Theo Chi cục Thủy lợi tỉnh Bến Tre, toàn tỉnh có 112 điểm sạt lở, trong đó sạt lở bờ biển có tám điểm tại các huyện ven biển như Bình Đại, Ba Tri và Thạnh Phú. Các điểm sạt lở nghiêm trọng như khu vực Cồn Lợi, xã Thạnh Hải, huyện Thạnh Phú; Cồn Ngoài, xã Bảo Thuận, huyện Ba Tri; khu vực xã Thừa Đức, huyện Bình Đại.
Hai lần bị sóng biển “nuốt” mất nhà
Tại khu vực bờ biển Cồn Lợi (xã Thạnh Hải, huyện Thạnh Phú), dọc theo khu vực ven biển cửa sông Hàm Luông thuộc ấp Thạnh Thới B, xã Thạnh Hải đã bị sạt lở có chiều dài 1.500 m, chiều rộng sạt lở 50-100 m. Sóng biển nơi này đánh sạt lở đất của 13 hộ dân với diện tích 11,25 ha đất nông nghiệp, cuốn sập hai căn nhà dân và trụ sở kiểm soát biên phòng Cồn Lợi. Nhiều đoạn bờ bao được người dân bỏ công sức, tiền của ra gia cố thủ công nhưng cũng chỉ trụ được vài con nước.
Sóng biển đánh trơ gốc hàng phi lao phòng hộ ở khu vực biển Cồn Lợi, xã Thạnh Hải.
Đứng thẫn thờ bên hàng phi lao bị sóng biển đánh trơ gốc rễ nằm ngả nghiêng ngoài bãi biển, ông Nguyễn Văn Hưởng (68 tuổi, người dân ở Cồn Lợi) buồn rầu cho biết từ nhiều năm nay sóng biển đã ăn sâu vào đất liền khu vực Cồn Lợi hàng cây số. “Nhà tôi có chín công đất, chỉ mới hơn một năm nay thôi sóng biển đã cuốn mất của gia đình tôi hơn ba công đất. Nhìn cảnh sóng biển cuốn trôi đất hằng ngày, tôi thấy xót ruột lắm" - ông Hưởng thở dài nói.
Không chỉ rừng phòng hộ ven biển đã bị sóng cuốn trôi, nhiều mảng bê tông tường nhà đổ nát còn nằm vương vãi ngoài bãi biển Cồn Lợi là hiện trường của vụ sóng biển đánh sập căn nhà của bà Lê Thị Biên (61 tuổi, người dân Cồn Lợi). Bà Biên than thở sóng biển cuốn của bà mất đi một căn nhà. Sau đó, bà tích góp và vay mượn để xây lại căn nhà thứ hai trị giá khoảng 700 triệu đồng nhưng chỉ qua một con sóng đã đánh sập tan hoang.
Bờ biển tan hoang với những hàng phi lao bị đánh bật gốc rễ.
“Sóng biển nơi này đã cuốn mất của gia đình tôi sáu công đất. Bây giờ gia đình tôi đã hết tiền hết của, hai căn nhà mất hết rồi giờ phải ở trong căn chòi cất tạm cạnh bờ biển đang bị sóng biển uy hiếp từng ngày” - bà Biên nói.
Thiếu nguồn lực chống sạt lở
Vài năm trở lại đây, do biến đổi khí hậu, nước biển dâng khiến khu vực biển Cồn Ngoài (thuộc ấp Thạnh Hải, xã Bảo Thuận, huyện Ba Tri) bị sạt lở bờ biển khoảng chiều dài 1.200 m. Khu vực đang sạt lở nghiêm trọng và khẩn cấp, đe dọa khu vực rừng phòng hộ, 115 hộ dân đang sinh sống và sản xuất trong khu vực với diện tích khoảng 30 ha.
Sóng biển hai lần đánh sập hai căn nhà của bà Lê Thị Biên
Tại khu vực bờ biển khu vực xã Thừa Đức, huyện Bình Đại, từ bãi biển xã Thừa Đức đến vàm Cống Bể thuộc xã Thừa Đức, huyện Bình Đại có chiều dài sạt lở khoảng 3.000 m, xâm thực sâu vào đất liền mỗi năm khoảng 30 m, làm mất đất sản xuất của người dân, rừng phòng hộ và đặc dụng ven biển. Sạt lở nơi này đang tiếp tục đe dọa, ảnh hưởng đến khoảng 88 ha đất sản xuất, canh tác của người dân, 12 nhà và công trình bị ảnh hưởng.
Người dân tự gia cố đê bao ngăn sóng nhưng chỉ là giải pháp tạm thời.
Đánh giá chung về tình hình sạt lở tại các khu vực bờ biển tại các huyện Ba Tri, Bình Đại và Thạnh Phú, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình NN&PTNT tỉnh Bến Tre cho biết: Khả năng các khu vực trên sẽ tiếp tục sạt lở, xâm thực sâu vào khu vực đất của người dân. Ảnh hưởng lớn đến đời sống và sản xuất của người dân.
Hiện tại, UBND tỉnh Bến Tre đã công bố tình huống khẩn cấp sạt lở bờ sông, bờ biển theo Quyết định số 2059/QĐ-UBND ngày 19-9-2019. Đồng thời kiến nghị trung ương xem xét hỗ trợ kinh phí đầu tư xây dựng giải pháp chống sạt lở, xâm thực khu vực các bờ biển ở Bình Đại, Ba Tri và Thạnh Phú với kinh phí khoảng 325 tỉ đồng.
Ông Nguyễn Quang Thương, Chi cục phó Chi cục Thủy lợi tỉnh Bến Tre, cho biết dưới tác động của biến đổi khí hậu, tình hình sạt lở hiện nay ở Bến Tre tương đối nghiêm trọng, cần xử lý cấp bách. “Thời gian qua, bên cạnh các giải pháp phi công trình như vận động người dân cùng ứng phó với thiên tai, trồng cây gây bồi, tự gia cố đê bao... Chúng tôi cũng đã thực hiện một số giải pháp công trình. Tuy nhiên, nguồn lực thực hiện có hạn nên chúng tôi cũng kiến nghị cấp trên hỗ trợ để Bến Tre khắc phục sạt lở, ứng phó với loại hình thiên tai này” - ông Thương nói.
Ngoài ra, tình hình sạt lở bờ sông cũng diễn biến khá phức tạp, toàn tỉnh có 104 điểm sạt lở bờ sông, tổng chiều dài bờ sông bị sạt lở 118,2 km, gây hư hại nhà, mất đất sản xuất của hàng trăm hộ dân. Hiện địa phương này cũng đang kiến nghị trung ương xem xét hỗ trợ 100 tỉ đồng trong công tác phòng, chống sạt lở bờ sông.
