UBND TP trình Thủ tướng xem xét, phê duyệt đề án thí điểm thành lập Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị thuộc UBND TP Thủ Đức và các quận, huyện để chủ động nhân sự, kế hoạch trong công tác giám sát trật tự xây dựng trên địa bàn.
Hy vọng với các giải pháp thiết thực và bài học kinh nghiệm sau bốn năm, TP.HCM sẽ không còn “mất” mà chỉ “được” trong công cuộc chống xây dựng trái phép.
