Cầu chờ đường, đường chờ rừng!

Năm 2000, TP.HCM quyết định làm mới bảy cây cầu và đường Rừng Sác, huyện Cần Giờ để thay thế hệ thống cầu đường đã được xây dựng từ năm 1985. Tuyến đường này sẽ trở thành con đường chiến lược, hướng TP.HCM ra biển. Thế nhưng đến nay, cầu đường về Rừng Sác vẫn chưa phát huy được thế mạnh của vùng đất nằm ngay cửa biển của TP này.

Cầu chưa thông

Đến năm 2004, TP quyết định chi hơn 230 tỷ đồng xây dựng mới bảy cây cầu trên đường Rừng Sác là cầu Long Giang Xây, Rạch Đôn, An Nghĩa, Hà Thanh, Lôi Giang, Rạch Lá và cầu Nông trường quận 5, dự kiến hoàn thành trong năm 2005. Nhưng đến cuối năm 2006 mới hoàn thành, đưa vào sử dụng ba cây cầu Long Giang Xây, Rạch Đôn và Nông trường quận 5. Ông Trịnh Văn Khâm, Trưởng ban quản lý dự án công trình cầu phà, thuộc Công ty Quản lý công trình cầu phà TP, cho biết đến cuối năm 2008 mới xong các cầu còn lại.

Nguyên nhân của sự chậm trễ là do tiến độ giải phóng mặt bằng quá chậm, nhất là cầu An Nghĩa giá sắt thép tăng lên gấp 2,5 lần so với năm 2004 nên nhà thầu bị lỗ; địa chất khu vực Cần Giờ yếu và phức tạp nên khó thi công... Đó là chưa nói cơn bão số 9 năm 2006 quật ngã toàn bộ dàn dầm của nhịp giữa cầu Hà Thanh đã lao phóng xong nên phải làm lại.

Đường từ trung tâm TP về Cần Giờ chỉ thực sự thông suốt khi có cầu Bình Khánh. Từ những năm cuối thế kỷ trước, dự án xây dựng cầu Bình Khánh đã được đưa ra. Khó khăn lớn nhất đối với cầu Bình Khánh là kỹ thuật (xây cầu cao hay cầu thấp) và kinh phí xây dựng (có thể hơn 2.000 tỷ đồng). Theo quy hoạch đến năm 2020, các cảng biển trong nội thành sẽ phải di dời ra khu vực Cát Lái, Hiệp Phước và xa hơn là Thị Vải. Nếu xây cầu Bình Khánh cao thì lãng phí, vì tàu biển đâu còn theo đường sông Lòng Tàu vào sông Nhà Bè để cập cảng Hiệp Phước mà sẽ đi thẳng từ cửa sông Soài Rạp. Về vị trí thì nên xây ở ngay mũi Nhà Bè, khu bến phà hiện hữu hay ở chỗ nào khác? Kinh phí xây cầu lấy từ ngân sách, từ phương thức BOT hoặc đổi đất lấy hạ tầng? Tất cả đều chưa có câu trả lời. Đến thời điểm này, nếu dự án được triển khai thì cũng cần ít nhất năm năm mới xây xong cây cầu này.

Đường chưa thoáng!

Theo bà Tạ Thị Hồng Tâm, Giám đốc Công ty Quản lý công trình cầu phà TP, bảy cây cầu mới trên đường Rừng Sác chỉ thực sự phát huy hiệu quả sau khi đường được mở rộng xong. Năm 2000, TP triển khai dự án mở rộng, nâng cấp đường Rừng Sác từ hai lên sáu làn xe. Nhiều đoạn sẽ mở rộng tới 30, 40, 60 mét, có đoạn lộ giới lên tới 120 mét. Tổng mức đầu tư được duyệt năm 2002 là hơn 390 tỷ đồng. Để mở rộng mặt đường thì phải chặt rừng hai bên. Tháng 5-2002, UBND TP cho phép huyện Cần Giờ chặt hơn 80 ha rừng ven đường. Đây là rừng trong khu dự trữ sinh quyển, chủ yếu là đước đã có từ năm đến trên 20 năm tuổi.

Năm 2006, UBND TP ra chủ trương mới thu hẹp mặt đường còn 30 mét trên toàn tuyến, trồng lại rừng hai bên và ở dải phân cách chính giữa đường. Theo Sở Giao thông Công chính, dự kiến dọc hai bên đường Rừng Sác và dải phân cách giữa đường sẽ trồng các loại cây phù hợp với hệ sinh thái, cảnh quan rừng ngập mặn. Nhưng điều này rất khó thực hiện vì trong lộ giới đã giải tỏa làm đường, hệ sinh thái đất và nước đã thay đổi. Muốn trồng các loại cây đặc trưng của đất rừng ngập mặn thì phải moi cát ra, lột lớp vải địa kỹ thuật lên và đặt ống dẫn nước thủy triều mặn vào.

Cơ quan tư vấn cho biết hiện có nhiều đoạn đường mới trùng với tim đường cũ. Muốn trồng cây xanh thì phải móc cả mặt nhựa, nền đá, sỏi đỏ của đường cũ lên để cho rễ cây bám sâu vào đất. Công việc này rất tốn kém. Còn nếu trồng các loại cây sống được trên nền cát đã gia tải thì lại không phù hợp với cảnh quan chung của rừng Cần Giờ, sẽ phải tốn kém tiền tưới nước ngọt trong nhiều năm!

Đến nay, công trình xây dựng đường Rừng Sác đã hoàn thành giai đoạn một, đắp cát gia tải xong nền hạ. Do sự thay đổi về chiều rộng mặt đường, móc cát lên và chưa tìm ra loại cây phù hợp để trồng trở lại dải phân cách nên chưa thể biết lúc nào mới triển khai, hoàn thành giai đoạn hai, đổ đá, trải bê-tông nhựa nóng...

Cầu chưa thông, đường chưa thoáng thì đường về Cần Giờ còn xa diệu vợi!