Chiều 18-4, tiếp tục phiên họp thứ 10, Ủy ban Thường vụ cho ý kiến về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi).
 |
Từ trái sang: Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật |
Bỏ cho gọn bộ máy, để vì thanh tra huyện có… quá trình
Trình bày tờ trình, Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho hay về tổ chức, dự thảo luật kế thừa các quy định hiện hành về tổ chức các cơ quan thanh tra nhà nước và thiết kế mô hình các cơ quan thanh tra cho phù hợp với thực tiễn quản lý nhà nước của các bộ, ngành, địa phương.
Các cơ quan thanh tra theo cấp hành chính bao gồm Thanh tra Chính phủ, thanh tra tỉnh và thanh tra huyện.
Thẩm tra sơ bộ dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết hiện trong Thường trực Ủy ban Pháp luật có hai luồng ý kiến khác nhau về tổ chức thanh tra huyện.
Loại ý kiến thứ nhất đề nghị cần nghiên cứu, có giải pháp đổi mới mạnh mẽ tổ chức và hoạt động của thanh tra hành chính ở cấp huyện. “Đề nghị không tổ chức cơ quan thanh tra cấp huyện” - ông Hoàng Thanh Tùng nói và cho hay đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành quan điểm này.
Theo ông Tùng, việc bỏ thanh tra huyện giúp giảm đầu mối cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện (713 thanh tra huyện), phù hợp với chủ trương của Đảng về tinh gọn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế. Đồng thời khắc phục tình trạng “dàn đều” về biên chế của các cơ quan thanh tra cấp huyện, bổ sung nguồn nhân lực để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của thanh tra cấp tỉnh.
Trong khi đó, loại ý kiến thứ hai tán thành với dự thảo luật tiếp tục duy trì thanh tra huyện như hiện nay. Lý do vì tổ chức thanh tra hành chính ở cấp huyện đã có quá trình hình thành và phát triển ổn định lâu dài, cơ bản đến nay vẫn phù hợp và cần thiết.
Những người theo quan điểm này cũng cho rằng những vấn đề bất cập trong tổ chức và hoạt động của thanh tra huyện hiện không phải do thiết chế này không còn phù hợp mà cần được quan tâm giải quyết, bảo đảm đủ điều kiện, năng lực để hoàn thành các nhiệm vụ được giao.
“Thanh tra huyện không chỉ làm thanh tra mà còn giúp UBND huyện giải quyết khiếu nại, tố cáo và làm công tác phòng chống tham nhũng.”
Phó Chủ tịch QH Nguyễn Khắc Định
Có thanh tra huyện, tỉnh khỏi với tay xuống
Điều hành thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội (QH) Nguyễn Khắc Định đề nghị Thường vụ QH cho ý kiến về đề xuất của đa số Thường trực Ủy ban Pháp luật.
Theo ông Định, thanh tra huyện không chỉ làm thanh tra mà còn giúp UBND huyện giải quyết khiếu nại, tố cáo và làm công tác phòng chống tham nhũng.
“Bỏ thanh tra huyện đi ai giúp huyện làm các việc đó. Chưa kể (cấp) huyện giờ rất rộng như TP Thủ Đức là ba quận gộp vào, dân số rất đông, bao nhiêu công việc. Hay TP Hạ Long nhập huyện Hoành Bồ thì riêng huyện Hoành Bồ tôi đi rộng bằng tỉnh Bắc Ninh” - ông Định nói.
Ngoài ra, theo Phó Chủ tịch QH, nếu bỏ thanh tra cấp huyện sẽ phải sửa bao nhiêu luật liên quan.
Phát biểu sau đó, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho rằng khi nói đến thanh tra cấp huyện, có quan điểm liên hệ với mô hình HĐND và nhận xét cấp này còn hình thức. Tuy nhiên, theo bà Thanh, việc này do cách tổ chức thực hiện chưa tốt hoặc bố trí lực lượng mỏng, chưa bảo đảm yêu cầu.
Trưởng Ban Công tác đại biểu đồng tình với đề xuất của Chính phủ về việc tiếp tục duy trì hệ thống thanh tra theo cấp hành chính như hiện nay nhưng cần đổi mới tổ chức, tăng cường năng lực, hiệu quả cho thanh tra cấp huyện.
“Phải làm sao để thanh tra cấp huyện giải quyết được các vấn đề ngay từ cấp cơ sở. Như vậy sẽ không trở thành các vấn đề lớn, phát sinh và tồn đọng dẫn đến bức xúc kéo dài, gây hậu quả, đùn đẩy và trở thành gánh nặng cho cấp trên” - bà Thanh nói thêm.
“Thanh tra huyện rất cần thiết, thậm chí còn rất quan trọng” - Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường nhấn mạnh và cho rằng nếu bỏ đi vai trò của thanh tra cấp huyện thì “thiếu vắng” khi cấp chính quyền từ huyện đến phường, xã không có cơ quan thanh tra, trong khi cấp tỉnh không thể với tay xuống giải quyết mọi việc.•
Thanh tra huyện giúp phòng chống tham nhũng từ cơ sở
Phó Chủ tịch thường trực QH Trần Thanh Mẫn, Phó Chủ tịch QH Trần Quang Phương cũng thống nhất cho rằng thanh tra huyện là cấp không thể thiếu. ‘Tổ chức hệ thống thanh tra phải chăng đang theo hình nón lộn ngược, ở trên nhiều, dưới ít. Thực tế, thanh tra cấp huyện biên chế, tổ chức con người ít trong khi việc ở dưới lại nhiều hơn” - ông Phương nêu vấn đề và đề nghị cần tăng cường nguồn lực cho thanh tra cấp huyện, bởi đây là cấp hành chính đang phát triển mạnh, có tốc độ đô thị hóa nhanh, dân số đông.
Theo Chủ tịch QH Vương Đình Huệ, luồng ý kiến cho rằng chỉ nên để thanh tra cấp trung ương và cấp tỉnh liên quan đến chiến lược phát triển ngành thanh tra đến năm 2020, định hướng tầm nhìn 2030.
“Tôi nghĩ vấn đề này nên để QH thảo luận, mình chưa nên chốt chặt” - Chủ tịch QH nói và đề nghị ban soạn thảo, cơ quan thẩm tra cần lý giải sâu hơn, quan trọng cần lập luận vì sao là hai cấp hay ba cấp. Ông Huệ cho rằng không nên nề hà quá vào chiến lược đã ban hành, bởi đây chỉ là văn bản mang tính định hướng, “quan trọng là làm sao thuyết phục được”.
Giải trình cuối phiên họp, Tổng thanh tra Chính phủ cho rằng ý kiến tại cuộc họp hôm nay đã chứng minh “cơ quan soạn thảo có lý của nó”. Ông Phong nêu nguyên tắc “ở đâu có quản lý nhà nước, ở đó có thanh tra, kiểm tra” và nhấn mạnh thanh tra huyện cũng là một cấp về quản lý nhà nước.
