Ngày 26-5, Hội thảo khoa học "Tầm quan trọng, giá trị lịch sử Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán - nơi đồng chí Trần Phú - Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam bị giam giữ và hi sinh" do bệnh viện Bệnh nhiệt đới, Bảo tàng TP.HCM phối hợp với UBND Quận 5 tổ chức đã diễn ra tại Bệnh viện Nhiệt đới (quận 5, TP.HCM).
 |
Ông Dương Anh Đức, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM cùng các đại biểu dâng hương tại khu di tích. Ảnh: HÀ NGUYỄN |
Khẩn trương tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử
Phát biểu tại Hội thảo, ông Dương Anh Đức, Phó chủ tịch UBND TP.HCM cho biết hội thảo khoa học mang một ý nghĩa quan trọng, nhằm làm rõ giá trị lịch sử cũng như quá trình hình thành của Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán gắn liền với bệnh viện, với phong trào cách mạng thời kỳ kháng chiến chống Pháp của dân tộc ta; giúp làm sáng tỏ thêm những sự kiện quan trọng liên quan đến cuộc đời, sự nghiệp của đồng chí Trần Phú - Tổng Bí thư đầu tiên của ĐCS Việt Nam.
 |
Ông Dương Anh Đức phát biểu tại hội thảo. |
Trong thời gian tới, ông Dương Anh Đức đề nghị, UBND Quận 5 tiếp tục phối hợp Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh, các sở, ngành thành phố khẩn trương triển khai các bước thực hiện Đề án "Tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử cấp quốc gia Khu Trại giam Bệnh viện Chợ Quán - Nơi đồng chí Trần Phú hi sinh (6-9-1931)".
Ông Dương Anh Đức cũng đề nghị Sở y tế TP.HCM tiếp tục phối hợp với Sở VH&TT, UBND Quận 5, Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới và các cơ quan, đơn vị có liên quan đẩy nhanh tiến độ nghiên cứu, quy hoạch, đề xuất đầu tư nâng cấp, cải tạo Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới có quy mô tương xứng, đảm bảo cân đối, hài hòa gắn liền với Khu di tích.
Ông Dương Anh Đức tin tưởng, sau khi tu bổ, tôn tạo, tổ chức trưng bày lại, Khu di tích lịch sử cấp quốc gia Khu Trại giam Bệnh viện Chợ Quán sẽ trở thành công trình xứng tầm di tích quốc gia, đáp ứng được nhu cầu về tham quan, nghiên cứu và tìm hiểu về lịch sử cách mạng của người dân TP nói riêng và cả nước nói chung.
Tạo nên không gian lưu giữ, trưng bày mỹ thuật và mang lại một công trình có giá trị lịch sử - văn hóa; để lại cho thế hệ sau một di sản văn hóa nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
"Việc triển khai thực hiện công trình “Tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử cấp quốc gia Khu Trại giam Bệnh viện Chợ Quán - Nơi đồng chí Trần Phú hi sinh (6-9-1931)" thể hiện tình cảm và trách nhiệm của Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân TP.HCM đối với di tích lịch sử này”- ông Dương Anh Đức nhận định.
 |
Ông Dương Anh Đức cùng các đại biểu tham quan di tích |
Trùng tu di tích theo hai giai đoạn
Nói về vấn đề này, bà Trần Thị Minh Tân, Trưởng phòng Văn hóa và thông tin Quận 5 đại diện UBND Quận 5 cho biết Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán đã trải qua ba lần tu bổ vào năm 1996, 2007 và 2019.
Sau đó đến ngày 23-22-2022, UBND quận 5 tiếp tục có công văn số 1624/UBND - BQLDA về thực hiện chỉ đạo của Thường trực Thành ủy đối với đề án tu bổ tôn tạo di tích lịch sử cấp quốc gia Khu trại giam bệnh viện Chợ Quán - Nơi đồng chí Trần Phú - Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam bị giam giữ và hy sinh với tổng dự toán 100 tỷ đồng.
 |
Bà Trần Thị Minh Tân, Trưởng phòng Văn hóa và thông tin Quận 5 đại diện UBND TP.HCM trình bày tham luận |
"Căn cứ Kết luận số 559-KL/TU ngày 25-4 -2023 của Ban Thường vụ Thành ủy về chủ trương thực hiện Đề án Tu bổ, tôn tạo Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán - nơi đồng chí Trần Phú hi sinh (06-9-1931).
Quy mô đầu tư gồm các hạng mục: Tu bổ nhà giam nguyên trạng quy mô 822m2, tu bổ chốt canh theo nguyên trạng với quy mô 5,29m2; tôn tạo sân vườn cảnh quan tổng thể, hạ tầng kỹ thuật, quy mô 4.178,5m2 (khu vực di tích là 2.211,5m2 và diện tích dự kiến mở rộng là 1.967m2).
Tôn tạo, xây dựng cổng ngoài, cổng trong, cổng phụ; xây mới nhà trưng bày quản lý, quy mô 1 tầng, mái lợp ngói âm dương; xây dựng mới nhà đón tiếp và hội thảo, quy mô 1 tầng, mái lợp ngói âm dương; nhà bảo vệ quy mô 4,8m2; hệ tường trát giả đá gắn tranh; nhà vệ sinh quy mô 01 tầng, mái lợp ngói âm dương; tượng đồng chí Trần Phú.
Thực hiện các hạng mục tái hiện và trưng bày bổ sung trong di tích: tái hiện cảnh trí lịch sử trong các phòng giam điển hình, trưng bày tài liệu hình ảnh, chân dung, các bản trích, phù điêu... trên các vách trong trại giam và ngoài nhà tại các tuyến tham quan, trưng bày tăng cường công nghệ (trong trại giam) và Xây dựng không gian văn hóa Hồ Chí Minh.
Tổng mức đầu tư 100 tỷ đồng từ nguồn vốn Ngân sách Thành phố (kế hoạch trung hạn 2021 - 2025)" - bà Tân cho hay.
 |
Căn phòng giam tổ chức lễ truy điệu của đồng chí Trần Phú. |
Cũng theo bà Tân, đề án tu bổ, tôn tạo gồm 2 giai đoạn. Giai đoạn 1là tu bổ, tôn tạo nhà giam, chốt canh theo nguyên trạng khu đất di tích với diện tích 2.211,5m2.
Giai đoạn 1 của đề án hoàn thành trong tháng 4 - 2024 nhân kỷ niệm 120 năm ngày sinh đồng chí Trần Phú (0-5-1904 - 1- 5-2024).
Giai đoạn 2được UBND Quận 5 thực hiện sau khi đồ án quy hoạch chi tiết đô thị tỷ lệ 1/2000 Khu dân cư liên Phường 1, 3, 4 Quận 5 liên quan đến khu đất Bệnh viện Nhiệt đới, Bệnh viện Tâm Thần, khu vực mở rộng lối đi riêng di tích quốc gia Khu trại giam Bệnh viện Chợ Quán được duyệt.
Bệnh viện Chợ Quán - nơi đồng chí Trần Phú hi sinh (06-9-1931) (giai đoạn 2) phần mở rộng diện tích là 1.967m2 gồm: Xây dựng nhà mới tiếp đón, nhà trưng bày, cổng ngoài, cổng trong, cổng phụ, nhà bảo vệ, nhà vệ sinh, hạ tầng kỹ thuật, phòng cháy chữa cháy và nội dung trưng bày.
Giai đoạn 2 của đề án hoàn thành toàn bộ công trình chào mừng Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30- 4- 1975 - 30-4 -2025).
