Quy định trình tự, thủ tục việc điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, xác minh nguồn gốc đất, tài sản gắn liền với đất trước khi Nhà nước có thẩm quyền ban hành thông báo thu hồi đất để thực hiện dự án trên địa bàn là một trong những cơ chế, chính sách đặc thù về đất đai trong Nghị quyết 98/2023 (Nghị quyết 98). HĐND TP đã có dự thảo nghị quyết liên quan đến vấn đề này. Dự thảo nghị quyết này nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.
Kiểm đếm dự án từ 300 ha trở lên
Theo dự thảo nghị quyết, nội dung trên sẽ áp dụng đối với cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư các dự án xây dựng. Các dự án này gồm khu công nghiệp, khu công nghệ cao, kết cấu hạ tầng kỹ thuật cấp quốc gia, địa phương, giao thông, khu văn hóa, thể thao, vui chơi giải trí cộng đồng thuộc một số trường hợp.
Theo đó, trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai có quy mô từ 300 ha trở lên hoặc có từ 1.000 hộ gia đình, cá nhân, tổ chức bị thu hồi đất.
Ngoài ra, nghị quyết còn áp dụng với các dự án đầu tư công độc lập nhằm thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đó là các dự án đầu tư theo đồ án thiết kế đô thị riêng, đồ án quy hoạch đô thị vùng phụ cận các nhà ga thuộc các tuyến đường sắt được cấp có thẩm quyền phê duyệt; vùng phụ cận các nút giao thông dọc tuyến đường vành đai 3 thuộc địa phận TP để thu hồi đất, chỉnh trang, phát triển đô thị; thực hiện tái định cư, tạo quỹ đất để đấu giá lựa chọn nhà đầu tư các dự án đầu tư phát triển đô thị, thương mại, dịch vụ theo quy định của pháp luật.
Điều kiện thực hiện là điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, xác minh nguồn gốc đất, tài sản gắn liền với đất trước khi Nhà nước có thẩm quyền ban hành thông báo thu hồi đất để thực hiện dự án.
Thông tin rộng rãi đến người dân về dự án
Liên quan đến dự thảo nghị quyết trên, Sở TN&MT TP đã có văn bản gửi Văn phòng UBND TP.HCM về việc đăng tải trên cổng thông tin điện tử TP. Từ đó lấy ý kiến dự thảo Nghị quyết quy định trình tự, thủ tục việc điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, xác minh nguồn gốc đất, tài sản gắn liền với đất trước khi Nhà nước có thẩm quyền ban hành thông báo thu hồi đất để thực hiện dự án trên địa bàn.
Nghị quyết cũng quy định thời gian xây dựng kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm. Theo đó, trong thời hạn không quá 10 ngày kể từ ngày quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, danh mục dự án được HĐND TP thông qua, chủ đầu tư dự án có trách nhiệm bàn giao ranh giới, mốc giới vị trí khu vực thu hồi đất để thực hiện dự án trên thực địa cho phòng TN&MT, UBND phường, xã, thị trấn và tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Dự thảo nghị quyết của TP nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 98 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.
Trong thời hạn không quá năm ngày kể từ ngày chủ đầu tư dự án có trách nhiệm bàn giao ranh giới, mốc giới, phòng TN&MT phải chủ trì, phối hợp với tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. UBND phường, xã, thị trấn và các cơ quan liên quan tham mưu UBND quận, huyện, TP Thủ Đức ban hành kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm.
Sau khi lên kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, phòng TN&MT cần tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đồng thời chủ trì, phối hợp với UBND phường, xã, thị trấn niêm yết thông tin tại trụ sở UBND phường, xã, thị trấn; phát thanh trên hệ thống loa truyền thanh phường, xã, thị trấn; niêm yết tại địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất bị thu hồi, người dân trong khu vực có đất bị thu hồi về chủ trương thực hiện dự án.
UBND phường, xã, thị trấn có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với phòng TN&MT, tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Ủy ban MTTQ Việt Nam và các đoàn thể cấp xã thực hiện niêm yết công khai các văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm tại trụ sở UBND phường, xã, thị trấn và các địa điểm sinh hoạt chung của khu dân cư nơi có đất bị thu hồi.
Cạnh đó, tổ chức họp phổ biến đến người dân trong khu vực có đất bị thu hồi để thông báo công khai các văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, kế hoạch điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm của dự án.•
Chuẩn bị thu hồi đất sáu dự án ở TP.HCM
Hiện nay, trên địa bàn TP có sáu dự án thực hiện trình tự, thủ tục việc điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, xác minh nguồn gốc đất, tài sản gắn liền với đất trước khi Nhà nước có thẩm quyền ban hành thông báo thu hồi đất để thực hiện dự án trên địa bàn TP. Cụ thể như sau:
Thứ nhất, dự án nạo vét, cải tạo môi trường xây dựng hạ tầng kỹ thuật rạch Xuyên Tâm (từ kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè đến sông Vàm Thuật) qua địa bàn hai quận Bình Thạnh và Gò Vấp. Dự án có quy mô hơn 15,88 ha và có 1.880 trường hợp bị ảnh hưởng.
Thứ hai, dự án khu đô thị Bình Quới -Thanh Đa, quận Bình Thạnh. Dự án có quy mô 426,93 ha và có 4.579 trường hợp bị ảnh hưởng.
Thứ ba, dự án Công viên khoa học công nghệ TP.HCM trên địa bàn TP Thủ Đức, quy mô 302,908 ha và có 866 trường hợp bị ảnh hưởng.
Thứ tư, dự án khu công viên - hồ điều tiết - khu dân cư Tam Phú các phường Tam Phú, Tam Bình và Hiệp Bình Chánh trên địa bàn TP Thủ Đức, quy mô hơn 185,61 ha và có 3.717 trường hợp bị ảnh hưởng.
Thứ năm, dự án nạo vét, cải tạo môi trường xây dựng hạ tầng kỹ thuật bờ bắc kênh Đôi, trên địa bàn quận 8, quy mô hơn 6,25 ha và có 1.017 trường hợp bị ảnh hưởng.
Thứ sáu, dự án chỉnh trang đô thị, di dời và tái định cư, cải thiện điều kiện sống cho các hộ dân sống trên và ven bờ nam kênh Đôi, quy mô hơn 35,85 ha và có 5.055 trường hợp bị ảnh hưởng.
