Chiều 25-7, tân Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte trình bày thông điệp nhà nước đầu tiên trước Quốc hội. Ông Duterte thắng cử tổng thống trong cuộc bầu cử ngày 9-5, nhậm chức ngày 30-6.
Ông Duterte thắng cử chủ yếu dựa vào lời hứa sẽ xóa sổ tội phạm và sẽ cải cách chính phủ. Ông Duterte thu hút ấn tượng của cử tri Philippines với thành tích chống tội phạm của ông thời còn làm thị trưởng TP Davao (vùng Mindanao).
Trong bài phát biểu được phát trực tiếp trên sóng truyền hình và mạng xã hội, ông Duterte vạch ra các mục tiêu sẽ nhắm tới trong nhiệm kỳ tổng thống sáu năm.
Thông điệp nhà nước của Tổng thống Duterte chú trọng nhiều về đối nội. Ông đặc biệt nhấn mạnh đến chủ trương bài trừ tội phạm, xem đây là một ưu tiên lớn của ông.
Tổng thống Rodrigo Duterte trình bày thông điệp nhà nước tại Quốc hội ở Manila (Philippines) chiều 25-7. Ảnh: NEWS OF TODAY
Tổng thống Duterte một lần nữa tuyên bố sẽ không ngừng cuộc chiến chống tội phạm ma túy và tội phạm tham nhũng. Dù tuyên bố sẽ ủng hộ hết mình lực lượng an ninh trong các cuộc chiến này tuy nhiên Tổng thống Duterte cũng cảnh cáo các cá nhân trong ngành này sẽ phải trả một cái giá rất lớn nếu vì cam kết ủng hộ đó mà lạm dụng quyền lực.
Trước bài phát biểu, văn phòng tổng thống Philippines dẫn số liệu từ Cảnh sát quốc gia Philippines cho thấy tỷ lệ tội phạm đã giảm 13% kể từ khi ông Duterte đắc cử tổng thống.
26 ngày đầu tiên trên cương vị tổng thống của ông Duterte gắn liền với việc hàng chục tội phạm ma túy bị tiêu diệt, hàng ngàn người sử dụng ma túy bị bắt. Ông Duterte không bình luận gì về hàng chục cái chết này, phía cảnh sát nói là họ giết trong tình trạng phải tự vệ.
Một số cơ quan truyền thông cho rằng con số tội phạm ma túy bị giết phải trên 300 người. Nhiều tổ chức nhân quyền lo ngại và đề nghị chính phủ chấm dứt giết nghi can ma túy không qua truy tố và xét xử này.
Tổng thống Duterte cho biết sẽ thận trọng trong việc hoạch định các chính sách tài chính và tiền tệ để tăng trưởng, tạo việc làm, giảm đói nghèo. Ông chủ trương sửa đổi chính sách thuế theo hướng đơn giản, công bằng và hiệu quả hơn để thu hút đầu tư, tạo việc làm. Các loại thuế thu nhập cá nhân, thu nhập doanh nghiệp sẽ được giảm, một số quy định khắt khe của ngành ngân hàng sẽ được cởi bỏ.
Tổng thống Duterte cam kết đẩy nhanh tiến trình làm việc của các cơ quan công quyền, phát triển hạ tầng, đặc biệt hạ tầng giao thông.
Theo Tổng thống Duterte, Philippines sẽ dồn lực truy quét nhóm khủng bố Abu Sayyaf, củng cố các chương trình chống khủng bố. Ông tuyên bố một lệnh ngừng bắn đơn phương với các nhóm phiến quân Hồi giáo ở Philippines, có hiệu lực ngay lập tức. Ông cũng thúc giục Quốc hội mau chóng đưa Philippines vào hình thức nhà nước liên bang.
Người dân Philippines đón chờ thông điệp nhà nước của Tổng thống Rodrigo Duterte bên ngoài trụ sở Quốc hội ở Manila (Philippines) ngày 25-7. Ảnh: AP
Về biển Đông, Tổng thống Duterte khẳng định mạnh mẽ rằng Philippines tôn trọng phán quyết của Tòa Trọng tài về vụ kiện của Philippines với tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở biển Đông. Ông xem đó là một đóng góp quan trọng cho những nỗ lực theo đuổi, tìm kiếm một giải pháp hòa bình để giải quyết tranh chấp.
Trước thông điệp nhà nước, người dân Philippines có rất nhiều câu hỏi về chính sách đối ngoại của ông Duterte, đặc biệt về mối quan hệ với Trung Quốc.
Từ lúc có phán quyết của Tòa Trọng tài về vụ kiện của Philippines với "đường lưỡi bò" của Trung Quốc ở biển Đông, ông Duterte vẫn giữ thái độ mà theo hãng tin Reuters (Mỹ) là im lặng bất thường.
CNN (Mỹ) nhận định ông Duterte có thái độ hòa giải hơn với Trung Quốc so với người tiền nhiệm Benigno Aquino III. Quyết định đưa cựu Tổng thống Fidal V.Ramos sang Trung Quốc đàm phán tranh chấp phần nào thể hiện thái độ này, khi ông Ramos là người thân Trung Quốc.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay từng nói Philippines sẽ không chấp nhận bất kỳ cuộc đàm phán song phương nào với Trung Quốc nếu không bao gồm phán quyết.
Tại Philippines, thông điệp nhà nước của tổng thống được người dân chú ý không thua gì sự kiện tổng thống Mỹ trình bày thông điệp liên bang.
Trong nhiều năm tại Philippines, sự kiện tổng thống trình bày thông điệp nhà nước luôn là một trong những sự kiện chính trị lớn và tốn kém nhiều chi phí. Tuy nhiên lần này Tổng thống Duterte đã tiết giảm hết mức chi phí cho sự kiện. Chi phí cho sự kiện này của ông Duterte lần này là 3 triệu peso (hơn 1,4 tỉ đồng), ít hơn một triệu peso so với chi phí tổ chức sự kiện này năm 2015 của Tổng thống Benigno Aquino III - 4 triệu peso (gần 1,9 tỉ đồng).
Hơn thế ông còn ra chỉ thị yêu cầu người tham dự ăn mặc lịch sự nhưng giản dị, không mặc các trang phục sang trọng, đắt tiền, cầu kỳ như áo choàng dài, trang phục thiết kế riêng.
Theo văn phòng tổng thống Philippines thì ông Duterte muốn sự kiện diễn ra đơn giản để mọi người tập trung chú ý vào thông điệp nhà nước của ông.
Tỉ lệ ủng hộ ông Duterte ở Philippines hiện là 91%, theo kết quả thăm dò của Trung tâm thăm dò Pulse. 63% người Philippines tin rằng ông Duterte sẽ thực hiện được những điều đã hứa.
