Báo động bệnh nhồi máu cơ tim ngày càng tăng

Bệnh nhân LHC (52 tuổi, ngụ TP.HCM) đang đi làm thì đột ngột lên cơn đau tim, tức ngực, vã mồ hôi, được người dân đưa vào BV đa khoa khu vực Hóc Môn và chuyển lên BV Thống Nhất cách đây một tuần trong bệnh cảnh nhồi máu cơ tim (NMCT) cấp, biến chứng rối loạn nhịp nặng.

Chi phí điều trị rất tốn kém

PGS-TS-BS Nguyễn Văn Tân, Trưởng khoa Tim mạch cấp cứu - Can thiệp (BV Thống Nhất), cho biết bệnh nhân C còn có bệnh nền tăng huyết áp, đái tháo đường nhưng không được điều trị tối ưu và uống thuốc không đều. Bệnh nhân thuộc diện hộ nghèo ở địa phương, vợ mất sớm, con gái 15 tuổi hiện đang điều trị ung thư máu tại BV Nhi đồng 2 từ năm 13 tuổi đến nay.

Các bác sĩ (BS) thực hiện nong bóng để mở chỗ tắc nghẽn giúp máu thông cho bệnh nhân. Tuy nhiên, để điều trị triệt để bệnh lý ba nhánh mạch vành và thân chung vành trái, đòi hỏi phải phẫu thuật lớn với chi phí rất tốn kém, có thể hơn 100 triệu đồng. Đặt stent hay phẫu thuật bắc cầu là hai phương pháp mà BS đang xem xét, ngoài ra còn phụ thuộc vào nguyện vọng của bệnh nhân và gia đình.

Hiện các BV lớn ở Việt Nam đều có đơn vị can thiệp nội mạch có thể can thiệp điều trị NMCT cấp. Cạnh đó, nhiều loại thuốc mới cũng giúp điều trị nội khoa tối ưu hơn, tỉ lệ tử vong giảm đáng kể.

BV đa khoa Tâm Anh TP.HCM cũng vừa điều trị cho bệnh nhân PH (54 tuổi, ngụ TP.HCM) bị NMCT cấp do tắc hoàn toàn hai mạch vành. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng đau bụng sau ăn, lầm tưởng đau dạ dày. Vài giờ sau, cơn đau lan lên ngực kèm vã mồ hôi, khó thở, buồn nôn, ợ hơi.

BS đã đặt stent tái thông hai mạch vành cho bệnh nhân. Trong quá trình can thiệp, bệnh nhân lên cơn ngưng tim, rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp, được BS nhồi tim, sốc điện để đưa nhịp tim về bình thường. Sau can thiệp ba ngày, bệnh nhân ổn định, được xuất viện.

Ngày càng nhiều người trẻ nhồi máu cơ tim

Theo BS Tân, gần đây số bệnh nhân NMCT cấp nhập BV Thống Nhất tăng. Năm 2022 có hơn 600 bệnh nhân mắc hội chứng vành cấp - NMCT cấp nhập viện điều trị. Nhưng chỉ chín tháng đầu năm nay, con số này đã hơn hoặc bằng số bệnh nhân của năm 2022.

“Trung bình mỗi tuần khoa Tim mạch cấp cứu - Can thiệp tiếp nhận hơn 10 ca. Những năm trước đây cũng có bệnh nhân trẻ bị NMCT nhưng không nhiều như bây giờ” - BS Tân nói.

Cũng theo BS Tân, trước đây khi chưa có kỹ thuật can thiệp mạch vành, trong điều trị NMCT cấp phần lớn BS sử dụng thuốc tiêu sợi huyết để tiêu cục máu đông. Hiện khoa học đã tiến bộ, nếu có chỉ định phù hợp, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng can thiệp nội mạch để đặt stent, mở thông dòng chảy trong lòng mạch vành.

TS-BS Trần Vũ Minh Thư, Trưởng khoa Nội tim mạch 2, Trung tâm Tim mạch BV đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cũng cho biết gần đây BV điều trị nhiều bệnh nhân NMCT cấp hơn so với các năm trước.

“Bệnh lý này có xu hướng trẻ hóa khi nhiều bệnh nhân mới hơn 30 tuổi. NMCT cấp xảy ra do nhiều nguyên nhân, thường gặp nhất là do hút thuốc, rối loạn lipid máu, đặc biệt là tăng cholesterol di truyền, đái tháo đường…” - BS Thư nhấn mạnh.

BS Thư lý giải nguyên nhân của NMCT cấp là do không còn lưu lượng máu ở động mạch vành đến nuôi cơ tim, có huyết khối trong lòng động mạch vành; thuyên tắc, bóc tách động mạch vành, bóc tách động mạch chủ, chấn thương tim, viêm mạch máu, cường giáp, thiếu máu… giảm ôxy đến cơ tim.

Triệu chứng ở người trẻ điển hình hơn người già

Theo BS Tân, triệu chứng thường gặp nhất của NMCT cấp là đau ngực, nặng ngực bên trái hoặc giữa ngực kéo dài trên 20 phút. Cạnh đó có thể tụt huyết áp, choáng, rối loạn nhịp, ngất, thậm chí đột tử.

Ở người cao tuổi, triệu chứng đau ngực sẽ ít hơn, có thể khó thở, suy tim, rối loạn tri giác, tiêu hóa hoặc rối loạn nhịp tim, té ngã... Khi nghi ngờ, BS sẽ làm các xét nghiệm để chẩn đoán hội chứng vành cấp - NMCT cấp.

Nếu bệnh nhân nhập viện sớm trong giờ vàng (3 giờ đầu từ khi phát bệnh) và được điều trị tái tưới máu tốt, chức năng tim còn cải thiện được, suy tim và loạn nhịp sẽ giảm. Nếu để trễ, nguy cơ suy tim và loạn nhịp tim càng cao, điều trị sẽ khó hơn.

BS Thư chia sẻ thêm, triệu chứng điển hình của NMCT cấp là đau ngực sau xương ức hoặc ngực trái, cảm giác đè ép, có thể lan lên cổ, hàm dưới, cánh tay trái. Một số cảm thấy hồi hộp kèm tim đập nhanh, cảm giác khó chịu sau xương ức hoặc khó thở. Vài người nôn, buồn nôn, lú lẫn cấp tính. Đôi khi biểu hiện đầu tiên của NMCT là ngất hay đột tử khi đang đi trên đường là nguy hiểm nhất.

“Dù trên các phương tiện thông tin đại chúng đã nói nhiều về dấu hiệu nhận biết sớm của bệnh lý NMCT nhưng thực tế nhiều bệnh nhân được đưa đến BV muộn đã qua giờ vàng. Do đó, một số biến chứng đã xảy ra do cơ tim không được tái tưới máu kịp thời” - BS Thư khuyến cáo.