Ngày 27-6, TAND Cấp cao tại Hà Nội mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án liên quan đến các sai phạm xảy ra tại dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.
Phiên tòa được mở do 19 bị cáo kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, xin hưởng án treo hoặc xin hủy bỏ lệnh kê biên tài sản. Ngoài ra, một số người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cũng có đơn kháng cáo.
Các bị cáo trong phiên tòa phúc thẩm ngày 27-6. Ảnh: UYÊN TRANG |
Liên đới bồi thường hơn 811 tỉ đồng
Sau khi công bố nội dung bản án sơ thẩm, HĐXX tiến hành thẩm vấn đối với các bị cáo. Người đầu tiên bước lên bục khai báo là bị cáo Hoàng Việt Hưng (cựu giám đốc Ban quản lý dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi). Ông Hưng là bị cáo có mức án cao nhất ở phiên tòa sơ thẩm, tám năm sáu tháng tù.
Trước tòa, bị cáo Hưng mong HĐXX giảm nhẹ hình phạt, xem xét về khoản tiền thiệt hại mà mình phải chịu trách nhiệm, đồng thời xin rút một số nội dung kháng cáo.
Trong khi đó, một số bị cáo khác đưa ra các tình tiết giảm nhẹ, cho rằng bản thân có nhiều đóng góp với dự án, mong HĐXX cân nhắc giảm một phần hình phạt.
Tháng 12-2021, TAND TP Hà Nội xét xử sơ thẩm, tuyên phạt 35 bị cáo từ hai năm tù nhưng cho hưởng án treo đến tám năm sáu tháng tù, cùng về tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng. Riêng một bị cáo người nước ngoài được miễn trách nhiệm hình sự do ông này tuổi cao, khai báo thành khẩn.
Về dân sự, tòa buộc các nhà thầu có trách nhiệm liên đới bồi thường khoản thiệt hại hơn 811 tỉ đồng. Các nhà thầu có quyền yêu cầu các cá nhân, pháp nhân liên quan bồi hoàn, nếu có tranh chấp thì có quyền giải quyết bằng một vụ án khác.
Dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư, có tổng chiều dài toàn tuyến là hơn 139 km, từ TP Đà Nẵng đến TP Quảng Ngãi (tỉnh Quảng Ngãi).
Dự án được khởi công vào tháng 5-2013, chia làm hai giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1 dài 65 km, từ TP Đà Nẵng đến TP Tam Kỳ (Quảng Nam), gồm tám gói thầu xây lắp chính (bảy gói thầu thi công đường và một gói thầu thi công cầu).
Tháng 8-2017, dự án hoàn thành thông xe giai đoạn 1. Tuy nhiên, dù mới được đưa vào sử dụng nhưng đoạn đường 65 km đã có rất nhiều điểm hỏng biểu hiện trên mặt đường bê tông nhựa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc vận hành khai thác, an toàn khi tham gia giao thông.
Dù nhiều hạng mục thi công không đảm bảo tiêu chuẩn nhưng chủ đầu tư và đơn vị liên quan vẫn ký nghiệm thu, thanh toán cho các nhà thầu với số tiền hơn 811 tỉ đồng.
Cả bảy gói thầu đều không đảm bảo chất lượng
Kết luận giám định cho thấy chất lượng công trình xây dựng hoàn thành đối với tất cả bảy gói thầu (phần đường) thuộc giai đoạn 1 đều không đảm bảo chất lượng đúng như tiêu chuẩn kỹ thuật, yêu cầu thiết kế dự án.
Điển hình như chiều dày lớp bê tông nhựa VTO/Novachip không đảm bảo quy định, độ rỗng dư, hàm lượng nhựa, hệ số thấm không đạt yêu cầu quy định; lớp bê tông nhựa hạt mịn thiếu chiều dày bình quân, độ rộng dư dao động rất lớn; các lớp bê tông nhựa và đá dăm gia cố nhựa có hiện tượng bong tróc cốt liệu...
Trong quá trình thi công, nghiệm thu, các bên liên quan không thực hiện đo nghiệm thu cường độ mặt đường trên các lớp vật liệu hoàn thành, không đo hệ số thấm của lớp bê tông nhựa tạo nhám để đánh giá chất lượng công trình xây dựng sau khi thi công, dẫn đến không kiểm soát được chất lượng hạng mục công trình xây dựng nhưng đã ký nghiệm thu, đề nghị đưa công trình vào khai thác, sử dụng.
Đặc biệt, VEC, Ban quản lý dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi và các đơn vị liên quan không có phương án, biện pháp chỉ đạo cụ thể để rà soát, kiểm tra, loại bỏ vật liệu không đảm bảo chất lượng, dẫn đến cả bảy gói thầu đều sử dụng đá không đạt chất lượng để làm vật liệu sản xuất các lớp cấp phối đá dăm và bê tông nhựa các loại.
Dù nhiều hạng mục thi công không đảm bảo tiêu chuẩn nhưng chủ đầu tư và đơn vị liên quan vẫn ký nghiệm thu, thanh toán cho các nhà thầu với số tiền hơn 811 tỉ đồng. Đây được xác định là thiệt hại cho ngân sách nhà nước.
Vụ án này, ngoài 36 bị cáo (trong đó 19 người kháng cáo) đã nêu, chín bị cáo khác cũng bị Tòa án Quân sự Quân khu 5 đưa ra xét xử hồi tháng 12-2021 và bị tuyên án từ 14 tháng tù đến năm năm sáu tháng tù, cùng về tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng.
Tiếp tục điều tra giai đoạn 2
Hiện nay, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đang tiếp tục điều tra giai đoạn 2 của vụ án nêu trên. Mới đây nhất, công an ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam bảy bị can, trong đó có ông Mai Tuấn Anh (cựu chủ tịch Hội đồng thành viên, tổng giám đốc VEC) và ông Trần Văn Tám (cựu tổng giám đốc VEC).
Ngoài ra còn có hai cựu phó tổng giám đốc VEC là Nguyễn Mạnh Hùng và Lê Quang Hào. Cả ông Hùng và ông Hào đều đã bị xét xử ở giai đoạn 1 (không kháng cáo) với mức án lần lượt là bảy năm tù và sáu năm tù, cùng về tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo Bộ Công an, bảy bị can có hành vi buông lỏng quản lý, chỉ đạo, điều hành thực hiện dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi. Nhóm này còn vi phạm quy định của pháp luật về đầu tư công trình xây dựng trong quá trình tổ chức thi công, xác nhận nghiệm thu các gói thầu thuộc giai đoạn 2 của dự án.
Hành vi trên dẫn đến đưa công trình xây dựng không đảm bảo chất lượng vào khai thác sử dụng, gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản nhà nước.