Tờ South China Morning Post (SCMP) ngày 1-6 dẫn các nguồn tin thân cận với Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) Trung Quốc cho biết Bắc Kinh đang chuẩn bị thiết lập một vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở biển Đông.
Một nguồn tin nói thời gian lập ADIZ phụ thuộc vào điều kiện an ninh trong khu vực, đặc biệt là sự hiện diện quân sự của Mỹ và quan hệ ngoại giao với các nước láng giềng.
"Nếu quân đội Mỹ tiếp tục có hành động khiêu khích nhằm thách thức Trung Quốc ở khu vực thì đây chính là cơ hội tốt để Bắc Kinh tuyên bố lập ADIZ ở biển Đông”, nguồn tin trên nói.
Ảnh chụp ngày 11-5-2015 cho thấy Trung Quốc đang cải tạo phi pháp Đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: Reuters
Trong phản hồi bằng văn bản về thông tin đăng trên SCMP, Bộ Quốc phòng Trung Quốc lớn tiếng nói rằng họ có quyền lập ADIZ ở biển Đông và là “quyền của một nước có chủ quyền” . Bộ Quốc phòng Trung Quốc còn biện hộ rằng “Việc khi nào sẽ tuyên bố một vùng nhận diện như vậy còn phụ thuộc vào chuyện liệu Trung Quốc có đối mặt với các mối đe dọa trên không hay không và mức độ của mối đe dọa đó ra sao”.
Trong khi đó, báo Kanwa Defence Review của Canada nói rằng Bắc Kinh đã xác định sẵn khu vực ADIZ ở biển Đông, thời gian công bố sẽ chỉ còn là quyết định mang tính chính trị. Nguồn tin cho biết thêm, ADIZ này sẽ dựa trên vùng đặc quyền kinh tế do Trung Quốc ngang nhiên xác lập ở đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam cùng với bảy đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây trái phép ở quần đảo Trường Sa, hoặc phạm vi 200 hải lý từ đường cơ sở của những thực thể này.
“ADIZ mới của Trung Quốc sẽ chồng lấn với vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Philippines và Malaysia”, Andrei Chang, tổng biên tập của Kanwa Defence Review, nhận định.
Ni Lexiong, nhà bình luận quân sự ở Thượng Hải, nói bảy đảo nhân tạo ở Trường Sa tạo nền tảng để Trung Quốc lập ADIZ trên biển Đông. Trong khi đó, Li Jie, chuyên gia hải quân ở Bắc Kinh, cho rằng căng thẳng khu vực sẽ giảm bớt sau khi ông Rodrigo Duterte trở thành tổng thống Philippines.
Ông Duterte là người chiến thắng trong cuộc bầu cử ở Philippines ngày 9-5. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 30-5 đã gửi lời chúc mừng ông Duterte và bày tỏ hy vọng "hai phía có thể cùng hành động để đưa quan hệ song phương trở lại hướng đi vững mạnh".
Thông tin trên được đưa ra ngay trước thềm Diễn đàn Đối thoại an ninh Shangri-La ở Singapore trong tuần này với sự tham dự của nhiều quan chức quốc phòng đến từ nhiều quốc gia khác nhau, trong đó có Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter. Biển Đông được cho là sẽ trở thành chủ đề nóng tại diễn đàn kéo dài ba ngày kể từ ngày 3-6. Trong khi đó quan chức cấp cao của Mỹ và Trung Quốc cũng dự kiến họp tại Bắc Kinh vào tuần tới theo kế hoạch Đối thoại kinh tế và chiến lược thường niên.
Trung Quốc từng thiết lập ADIZ trên biển Hoa Đông vào tháng 11-2013, bao trùm lên cả quần đảo Senkaku/Điếu Ngư có tranh chấp với Nhật Bản. Động thái này vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc.
