Bộ Xây dựng vừa báo cáo Thủ tướng về phương án khai thác sân bay Long Thành sau khi tiếp nhận báo cáo từ nhà chức trách hàng không và các đơn vị liên quan.
Khai thác theo mô hình cặp cảng
Theo Bộ Xây dựng, báo cáo nghiên cứu khả thi dự án sân bay Long Thành được Thủ tướng phê duyệt xác định phương án khai thác hai sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành theo mô hình “cặp cảng hàng không quốc tế khai thác đồng thời”. Nhà nước sẽ chủ động điều phối, phân định tỉ lệ khai thác quốc tế - nội địa tại các cảng tùy theo từng thời kỳ.
Theo phương án này, sân bay Long Thành sẽ khai thác khoảng 80% chuyến bay quốc tế và 10% chuyến bay nội địa; sân bay Tân Sơn Nhất sẽ khai thác 20% chuyến bay quốc tế và 90% chuyến bay nội địa.
Để đáp ứng yêu cầu, đảm bảo vận hành an toàn, Thủ tướng đã giao Bộ Xây dựng thành lập tổ công tác chuẩn bị khai thác sân bay Long Thành. Ngày 13-12-2024, Ban chỉ đạo công tác chuẩn bị khai thác cảng hàng không quốc tế Long Thành đã chính thức được thành lập.
Trong thời gian qua, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đã lựa chọn Liên danh Incheon Airport (IAC) làm tư vấn quốc tế để xây dựng phương án quản lý, khai thác dự án. Tư vấn IAC đã xây dựng bộ tài liệu khái niệm khai thác (CONOPS), kế hoạch tổng thể đưa sân bay Long Thành vào khai thác, trong đó có nghiên cứu chi tiết phương án phân chia giữa hai sân bay.
IAC đã nghiên cứu hai phương án và kiến nghị lựa chọn phương án chuyển toàn bộ các chuyến bay quốc tế thường lệ từ sân bay Tân Sơn Nhất về Long Thành. Theo tư vấn, cách làm này sẽ tạo thuận tiện trong tổ chức quản lý, tối ưu hóa nguồn lực và phù hợp mục tiêu dài hạn là phát triển Long Thành trở thành cảng trung chuyển quốc tế, có khả năng cạnh tranh với các sân bay lớn trong khu vực.
Trên cơ sở đó, Bộ Xây dựng chỉ đạo Cục Hàng không, ACV tiếp tục nghiên cứu, tham khảo mô hình tổ chức khai thác của các cặp cảng hàng không trên thế giới; đồng thời đánh giá năng lực hạ tầng, dịch vụ, thương mại và lộ trình chuyển đổi cụ thể.
Đã lấy ý kiến rộng rãi
Trong quá trình nghiên cứu, Cục Hàng không phối hợp với ACV và Học viện Hàng không Việt Nam tổ chức nhiều hội thảo, đối thoại, lấy ý kiến góp ý từ chuyên gia trong và ngoài nước, các hãng hàng không, doanh nghiệp logistics, cũng như tổ chức quốc tế như Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA). Ý kiến từ doanh nghiệp và dư luận xã hội cũng được lắng nghe để hoàn thiện phương án tối ưu, phù hợp thực tiễn Việt Nam.
Đến nay, Cục Hàng không và ACV đã thống nhất báo cáo Bộ Xây dựng phương án phân chia khai thác giữa Tân Sơn Nhất và Long Thành theo đúng mục tiêu dự án. Đồng thời, xác định lộ trình chi tiết để chuyển giao khai thác, đảm bảo phát huy hiệu quả đầu tư ngay từ giai đoạn đầu.
Cách thức phân chia khai thác cụ thể với sân bay Long Thành như sau:
- Khai thác đường bay quốc tế áp dụng cho toàn bộ các đường bay từ 1.000 km trở lên; các đường bay khác do hãng hàng không lựa chọn.
- Khai thác nội địa cũng do các hãng hàng không quyết định.
Dự kiến sân bay Long Thành vận chuyển 10-12% sản lượng trên trục Hà Nội/Đà Nẵng - TP.HCM của các hãng Việt Nam.
Với sân bay Tân Sơn Nhất:
- Khai thác các đường bay quốc tế dưới 1.000 km, tập trung vào thị trường giữa TP.HCM và Thái Lan, Campuchia, Lào, chiếm khoảng 15-17% tổng sản lượng quốc tế đến TP.HCM. Khai thác nội địa theo lựa chọn của hãng hàng không.
Với phân định này, Long Thành đảm nhận 80% chuyến bay quốc tế và 10% chuyến bay nội địa, Tân Sơn Nhất khai thác 20% chuyến bay quốc tế và 90% chuyến bay nội địa. Tiêu chí phân chia sẽ được xem xét điều chỉnh lại sau 5 năm khai thác thực tế.
Như vậy, phương án này tương tự như quyết định trước đó của Thủ tướng.
Bộ Xây dựng nhấn mạnh dự án đầu tư xây dựng sân bay Long Thành là công trình trọng điểm quốc gia, gồm nhiều hạng mục phức tạp và đang được khẩn trương thi công để sớm đưa vào khai thác. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng cho giai đoạn khai thác là bước quan trọng, nhằm đảm bảo an toàn, phát huy hiệu quả đầu tư và đạt đúng mục tiêu đã được duyệt.
Trong đó, tổ chức phân chia hợp lý giữa Long Thành và Tân Sơn Nhất được coi là yếu tố quyết định. Việc xây dựng lộ trình chuyển giao rõ ràng, đồng bộ sẽ giúp hai cảng phối hợp hiệu quả, tránh tình trạng chồng chéo, lãng phí nguồn lực.
Bộ Xây dựng cho biết sẽ tiếp tục đánh giá, chủ động điều phối và phân định tỷ lệ khai thác quốc tế - nội địa giữa hai sân bay theo từng giai đoạn. "Mục tiêu là đảm bảo khai thác hiệu quả, phục vụ nhu cầu hành khách, hàng hóa, đồng thời phát huy vai trò của Long Thành như một cảng trung chuyển quốc tế lớn trong tương lai..."- Bộ Xây dựng cho hay.
Sân bay Long Thành là dự án trọng điểm quốc gia với diện tích 5.000 ha, tổng vốn gần 337.000 tỉ đồng. Đến nay, đường cất hạ cánh số 1 và hệ thống đường lăn đã hoàn thiện; nhà ga hành khách cơ bản xong phần mái, lắp kính trong tháng 9; đài kiểm soát không lưu và các tòa nhà điều hành cũng bước vào giai đoạn hoàn thiện.
Hiện công trường huy động gần 14.000 kỹ sư, công nhân và khoảng 3.000 thiết bị, tổ chức hàng trăm mũi thi công, phấn đấu cơ bản hoàn thành vào cuối năm 2025.
