Con tôi năm nay 2 tuổi, rất thích nhặt đồ cho vào miệng. Gần đây thấy nhiều trường hợp trẻ bị hóc dị vật, tôi rất lo lắng. Xin bác sĩ cho biết cách xử trí nhanh khi trẻ bị hóc dị vật đường thở. (Lan Phương, 36 tuổi, ngụ TP.HCM).
Trả lời
Dị vật đường thở là tình huống cấp cứu thường gặp ở trẻ, có nguy cơ đe dọa tính mạng do dị vật làm tắc nghẽn đường thở, dẫn đến thiếu ôxy. Hóc dị vật đường thở ở trẻ thường gặp là các loại hạt, thực phẩm hay các mảnh đồ chơi nhỏ.
Khi trẻ bị hóc dị vật sẽ có những biểu hiện như ho sặc sụa dữ dội, khó thở. Một số trẻ có biểu hiện hoảng loạn hoặc ra dấu hiệu bị nghẹn ở cổ đối với trẻ lớn. Nếu dị vật gây tắc nghẽn hoàn toàn đường thở, trẻ sẽ có biểu hiện suy hô hấp, tím tái, ngưng tim.
Việc xử trí ngay khi phát hiện trẻ bị hóc dị vật rất quan trọng. Phụ huynh cần bình tĩnh thực hiện đúng các bước ban đầu, hạn chế thao tác sai có thể gây nguy hiểm tính mạng và nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện.
Đối với trẻ dưới 2 tuổi, cần làm thủ thuật vỗ lưng, ấn ngực như sau:
- Đặt trẻ nằm sấp đầu thấp trên cánh tay trái, giữ chặt đầu và cổ trước bằng bàn tay trái. Dùng ngón trỏ và ngón giữa trái đẩy cằm trẻ lên cho cổ trẻ ưỡn tránh gập đường thở. Sau đó dùng gót bàn tay phải vỗ 5 cái thật mạnh vào lưng trẻ (ở khoảng giữa hai bả vai)
- Nếu thấy trẻ còn khó thở, tím tái, cần lật ngửa trẻ sang tay phải và dùng hai ngón tay trái ấn mạnh ở vùng nửa xương ức 5 cái. Sau đó tiếp tục luân phiên vỗ lưng và ấn ngực cho đến khi dị vật rơi khỏi đường thở hoặc thấy trẻ khóc được.
Đối với trẻ từ 2 tuổi trở lên, cần làm thủ thuật Heimlich như sau:
- Tư thế ngồi hoặc đứng phía sau người trẻ sao cho thuận tiện đưa hai tay vòng qua người trẻ
- Bàn tay trái tạo thành nắm đấm, đặt ngay thượng vị, dưới mũi ức phía trước ngực và bàn tay phải ôm lấy nắm đấm
- Ấn mạnh từ trước ra sau và từ dưới lên trên cho đến khi dị vật rơi ra ngoài
Sau khi thực hiện các thao tác này, phụ huynh vẫn nên đưa trẻ đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám dù trẻ đã nôn ra dị vật. Bác sĩ khuyến cáo gia đình không nên để trẻ đùa giỡn, quấy khóc trong lúc ăn. Không nên cho trẻ ăn các loại hạt, đồ chơi có kích thước nhỏ, tránh tình trạng trẻ cho vào miệng và gặp phải sự cố đáng tiếc.
BS chuyên khoa 2 Đoàn Thị Thanh Hồng, khoa Hô hấp 1, Bệnh viện Nhi Đồng 2.
