Sáng 8-10, tại báo Pháp Luật TP.HCM diễn ra chương trình giao lưu trực tuyến với chủ đề “Ngăn chặn hậu quả từ trò chơi độc hại trên mạng internet”.
Chương trình nhằm cảnh báo, chia sẻ và định hướng các giải pháp thực tế nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng số cho giới trẻ, phụ huynh, nhà trường và các cơ quan quản lý trước nguy cơ từ những “trò chơi giao nhiệm vụ”, “game ảo - hậu quả thật” đang lan rộng trên mạng internet.
Buổi giao lưu diễn ra từ 8 giờ 30, sẽ được phát livestream lại vào tối cùng ngày (8-10) trên các nền tảng số của Báo Pháp Luật TP.HCM (YouTube, Facebook) với hơn 3 triệu người theo dõi.
Khách mời tham dự giao lưu gồm:
- Thạc sĩ Phan Thế Hải, Giám đốc Công ty TNHH Phát triển năng lực Thành Nhân.
- Thạc sĩ – Luật sư Lê Viết Kỳ, Phó trưởng Văn phòng Luật sư Liên Phương.
- Thạc sĩ – Luật sư Lê Kiên Lương, Giám đốc Công ty luật TNHH MTV Thiên Hương.
- Dẫn chương trình là MC - Thạc sĩ Đào Thu Hà.
Tại đây, các chuyên gia đã có nhiều chia sẻ thẳng thắn, tâm huyết về trách nhiệm pháp lý, sự đồng hành của phụ huynh và giải pháp bảo vệ người trẻ trên không gian mạng.
Khi nào thì trò chơi điện tử trở thành độc hại?
Mở đầu, MC Thu Hà đặt câu hỏi với Thạc sĩ Phan Thế Hải: Làm sao để phân biệt giữa một học sinh đam mê trò chơi điện tử và một trường hợp nghiện trò chơi điện tử thật sự cần can thiệp? Ông có thể giới thiệu một số dấu hiệu cảnh báo sớm và hướng giám sát – can thiệp dựa trên bằng chứng trong môi trường giáo dục đặc biệt?
+ Thạc sĩ Phan Thế Hải: Căn cứ theo cẩm nang của Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ (APA), chứng rối loạn chơi game được ghi nhận là một dạng rối loạn hành vi có thật. Dù đã có nhiều khuyến cáo về tác hại của việc chơi game quá mức đối với sức khỏe thể chất, tinh thần và đời sống xã hội nhưng nhiều người chưa thể kiểm soát được hành vi của mình.
Người nghiện game thường mất kiểm soát, không nhận thức được hậu quả dù đã được cảnh báo. Trong khi đó, những người chỉ đơn thuần đam mê lành mạnh vẫn duy trì được nếp sinh hoạt, học tập và làm việc bình thường, xem game như một hình thức giải trí có chừng mực.
Để phân biệt giữa “đam mê lành mạnh” và “rối loạn chơi game”, có thể dựa vào một số dấu hiệu như: Người chơi dành quá nhiều thời gian cho game, bỏ bê học tập hoặc công việc; chơi lén lút, dễ cáu gắt; mất hứng thú với các hoạt động, sở thích thường ngày; hoặc xảy ra xung đột trong gia đình, ảnh hưởng sức khỏe và tinh thần.
Khi nhận thấy các dấu hiệu này, cần có biện pháp can thiệp phù hợp, bắt đầu từ việc giáo dục an toàn số, giúp người trẻ biết lựa chọn nội dung lành mạnh và hình thành thói quen sử dụng thiết bị hợp lý.
. MC Thu Hà: Hiện nay, pháp luật Việt Nam đã quy định như thế nào về quản lý, xử phạt đối với các trò chơi hoặc nội dung xúi giục phạm tội trên mạng?
+ Thạc sĩ - Luật sư Lê Viết Kỳ: Pháp luật Việt Nam hiện đã có những quy định cụ thể trong việc quản lý trò chơi điện tử có nội dung độc hại, cổ súy cho hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng.
Những hành vi như sáng tạo, phát hành, lan truyền nội dung xúi giục bạo lực, kích động phạm tội có thể bị xử lý hình sự tùy theo mức độ vi phạm.
Có ba nhóm đối tượng chính cần lưu ý. Thứ nhất, người sáng tạo nội dung game có tính chất kích động bạo lực, thù hận, xâm phạm đạo đức xã hội hoặc gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người chơi. Thứ hai, những cá nhân lan truyền, chia sẻ nội dung độc hại, làm gia tăng hậu quả nghiêm trọng. Thứ ba, người trực tiếp chơi game nhưng không kiểm soát được hành vi, để dẫn tới vi phạm pháp luật.
Nếu hành vi chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm hình sự thì vẫn có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 15/2020, sửa đổi bởi Nghị định 14/2022, với mức phạt lên đến 50 triệu đồng đối với cá nhân phát hành nội dung và 20 triệu đồng đối với người lan truyền.
Ngoài ra, nếu nội dung trò chơi hoặc hành vi của người chơi gây thiệt hại đến danh dự, nhân phẩm, tính mạng hoặc sức khỏe của người khác thì còn có thể bị xử lý hình sự, buộc bồi thường ngoài hợp đồng theo quy định tại các điều 590, 592 và 611 của Bộ luật Dân sự 2015.
Thạc sĩ - Luật sư Lê Kiên Lương, chia sẻ thêm, cá nhân thực hiện hành vi vi phạm pháp luật xuất phát từ trò chơi điện tử là người phải chịu trách nhiệm chính. Tuy nhiên, nếu có bằng chứng cho thấy nhà phát triển game, công ty phát hành hoặc bên trung gian có vai trò đồng phạm, xúi giục hoặc hỗ trợ thì họ cũng phải chịu trách nhiệm pháp lý tương ứng.
Game hiện nay có hai hình thức tương tác giữa người chơi với nhau hoặc thực hiện mệnh lệnh do trò chơi đặt ra. Nếu người chơi thực hiện hành vi vi phạm ngoài đời thật theo yêu cầu từ trò chơi thì họ vẫn phải chịu trách nhiệm pháp lý như thông thường – hình sự, dân sự hoặc hành chính tùy theo mức độ.
Cuối cùng, cần nhấn mạnh, dù "mệnh lệnh ảo", nếu hành vi thực hiện là thật và gây hậu quả, thì trách nhiệm pháp lý là hoàn toàn có thật. Người chơi và phụ huynh cần hết sức tỉnh táo, phân biệt ranh giới giữa thế giới ảo và thực tại để tránh những hệ lụy đáng tiếc.
Ai chịu trách nhiệm?
. MC Thu Hà: Vậy khi một trò chơi biến tướng dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, ai sẽ là người phải chịu trách nhiệm – người lập ra trò chơi, nền tảng mạng hay chính cá nhân tham gia?
+ Thạc sĩ - Luật sư Lê Kiên Lương: Trò chơi điện tử có hai dạng chính. Một là hình thức tương tác trong game, người chơi thao tác trên thiết bị. Hai là loại game yêu cầu người chơi thực hiện hành vi ngoài đời thật — làm việc này, làm việc kia — rồi chụp ảnh, quay video để chứng minh đã hoàn thành nhiệm vụ và đăng tải lên, từ đó tạo hiệu ứng lan tỏa. Khi yêu cầu trong game nghiêm trọng hơn, nó có thể dẫn tới các hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, tài sản.
Về trách nhiệm pháp lý, người trực tiếp thực hiện hành vi vi phạm phải chịu trách nhiệm. Trường hợp có chứng minh vai trò kích động, chỉ đạo hoặc cung cấp phương thức thực hiện từ phía người viết nội dung, nhà phát hành hoặc đơn vị cung cấp dịch vụ thì các bên này cũng phải chịu trách nhiệm tương ứng. Nếu hành vi gây hậu quả lớn, người thực hiện và những bên liên quan còn phải chịu trách nhiệm hình sự. Đây là những hệ lụy rất nghiêm trọng từ những trò chơi có nội dung độc hại.
. MC Thu Hà: Một bạn đọc tên là Nhung ở Đồng Nai: Con tôi năm nay 20 tuổi, lẽ ra cháu đã học xong năm 2 đại học tại một trường ĐH lớn ở TP.HCM. Tuy nhiên gần đây gia đình phát hiện cháu tự ý nghỉ học, phải nợ nhiều môn và cháu dành nhiều giờ đồng hồ nhốt mình trong phòng để chơi trò chơi điện tử trên điện thoại. Cháu gần như không nói chuyện với tôi hoặc rất dễ cáu gắt, thậm chí muốn thuê nhà trọ để ở chứ không chịu về nhà. Vợ chồng tôi dùng nhiều cách nói chuyện với cháu nhưng không hiệu quả. Tôi có cảm nhận tâm lý cháu không còn bình thường. Nhưng không biết phải giải quyết thế nào. Tôi rất mong nhận được lời khuyên từ chuyên gia.
+ Thạc sĩ Phan Thế Hải: Đây là một vấn đề rất phổ biến hiện nay. Nhiều phụ huynh cũng đang gặp phải tình huống tương tự.
Trò chơi điện tử có khả năng kích thích mạnh mẽ khiến người chơi hào hứng, vì trong quá trình chơi, não tiết ra các hormone tạo cảm giác phấn khích. Chính vì vậy, khi trẻ có dấu hiệu rối loạn chơi game, phụ huynh không nên ngay lập tức cấm đoán hoặc cắt đứt hoàn toàn việc chơi game.
Việc dừng đột ngột có thể gây ra những phản ứng tiêu cực, bởi hệ thống "phần thưởng" trong game đã tác động đến hoạt động của não bộ. Thay vào đó, phụ huynh nên chuyển từ thái độ cấm cản sang đồng hành, kết nối và ghi nhận cảm xúc của con. Có thể bắt đầu từ những câu hỏi nhẹ nhàng như: "Ba mẹ thấy con dạo này có vẻ mệt mỏi, có điều gì làm con căng thẳng không?" – những câu hỏi mang tính gợi mở sẽ giúp con cởi mở và dễ dàng chia sẻ hơn.
Khi đã tạo được sự kết nối, hãy đồng hành cùng con trong việc tự quản lý thời gian. Cụ thể, gợi ý con ghi lại nhật ký sinh hoạt hàng ngày. Việc này giúp trẻ tự nhìn lại thói quen của mình và dần nhận thức được liệu thời gian chơi có quá nhiều không, hoặc hành vi chơi game của mình có phù hợp hay không.
Bên cạnh đó, hãy khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động thực tế như thể thao, sinh hoạt nhóm hoặc các hoạt động phù hợp với sở thích và khả năng, từ đó từng bước thay thế nhu cầu tìm niềm vui trong game bằng niềm vui từ cuộc sống thật.
Ngoài ra, việc chơi game quá nhiều khiến trẻ ít vận động, thể chất kém, thức khuya và dễ ảnh hưởng đến sức khỏe. Tham gia các hoạt động thực tế không chỉ giúp cơ thể phát triển tốt hơn mà còn góp phần cải thiện tâm lý, giúp trẻ nhận thức rõ hơn về hành vi của mình và điều chỉnh theo hướng tích cực.
+ Thạc sĩ - Luật sư Lê Kiên Lương: Ở góc độ cũng có con trong độ tuổi này, tôi cho rằng thế giới game là một thế giới ảo, và điều quan trọng là phụ huynh phải từng bước giúp con thoát khỏi thế giới đó.
Cha mẹ hãy là bạn của con, tìm hiểu xem con cần gì, nghĩ gì.
Các phụ huynh nên tự tìm hiểu về game mà con đang chơi: “Phải biết game đó có hại hay không, có phù hợp với lứa tuổi của con không.”
Bên cạnh đó, các gia đình có thể tạo nhóm Zalo chung, thường xuyên chia sẻ các bài viết, thông tin, vụ việc liên quan đến tác hại của game để “mọi người cùng đọc, cùng hiểu và thấm dần.
. MC Thu Hà: Liệu luật pháp hiện nay đã đủ sức giám sát và buộc các công ty phát hành trò chơi, nền tảng mạng phải chịu trách nhiệm trong việc chặn lọc, kiểm duyệt những nội dung độc hại ?. Liệu các cơ quan chức năng có thể làm gì để tạo ra hành lang pháp lý tương đối, hạn chế những thứ độc hại, vô bổ tồn tại?
+ Thạc sĩ - Luật sư Lê Viết Kỳ: Pháp luật Việt Nam đã có khung quy định để xử lý vi phạm trên không gian mạng, từ hành chính đến hình sự.
Theo Nghị định 15/2020 (sửa đổi 2022), doanh nghiệp cung cấp mạng xã hội, game online, nền tảng xuyên biên giới phải phối hợp, cung cấp thông tin khi có yêu cầu; nếu vi phạm có thể bị phạt hàng trăm triệu đồng, đình chỉ hoặc thu hồi giấy phép.
Từ năm 2025, Luật Truyền thông sẽ quy định rõ hơn trách nhiệm của doanh nghiệp xuyên biên giới trong việc gỡ bỏ nội dung độc hại. Tuy nhiên, việc thực thi còn khó do nhiều nền tảng đặt ngoài lãnh thổ Việt Nam, chưa có cơ chế hỗ trợ tư pháp và phối hợp quốc tế hiệu quả.
Hiện, chúng ta mới xử lý sau khi nội dung xấu đã lan rộng nên hiệu quả chưa cao. Tôi cho rằng cần cơ chế chủ động ngăn chặn sớm, buộc doanh nghiệp nước ngoài đăng ký, đặt đại diện tại Việt Nam, đồng thời ban hành nghị định riêng về bảo vệ trẻ em trên không gian mạng để xử lý các trò chơi, nội dung độc hại.
+ Thạc sĩ - Luật sư Lê Kiên Lương: Hiện nay, đã có một số Nghị định ban hành về quản lý mạng và trò chơi. Tuy nhiên, tôi đồng tình nên có một điều luật riêng trong Bộ luật Hình sự để xử lý cụ thể trách nhiệm hình sự của đơn vị cung cấp dịch vụ hoặc người tạo ra trò chơi. Hiện tại, chỉ có vai trò đồng phạm, giúp sức hoặc chủ mưu trong các hành vi liên quan, chưa có điều luật độc lập quy định rõ về việc phát tán hoặc lan truyền trò chơi độc hại.
Theo tôi, việc bổ sung một tội danh độc lập, ví dụ như “phát tán văn hóa phẩm độc hại” hoặc “trò chơi điện tử độc hại” với chế tài tương xứng sẽ giúp hạn chế và xử lý triệt để hơn các trò chơi vi phạm.
Hàng năm, Bộ Thông tin và Truyền thông (nay là Bộ Khoa học và Công nghệ) cũng kiến nghị các nền tảng như Google, Facebook gỡ bỏ các trò chơi chưa được cấp phép, nhưng việc kiểm tra, giám sát phải được thực hiện thường xuyên và nghiêm ngặt hơn.
Pháp luật hiện hành mang tính chất điều chỉnh tương đối, nghĩa là khi xã hội phát sinh vấn đề thì luật mới điều chỉnh. Do đó, công tác phòng ngừa và thanh tra, kiểm tra môi trường mạng là rất cần thiết để loại bỏ các trò chơi độc hại, giảm thiểu rủi ro cho thế hệ trẻ.
Phụ huynh, cần lưu ý rằng trẻ vị thành niên có thể phải chịu trách nhiệm hình sự trong các vụ việc nghiêm trọng. Cha mẹ cũng có thể chịu liên đới, đặc biệt trong việc bồi thường thiệt hại về sức khỏe, nhân phẩm. Vì vậy, phụ huynh cần quan tâm hơn để hạn chế hậu quả pháp lý xảy ra.
. MC Thu Hà: Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy mối liên hệ đáng lo ngại giữa việc chơi trò chơi quá mức với các rối loạn cảm xúc, từ xu hướng bạo lực, chống đối đến lo âu, trầm cảm, tự ti. Vậy trong thực tế, những biểu hiện nào ở trẻ mà giáo viên, phụ huynh cần đặc biệt quan tâm?
+ Thạc sĩ Phan Thế Hải: Một số dấu hiệu có thể quan sát được ở trẻ như: dễ cáu gắt khi bị cấm chơi game, chống đối cha mẹ, bỏ bê học tập, thu mình, ít giao tiếp, mất ngủ và tách biệt khỏi bạn bè, các hoạt động thường ngày.
Ngoài ra, trẻ có thể suy giảm thành tích học tập, sức khỏe yếu đi và giảm hứng thú với các hoạt động mang tính kết nối xã hội.
. MC Thu Hà: Việc sử dụng các công cụ, nền tảng công nghệ cao như các nền tảng số, các trò chơi toán học, các trò chơi kích thích sự phản xạ, kỹ năng sống nếu được thiết kế và sử dụng đúng cách sẽ giúp ích học sinh như thế nào?
+ Thạc sĩ Phan Thế Hải: Công nghệ cao mang lại cho chúng ta nhiều cơ hội, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục.
Việc ứng dụng công nghệ cao, như các phần mềm học tập, giúp việc dạy và học có mục tiêu rõ ràng hơn, khuyến khích tư duy hợp tác và kích thích hứng thú học tập của học sinh.
Các công cụ công nghệ cũng hỗ trợ phát triển năng lực cho học sinh, đặc biệt là những năng lực được nhấn mạnh trong chương trình giáo dục phổ thông 2018 như tự học, tự chủ, giao tiếp, hợp tác và giải quyết vấn đề.
Khi lựa chọn phần mềm hoặc trò chơi có yếu tố giáo dục, cần lưu ý ba tiêu chí chính: Có mục tiêu học tập rõ ràng, rèn luyện được những nội dung, kỹ năng cụ thể; Khuyến khích tư duy hợp tác, tránh tạo ra sự cạnh tranh tiêu cực; Có phản hồi tích cực, giúp người học nhận ra tiến bộ của mình.
. MC Thu Hà: Một bạn đọc nhắn tin đến fanpage báo Pháp Luật TP.HCM hỏi rằng: Theo tôi được biết, hiện nay nhiều trò chơi điện tử, nhiều xu hướng trên mạng xã hội có tính chất độc hại, kích động thanh thiếu niên tham gia vào những thử thách nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh. Tôi lo rằng con có thể bị cuốn vào những xu hướng độc hại này. Ví dụ tôi thấy thi thoảng con tôi xem các video ăn những món ăn quái dị, mất vệ sinh...
Điều đáng nói là các nền tảng này đều là các nền tảng nước ngoài. Vậy các chuyên gia cho biết phải xử lý họ thế nào theo quy định của pháp luật?
+ Thạc sĩ - Luật sư Lê Viết Kỳ: Trước hết, cha mẹ cần giáo dục con từ nhỏ về nhận thức, ý chí và tư duy để phân biệt đúng – sai.
Về mặt pháp lý, Việt Nam đã có các quy định để quản lý các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ mạng xã hội, kể cả các công ty đặt server ở nước ngoài. Cụ thể, theo Điều 26 Luật An ninh mạng 2018, các doanh nghiệp có người dùng tại Việt Nam phải tuân thủ pháp luật Việt Nam, lưu trữ dữ liệu người dùng trong nước, có chi nhánh hoặc đại diện tại Việt Nam, và gỡ bỏ thông tin vi phạm trong vòng 24 giờ khi được yêu cầu.
Nghị định 15/2020 (sửa đổi bởi Nghị định 14/2022) quy định mức phạt tối đa 200 triệu đồng và có thể thu hồi giấy phép nếu doanh nghiệp không hợp tác.
Luật Truyền thông 2023 cũng thắt chặt trách nhiệm của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới, cho phép áp dụng biện pháp kỹ thuật để hạn chế nội dung vi phạm.
Thực tế, Bộ Khoa học và Công nghệ thường xuyên yêu cầu các nền tảng lớn như Facebook, YouTube gỡ bỏ các nội dung vi phạm.
Nếu không hợp tác, cơ quan quản lý có thể chặn truy cập qua DNS hoặc IP tại Việt Nam. Đồng thời, cá nhân, tổ chức phát tán hoặc hưởng lợi từ game độc hại vẫn bị xử lý hình sự về tội truyền bá văn hóa phẩm độc hại.
Tuy nhiên, việc thu thập chứng cứ, cưỡng chế các nền tảng nước ngoài còn khó khăn do chưa có nhiều hiệp ước hỗ trợ tư pháp quốc tế. Công cụ kỹ thuật trong nước cũng mới chỉ kiểm soát được phần nhỏ nội dung vi phạm.
Do đó, chúng ta cần có quy định yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới có đại diện pháp lý tại Việt Nam để dễ quản lý; Tăng mức chế tài, bao gồm cả phạt hành chính và thu hồi dịch vụ vi phạm; Phát triển các công cụ giám sát, kiểm duyệt hiệu quả hơn trong nước. Song song với pháp luật, cần nâng cao nhận thức và khả năng tự bảo vệ của người dùng, đặc biệt là trẻ em.
Cần tăng cường cơ chế kiểm duyệt
. MC Thu Hà: Từ góc độ pháp lý, chuyên gia có kiến nghị gì để bổ sung hành lang pháp luật, bảo vệ trẻ em trước các nội dung độc hại và những “trò chơi tử thần” thời công nghệ cao?
+ Thạc sĩ - Luật sư Lê Kiên Lương: Theo tôi, bên cạnh hành lang pháp lý, chúng ta cần có thêm những giải pháp cụ thể để bảo vệ trẻ em.
Thứ nhất, cần tăng cường cơ chế kiểm duyệt và phân loại độ tuổi đối với trò chơi điện tử. Khi một nền tảng hoặc trò chơi được phát hành, phải có quy định rõ: đối tượng bao nhiêu tuổi mới được truy cập, có xác nhận người dùng, và cơ quan chức năng phải kiểm soát, cấp phép phù hợp với từng loại hình trò chơi. Đây là trách nhiệm bắt buộc để kiểm soát đầu vào, đảm bảo nội dung an toàn.
Thứ hai, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong việc giám sát, cảnh báo, tuyên truyền và trang bị kỹ năng số cho trẻ em khi tham gia môi trường mạng, đặc biệt là với các trò chơi trực tuyến.
Thứ ba, cần xây dựng hệ thống phân loại nội dung trò chơi tương tự như các nước tiên tiến như Nhật Bản, Hàn Quốc... Ở đó, trò chơi được phân loại theo độ tuổi và nội dung được kiểm định kỹ lưỡng. Cách làm này giúp hạn chế đáng kể những tác động tiêu cực, độc hại đến trẻ em.
Thứ tư, cần quy định rõ trách nhiệm của các nền tảng trung gian như App Store, Google Play... phải kiểm duyệt nội dung trước khi cho phép phát hành. Họ là đơn vị trung gian nhưng phải chịu trách nhiệm đảm bảo các sản phẩm được cung cấp trên nền tảng của mình là lành mạnh, phù hợp quy định pháp luật Việt Nam.
+ Thạc sĩ - Luật sư Lê Viết Kỳ: Thực tế, đã có nhiều vụ việc đau lòng xuất phát từ các nội dung độc hại trên mạng. Không ít trẻ em bị ảnh hưởng nhận thức, bắt chước hành vi nguy hiểm mà không ý thức được hậu quả. Khi thường xuyên tiếp xúc với các video, clip hay trò chơi bạo lực, phản cảm, trẻ dễ hình thành thói quen và nhận thức lệch lạc.
Trong khi đó, trên không gian mạng hiện nay tràn lan nội dung xấu độc, người lớn còn khó phân biệt đúng sai, huống chi trẻ nhỏ. Nhiều người sử dụng mạng có trình độ văn hóa rất thấp, thậm chí chỉ học hết lớp 1, lớp 2. Vì vậy, rất cần cơ chế sàng lọc, kiểm duyệt hiệu quả các sản phẩm, nội dung văn hóa phẩm độc hại.
Việc bảo vệ trẻ em trên không gian mạng là nhiệm vụ cấp thiết. Cần đồng thời hoàn thiện hành lang pháp lý, tăng cường cơ chế kiểm duyệt, phối hợp giữa các cơ quan quản lý và đẩy mạnh giáo dục kỹ năng số cho trẻ, để xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh.
. MC Thu Hà: Với những bạn trẻ có biểu hiện ám ảnh, sợ hãi, hoặc nghiện trò chơi, hay khi các bạn ấy bị bạn bè lôi kéo tham gia “game thử thách”, thì giải pháp là gì đứng từ góc độ gia đình, thầy cô và nhà trường?
+ Luật sư Lê Viết Kỳ: Tôi cho rằng bất cứ lĩnh vực nào, kể cả không gian mạng, đều có hai mặt. Điều quan trọng cha mẹ phải quan tâm, gần gũi và chia sẻ với con từ sớm, trước khi các em tiếp xúc với những nội dung độc hại. Phụ huynh nên cùng con đọc, xem, tìm hiểu nội dung trên mạng, phát hiện sớm biểu hiện bất thường để định hướng kịp thời, thay vì chỉ cấm đoán.
+ Thạc sĩ - Luật sư Lê Kiên Lương: Cha mẹ hãy làm bạn với con. Khi trở thành bạn, con mới chia sẻ, mới hiểu con nghĩ gì, cần gì để định hướng đúng.
Nhà trường nên tổ chức thêm các buổi chuyên đề, mời luật sư, cán bộ tòa án nói chuyện hoặc diễn án giả định để học sinh hiểu pháp luật và kỹ năng số một cách trực quan.
+ Thạc sĩ Phan Thế Hải nhấn mạnh yếu tố ý thức cá nhân: Tôi cho rằng hãy tuân thủ bộ quy tắc ứng xử trên không gian mạng, không chia sẻ nội dung sai lệch, độc hại. Mỗi người khi tham gia mạng cần tự hỏi: “Điều mình chia sẻ có gây hại cho ai không?”. Bởi một hành động nhỏ hôm nay cũng có thể ảnh hưởng đến nhận thức của thế hệ sau.
