Trong tuần qua, việc các ngân hàng bắt đầu triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng nhận được sự quan tâm đặc biệt của bạn đọc.
Theo đó, các giao dịch chuyển tiền trực tuyến hoặc nạp tiền vào ví điện tử có giá trị trên 10 triệu đồng/lần hoặc giá trị trên 20 triệu đồng/ngày sẽ phải xác thực sinh trắc học qua khuôn mặt hoặc vân tay.
Một số bạn đọc bày tỏ: Việc thực hiện xác thực sinh trắc học hy vọng sẽ loại bỏ được tài khoản ảo, tài khoản rác và sẽ làm giảm đối tượng lừa đảo vì nếu sử dụng tài khoản chính chủ thì cơ quan công an sẽ nhanh chóng xác định được danh tính của chủ tài khoản vi phạm qua đối chiếu với thông tin trên thẻ căn cước.
Bên cạnh đó, cũng có một số bạn đọc ý kiến hiện nay việc xác thực sinh trắc học gặp nhiều khó khăn.
Hy vọng ngăn chặn tội phạm lừa qua mạng
Bạn đọc Kim Oanh ý kiến: “Tôi cũng từng là nạn nhân của một vụ lừa đảo qua mạng. Sự việc đã xảy ra hơn một năm nay và đến tận bây giờ tôi vẫn còn rất bức xúc trước thủ đoạn tinh vi của bọn tội phạm. Hôm đó, tôi nhận được tin nhắn trên facebook của người bạn mượn tôi 5 triệu đồng có việc gấp. Tôi cũng nghi ngờ và gọi lại bằng chính tài khoản facebook của bạn tôi, đầu dây bên kia vẫn hiện hình ảnh người bạn của tôi, nhưng chỉ alo rồi tắt máy. Sau đó, đối tượng nhắn tin số tài khoản với tên chủ tài khoản nhận cũng trùng với tên bạn tôi. Không còn nghi ngờ gì thế là tôi chuyển khoản.
Sau đó, tôi mới phát hiện ra tài khoản facebook của bạn tôi bị hack. Hy vọng việc xác thực sinh trắc học này ngành ngân hàng sẽ loại bỏ những tài khoản lừa đảo và khi điều tra tội phạm sẽ dễ dàng xác định người phạm tội để trừng trị trước pháp luật”.
“Đã đến lúc các ngân hàng phải loại bỏ các tài khoản không chính chủ lừa đảo, rửa tiền giống như các nhà mạng đang loại bỏ sim rác. Chúng ta cần phải minh bạch và việc xác định tài khoản chính chủ bằng cách xác thực sinh trắc học là một điều cần thiết”- bạn đọc Nguyễn An nêu.
Bên cạnh việc xác thực sinh trắc học sẽ giúp loại bỏ được tài khoản ảo và giảm tội phạm lừa đảo qua mạng, bạn đọc Trần Anh cũng khoăn băn: “ Tôi đọc thông tin trên báo chí thấy có hiện tượng khách hàng lấy ảnh in sẵn để ứng dụng mobi banking của một số ngân hàng nhận diện. Kết quả, lớp bảo mật sinh trắc học này đã không phát hiện ra, dẫn tới giao dịch trót lọt dù không phải quét khuôn mặt thật. Tôi rất lo đây là lỗ hổng nếu không được khắc phục kịp thời sẽ ảnh hưởng đến độ bảo mật và việc bảo vệ cho an toàn tài chính của khách hàng không được bảo đảm”.
Gặp khó khi xác thực sinh trắc học
Anh Phan Văn Hưng, ngụ tại Gò Vấp, TP.HCM, cho biết anh có một tài khoản ngân hàng đã sử dụng hơn năm năm. Trước ngày 1-7, khi chuyển tiền cho người khác anh cũng có nhận được thông báo xác thực sinh trắc học nhưng anh không thực hiện. Sáng 1-7, anh cần chuyển tiền cho người thân với số tiền 30 triệu đồng thì giao dịch không thực hiện được và nhận được yêu cầu phải thực hiện xác thực sinh trắc. Anh lên app ngân hàng làm theo hướng dẫn nhưng đến bước xác nhận khuôn mặt thì app cũng quay liên tục và báo lỗi. Nghĩ ngày đầu nhiều người làm nên nghẽn mạng đến qua ngày hôm sau anh Hưng mới tiếp tục thực hiện xác thực. Tuy nhiên, đến bước quét NFC thì app vẫn không hoàn thành.
“Từ ngày 1-7 đến nay tôi đã bốn lần làm xác thực nhưng vẫn chưa thành công. Hôm nay tôi phải ra ngân hàng để thực hiện giao dịch”- anh Hưng chia sẻ.
Một trường hợp gặp khó khi xác thực sinh trắc, anh Nguyễn Thanh Quốc, ngụ quận Tân Bình, cho biết, ngày 1-7 anh làm xác thực sinh trắc trên điện thoại đến phần quét mã trên thẻ CCCD thì điện thoại không hỗ trợ NFC nên không thể thực hiện xác thực bằng sinh trắc học trên các ứng dụng ngân hàng. Anh phải nhờ đến nhân viên ngân hàng hỗ trợ.
Sẵn sàng các giải pháp đối đầu công nghệ lừa đảo deepfake
Trên bình diện toàn cầu, lừa đảo qua mạng đang gia tăng và diễn biến phức tạp. Việt Nam đang phối hợp với các quốc gia để có giải pháp đấu tranh hiệu quả hơn.
Thu thập dữ liệu sinh trắc học, gắn giao dịch trên 10 triệu đồng với thủ tục xác thực sinh trắc học theo Quyết định 2345 là một trong những đối sách của Ngân hàng Nhà nước trước vấn nạn này.
Quá trình triển khai Đề án 06, Bộ Công an đã dày công xây dựng cơ sở dữ liệu dân cư, cấp mới, cấp đổi căn cước gắn chip, phát triển ứng dụng VNeID. Giờ là lúc các ngành, nhất là ngân hàng kết nối, phát triển ứng dụng xác thực sinh trắc, vừa để tăng tính an toàn, vừa cùng nhau làm sạch dữ liệu cho nhau.
Về lo ngại khả năng dùng ảnh chụp để qua mặt hệ thống xác thực sinh trắc học, các ngân hàng phải đầu tư thiết bị, công nghệ kiểm soát được các thủ thuật giả mạo không chỉ bằng ảnh chụp mà cả các kỹ thuật deepfake hiện và và tương lai.
Vẫn có rủi ro khi tội phạm phát triển công nghệ deepfake vượt qua lớp bảo mật sinh trắc học. Ngành ngân hàng cùng các cơ quan liên quan phải sẵn sàng giải pháp, phương án để ứng phó.
Trung tá Triệu Mạnh Tùng – Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an)
NGỌC DIỆP
