Nhiều năm qua, tại thị trường vàng trong nước, giá vàng miếng thường cao hơn giá vàng nhẫn từ 4-7 triệu đồng/lượng. Nhưng từ ngày 6-6 vừa qua, khi giá vàng miếng SJC được neo theo định hướng của Ngân hàng Nhà nước ở mức giá 76,98 triệu đồng/lượng thì giá vàng nhẫn đã nhích dần lên, và những ngày gần đây đã cao hơn giá vàng miếng.
Đơn cử như đầu giờ sáng nay, 17-7, giá vàng nhẫn ép vỉ Vàng Rồng Thăng Long được niêm yết ở mức 76,18 – 77,48 triệu đồng/lượng, so với giá vàng miếng SJC vẫn ổn định nhiều ngày nay ở mức 75,48 – 76,98 triệu đồng/lượng hai chiều mua vào – bán ra.
Đây là diễn biến mới của thị trường vàng trong nước nối tiếp hiện tượng giá vàng miếng SJC tại thị trường tự do được giao dịch với mức giá cao hơn mức giá mà 4 ngân hàng thương mại quốc doanh cùng Công ty SJC niêm yết theo định hướng của Ngân hàng Nhà nước.
Trong nửa đầu năm nay, hiệu suất các kênh đầu tư theo tính toán của WiGroup lần lượt như sau: vàng nhẫn 21,34%; cổ phiếu 10,04%; trái phiếu doanh nghiệp 7,84%; vàng SJC 4,03%; USD 3,99%; tiền gửi 2,42% và trái phiếu chính phủ 1,41%.
Tuy nhiên gần đây có những dấu hiệu cho thấy làn sóng đầu tư vàng của nhà đầu tư trên thị trường toàn cầu có phần chững lại. Nhiều chuyên gia tư vấn tài chính cho rằng trong bối cảnh như hiện tại, các yếu tố hỗ trợ giá vàng tăng vẫn còn nhưng không quá mạnh, vì vậy nhà đầu tư cần đặc biệt cẩn trọng
Vẫn khó khăn cung - cầu
Phân tích về diễn biến này, TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng cho rằng thị trường vàng trong nước đang bộc lộ những hiện tượng bất thường.
Nếu xét về nguồn gốc thì vàng miếng thương hiệu nhà nước SJC được quản lý chặt hơn về chất lượng, và nhiều năm là thương hiệu mạnh. Còn vàng miếng thương hiệu khác, cũng như vàng nhẫn trơn, dù đều được giới thiệu là vàng 999.9 nhưng độ bảo chứng không thể cao bằng.
Về tính thanh khoản, vàng nhẫn, vàng miếng thương hiệu khác thường chỉ được mua đi, bán lại tại các công ty sở hữu thương hiệu đó và bán ra món hàng đó. Đây là điểm kém hấp dẫn so với vàng miếng SJC.
"Diễn biến mới là sự tiếp diễn của việc người dân khó mua vàng miếng SJC theo mức giá định hướng của Ngân hàng Nhà nước, nên đổ sang mua vàng nhẫn. Từ đó đẩy giá vàng nhẫn lên cao”, chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu phân tích.
Theo ông Hiếu, về mặt giá niêm yết, Ngân hàng Nhà nước đã thành công trong việc kéo giá vàng miếng SJC về sát với giá thế giới. Nhưng giá vàng nhẫn lên cao chứng tỏ nguồn cung vàng còn khó khăn.
Dù vậy, chuyên gia khuyến cáo nhà đầu tư cần thận trọng bởi thị trường có sự quản lý nhà nước còn đang trong giai đoạn điều chỉnh.
Chuyên gia độc lập Trần Duy Phương thì cho rằng với thị trường vàng trong nước như hiện nay, không nên so sánh giá vàng nhẫn với giá vàng miếng SJC theo định hướng của Ngân hàng Nhà nước. Bởi người dân trên thực tế rất khó mua vàng miếng SJC theo mức giá này.
"Vàng nhẫn không thuộc diện bình ổn thị trường, nên giá của nó nên được so sánh với giá tương ứng của vàng miếng SJC trên thị trường tự do, đang ở mức 80 - 80,5 triệu đồng/lượng hai chiều mua vào - bán. Như thế, không có chuyện giá vàng nhẫn cao hơn giá vàng miếng SJC, mà vẫn thấp hơn như quy luật thị trường nhiều năm qua", ông Phương phân tích.
Vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết ngay
Vậy nên nhìn nhận thế nào về việc giá vàng nhẫn gần đây cao hơn giá vàng miếng SJC theo định hướng của Ngân hàng Nhà nước? Ông Trần Duy Phương cho rằng nguyên nhân có phần đến từ diễn biến giá vàng thế giới. Giá vàng nhẫn trong nước diễn biến theo giá vàng thế giới, thời gian qua vốn tăng mạnh. Trong khi đó giá vàng SJC theo định hướng của Ngân hàng Nhà nước lại được neo giữ ổn định nhiều tuần qua.
Dù vậy, chuyên gia này cho rằng nếu giá vàng thế giới tiếp tục tăng thì nhiều khả năng Ngân hàng Nhà nước sẽ điều chỉnh định hướng giá vàng miếng SJC. Tùy mức điều chỉnh mà chênh lệch giữa giá vàng miếng thương hiệu khác cũng như giá vàng nhẫn với giá vàng SJC sẽ biến động theo.
Cũng theo ông Trần Duy Phương, giải pháp được tính đến là Ngân hàng Nhà nước có thể đứng ra nhập vàng nguyên liệu về cung cấp cho các doanh nghiệp trong nước hoặc cấp hạn mức cho các doanh nghiệp nhập khẩu vàng nguyên liệu.
“Nếu không giải quyết vấn đề cho nhập khẩu vàng nguyên liệu thì tất cả các biện pháp khác thì chỉ là trấn an tinh thần, chứ không giải quyết được vấn đề cốt lõi của thị trường hiện nay. Nếu không cho nhập vàng nguyên liệu mà để thị trường định đoạt giá thì doanh nghiệp sẽ tìm nguồn vàng ở ngoài và gom đô la để nhập vàng thì sẽ gây áp lực lên tỷ giá”, ông Trần Duy Phương nói.
Ông Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, để thị trường vàng phát triển lành mạnh và ổn định, trước mắt, cần có lượng vàng đủ để đáp ứng nhu cầu vàng, khi cung và cầu quân bình với nhau, giá vàng và thị trường sẽ đạt được mục tiêu ổn định.
Về dài hạn, Nghị định 24/2012 cần sửa đổi theo hướng: Thương hiệu vàng quốc gia của SJC cần được xóa bỏ để các nhà kinh doanh vàng cạnh tranh bình đẳng trên thị trường vàng; Trao lại quyền nhập khẩu vàng cho doanh nghiệp kinh doanh vàng nhưng dưới sự định hướng của Ngân hàng Nhà nước.
"Khi các vấn đề trên được giải quyết, thị trường vàng trong nước sẽ phát triển và ổn định. Tâm lý găm giữ vàng, đầu tư vàng trong dân cũng sẽ thay đổi", ông Hiếu nhấn mạnh.
Có thể thí điểm chứng chỉ vàng
Tại một hội thảo tổ chức mới đây, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP.HCM cho biết, ở một số thời điểm nước Mỹ cấm người dân sở hữu vàng nguyên chất, thay vào đó sẽ bán cho người dân chứng chỉ vàng (ETF).
Người dân mua chứng chỉ vàng đó và được công nhận sở hữu số lượng vàng mua. Mỹ không giới hạn người dân mua chứng chỉ này. Nghĩa là người dân mua bao nhiêu lượng vàng cũng được từ chứng chỉ này, trừ việc sở hữu vàng vật chất như thường thấy. Nhờ đó, người dân mua vàng dễ dàng và không sợ bị hạn chế giao dịch, cũng như có tính thanh khoản tốt. Điều này cho phép ngân hàng trung ương vẫn nắm giữ lượng vàng vật chất, để phục vụ cho dự trữ ngoại hối đảm bảo giá trị đồng tiền.
Theo tiến sĩ Huân, người dân có thể mua bán chứng chỉ quỹ này trên thị trường. Thậm chí, khi người dân cần tiền, đem chứng chỉ vàng đến ngân hàng để đổi ra tiền theo giá vàng vật chất.
"Sau khoảng thời gian dài người dân quen giao dịch chứng chỉ vàng, giúp định hình thị trường vàng theo hướng tích cực hơn. Thứ nhất, chứng chỉ quỹ này giúp giảm đi tính hấp dẫn của thị trường vàng. Vì người dân cầm tờ giấy so với vàng thật sẽ có quan điểm khác nhau về mặt giá trị. Thứ hai, nó tạo ra sự minh bạch. Với những tính tích cực như kể trên thì Việt Nam cũng nên cần có các nghiên cứu và thí điểm chứng chỉ vàng ở trong dân" - tiến sĩ Huân khuyến nghị.
