Sau bốn tháng tạm hoãn, chiều 8-8, TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tiếp tục mở phiên phúc thẩm xét xử bị cáo Nguyễn Thị Yêu (62 tuổi, ngụ phường Phước Hòa, thị xã Phú Mỹ) và Huỳnh Đức Thắng (48 tuổi, ngụ xã Tân Hòa, thị xã Phú Mỹ) về tội hủy hoại tài sản.
Trước đó, TAND thị xã Phú Mỹ tuyên phạt bị cáo Yêu một năm chín tháng tù, bị cáo Thắng một năm sáu tháng tù. Các bị cáo sau đó kêu oan, cho rằng bản án sơ thẩm tuyên có tội là không đúng với thực tế vụ việc, vi phạm tố tụng, hồ sơ vụ án bị thay đổi, sai lệch.
 |
Bị cáo Yêu và Thắng tại phiên tòa. Ảnh: VŨ HỘI |
Không biết đất của ai, cây ai trồng
Theo hồ sơ, từ năm 1987, gia đình bà Yêu mua lại của một người quen khu đất tại khu vực Núi Nhọn thuộc xã Tân Hòa, thị xã Phú Mỹ, được chính quyền xã xác nhận và một phần đất gia đình bà được tặng và khai hoang thêm với tổng diện tích hơn 3,5 ha. Toàn bộ diện tích đất thuộc quyền quản lý của Trường Sĩ quan Lục quân 2 và đồng ý cho bà Yêu canh tác, trồng cây.
Năm 2004, ông Nguyễn Văn Trình mua mảnh đất hơn 1,9 ha bằng giấy tay từ người dân cũng nằm trong khu vực Núi Nhọn do Trường Sĩ quan Lục quân 2 quản lý. Sau đó, ông này đã san đất làm đường đá, xây dựng tường rào và trồng cây.
Cho rằng ông Trình đã lấn đất của mình nên bà Yêu đã làm đơn khiếu nại đến Trường Sĩ quan Lục quân 2 và yêu cầu ông Trình tháo dỡ nhưng ông này không chịu.
Đến cuối năm 2018, đầu năm 2019, bà Yêu thuê Huỳnh Đức Thắng vào khu đất đang tranh chấp tháo bỏ tường rào để mở lối đi hiện hữu và cưa 46 cây gỗ mà bà Yêu cho rằng đó là do mình trồng. Theo kết luận giám định, tài sản bị hủy hoại trong vụ án là hơn 25 triệu đồng. Bà Yêu và ông Thắng bị khởi tố, truy tố về hành vi hủy hoại tài sản nhưng được cho tại ngoại.
Tại phiên tòa phúc thẩm hôm 1-4, bà Yêu khẳng định đây là phần đất của mình và những cây bà thuê người chặt là do chính tay bà trồng từ năm 1988, có người dân sống ở khu vực làm chứng. Còn ông Trình cũng cho rằng năm 2004 ông mua và trồng cây.
HĐXX cho rằng không xem xét về phần đất đang tranh chấp là của ai sử dụng, chỉ xem xét về hành vi của các bị cáo. Tuy nhiên, theo bị cáo nếu không xác định đất của ai thì làm sao có căn cứ để biết đó là cây ai trồng.
Về phía luật sư (LS) bào chữa cho các bị cáo, LS cho rằng cơ quan chức năng vẫn chưa xác định số cây bị chặt là nằm trên phần đất do ai sử dụng. Cần phải giám định số tuổi những cây bị chặt vì bị cáo và bị hại đều cho rằng mình trồng cây đó nhưng cách nhau đến sáu năm.
HĐXX tuyên án theo ý kiến đa số, quyết định không chấp nhận kháng cáo của hai bị cáo và tuyên y án sơ thẩm.
Đặc biệt, theo LS trong suốt quá trình điều tra, truy tố, cơ quan tiến hành tố tụng thị xã Phú Mỹ vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng như không có biên bản tạm giữ tang vật vụ án, không có biên bản xử lý tang vật và tang vật không còn. Sau đó, tòa cấp sơ thẩm trả hồ sơ để điều tra bổ sung thì xuất hiện những biên bản trên nhưng có dấu hiệu hợp thức hóa hồ sơ.
Cụ thể, quyết định xử lý vật chứng của Cơ quan CSĐT thị xã Phú Mỹ là ngày 6-8-2019 và trả lại đồ vật ghi ngày 7-8-2019 nhưng biên bản thu giữ đồ vật trong vụ án lại là ngày 29-6-2020. Ngày trả đồ vật được ghi rất rõ đến hai lần thì không thể nói là nhầm lẫn. Việc xử lý vật chứng, trả vật chứng xảy ra trước khi thu hồi vật chứng đến một năm.
Tranh luận về việc một số biên bản trong hồ sơ vụ án có dấu hiệu sai lệch, đại diện VKS cho rằng làm phải có sai sót chứ nhưng không làm thay đổi bản chất của vụ án. Vì vậy, bản án cấp sơ thẩm đã tuyên đúng người, đúng tội.
Thành viên HĐXX không thống nhất quan điểm
Tại phiên tòa, HĐXX phúc thẩm cho rằng trong quá trình điều tra Cơ quan CSĐT Công an thị xã Phú Mỹ có vi phạm tố tụng về thu thập bằng chứng và xử lý vật chứng về những bút lục trong hồ sơ vụ án.
Về xử lý vụ án, cấp sơ thẩm có hai văn bản gửi Trường Sĩ quan Lục quân 2 (Bộ Quốc phòng) để cung cấp thông tin cho vụ án. Cả hai lần, Trường Sĩ quan Lục quân 2 đều có văn bản trả lời không có ý kiến gì về vụ án, đề nghị tòa căn cứ tài liệu để giải quyết vụ án. Tuy nhiên, trong quá trình xét xử tòa sơ thẩm căn cứ vào hai văn bản trả lời của Bộ Quốc phòng và một số tài liệu, chứng cứ khác xác định tài sản trên là của ông Trình là không có căn cứ để chứng minh các bị cáo có tội hay không có tội.
Sau khi nghị án, HĐXX có hai ý kiến khác nhau. Cụ thể, có một ý kiến cho rằng bản án có vi phạm tố tụng, nhiều tình tiết quan trọng chưa được làm rõ. Trong khi đó có hai ý kiến cho rằng tuy cấp sơ thẩm có vi phạm tố tụng nhưng không làm thay đổi bản chất vụ án.
Cuối cùng, HĐXX tuyên án theo ý kiến đa số, quyết định không chấp nhận kháng cáo của hai bị cáo và tuyên y án sơ thẩm.
Đề nghị xem xét kháng nghị giám đốc thẩm
Mặc dù việc tuyên án theo đa số, tuy nhiên có một ý kiến của HĐXX giữ nguyên quan điểm đề nghị đưa hồ sơ vụ án này lên VKSND Cấp cao tại TP.HCM, TAND Cấp cao tại TP.HCM để xem xét kháng nghị theo hướng hủy toàn bộ bản án vì có vi phạm về tố tụng.
