Pháp luật hiện nay quy định những trường hợp nào lực lượng công an được phép kiểm tra giấy tờ của công dân?
Bạn đọc Tuấn Ngọc (tuanngoc9...@gmail.com)
Luật sư Từ Tiến Đạt, Đoàn Luật sư TP.HCM, trả lời: Công an được kiểm tra CMND của công dân trong năm trường hợp sau:
Thứ nhất: Điều 26 Thông tư 35/2014 quy định công an xã, phường, thị trấn được quyền kiểm tra CMND người dân khi họ cư trú trên địa bàn quản lý.
Đây là việc kiểm tra cư trú định kỳ, đột xuất để phòng chống tội phạm, giữ gìn an ninh trật tự. Trong đó đối tượng được kiểm tra là công dân ở các hộ gia đình, cơ sở cho thuê lưu trú.
Nếu công an cấp trên kiểm tra tại địa bàn dân cư thì phải có cán bộ công an nhân dân và công an xã được giao quản lý cư trú tại địa bàn chứng kiến.
Thứ hai: Khoản 6, Điều 9 Pháp lệnh Công an xã năm 2008 quy định, công an xã có quyền kiểm tra người, đồ vật, giấy tờ tùy thân, thu giữ vũ khí, hung khí của người có hành vi vi phạm pháp luật quả tang.
Thứ ba: Theo Điều 14 Thông tư 01/2016 thì CSGT trong khi thực hiện kế hoạch tổ chức tuần tra xử lý vi phạm, bảo đảm an toàn giao thông được phép kiểm tra giấy tờ liên quan đến người và phương tiện trong đó nội dung kiểm tra giấy tờ tuỳ thân (CMND) của người điều khiển phương tiện.
Thứ tư: Công an cũng có quyền kiểm tra giấy tờ tùy thân của công dân khi thực hiện công tác xử lý vi phạm theo Điều 39 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012.
Thứ năm: Ngoài ba trường hợp nêu trên tại Điều 5, Điều 6 Quyết định 29/2017 của UBND TP.HCM về việc quản lý người xin ăn không có nơi cư trú ổn định, người sinh sống nơi công cộng không có nơi cư trú ổn định trên địa bàn TP thì công an cũng có quyền kiểm tra CMND để phục vụ cho công tác xác minh nơi cư trú.
Như vậy theo như những trường hợp nêu trên công an chỉ được kiểm tra giấy tờ hành chính theo kế hoạch hoặc khi phát hiện dấu hiệu phạm tội, nghi ngờ vi phạm pháp luật trong địa bàn quản lý.