Ngày 28-11, TAND TP.HCM xét xử sơ thẩm tuyên phạt bị cáo Trần Đức Hiệt (74 tuổi, cựu nhân viên Công ty Tân Trường Sanh) 16 năm tù về tội buôn lậu, đưa hối lộ.
Giúp sức buôn lậu, đưa hối lộ xong bỏ trốn
Theo cáo trạng, Hiệt là bị can trong vụ án Trần Đàm và đồng phạm buôn lậu; đưa hối lộ, môi giới hối lộ, nhận hối lộ; lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, cố ý làm trái…; tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, che giấu tội phạm xảy ra tại Công ty Tân Trường Sanh, được điều tra, truy tố, xét xử năm 1999.
Sau khi vụ án được khởi tố, Hiệt bỏ trốn. Ngày 4-12-1997, Cơ quan ANĐT Bộ công an ra quyết định truy nã đối với Hiệt.
Từ tháng 11-1997, Hiệt đi đường bộ sang Capuchia làm giấy tờ tùy thân và hộ chiếu Campuchia với tên Ly Seng. Từ tháng 1-1998 đến tháng 12-1999, Hiệt sang Cộng hòa Dominica để nhập quốc tịch với tên Ly Seng và làm nghề nail.
Đến tháng 1-2000, Hiệt sang Venezuela sinh sống. Hiệt bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, đột quỵ phải đi cấp cứu nên muốn quay về Việt Nam.
Tháng 12-2021, Hiệt đi máy bay về Campuchia thì bị thất lạc hành lý, mất hết giấy tờ tùy thân, hộ chiếu. Năm 2022, Hiệt về Việt Nam qua đường mòn ở khu vực biên giới Campuchia và Châu Đốc, An Giang rồi sinh sống ở Bà Rịa - Vũng Tàu.
Đến tháng 2-2023, Hiệt về TP.HCM sinh sống tại chung cư Hiệp Thành, quận 12 thì bị công an bắt theo quyết định truy nã.
Quá trình phục hồi điều tra xác định, Hiệt quen với Trần Đàm (Giám đốc Công ty Tân Trường Sanh) khi còn làm giáo viên tại TP.Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk. Năm 1990, Hiệt đưa gia đình đến TP.HCM sinh sống và được Trần Đàm mời về làm thư kí tại Công ty Tân Trường Sanh.
Theo cáo trạng, từ tháng 2-1997 đến tháng 8-1997, Hiệt đã có hành vi giúp sức cho cha con Trần Đàm làm thủ tục nhập lậu 130 container hàng điện tử, điện lạnh trị giá hơn 319 tỉ đồng thông qua sáu doanh nghiệp nhà nước.
Để hành vi buôn lậu được thực hiện trót lọt, dưới sự phân công của Trần Đàm, Hiệt đã đưa hối lộ cho 18 cán bộ hải quan ở tỉnh Thừa Thiên - Huế, Cần Thơ, Long An với tổng số tiền 636,5 triệu đồng.
Trốn truy nã nhưng được yêu cầu tuyên bố đã chết
Trước đó, như PLO đã thông tin, năm 1999, TAND TP.HCM xét xử vụ án Trần Đàm và 73 bị cáo về các tội buôn lậu; đưa, nhận hối lộ; cố ý làm trái... Tính đến thời điểm bị phát hiện, đây là vụ án buôn lậu có quy mô lớn nhất.
Trong vụ án có đến 32 cán bộ điều tra, hải quan, cảnh sát bị đưa ra xét xử về tội nhận hối lộ.
Theo nội dung vụ án, Trần Đàm cùng đồng phạm nhập lậu vào Việt Nam 544 container hàng kim khí điện máy và 77 ô tô với tổng trị giá gần 1.000 tỉ đồng. Với vai trò đồng phạm, Trần Quang Vũ (con trai Trần Đàm) đã móc nối với nhiều người đưa tiền cho hải quan Cần Thơ để nhập lậu 29 ô tô.
Trần Đàm sau đó bị tuyên án tử hình trong vụ án Tân Trường Sanh. Đến năm 2003, Trần Đàm được ân giảm rồi ra tù trước thời hạn.
Đến năm 2012, ông Trần Đàm và vợ có đơn yêu cầu TAND quận 3 tuyên bố Vũ cùng vợ, con đã chết. Lý do là ba người này đã bỏ đi, không có tung tích từ năm 1996.
Theo xác minh từ Công an phường 8, quận 3 thì gia đình Vũ không còn cư trú tại địa phương và đã xóa hộ khẩu gốc cả hộ từ năm 1998, lý do “vắng không lý do”.
TAND quận 3 đã căn cứ điểm d khoản 1 và khoản 2 Điều 81, Điều 82 BLDS 2005 ra quyết định tuyên bố Vũ cùng vợ, con “là đã chết” tính từ ngày 27-12-2003.
Tuy nhiên, theo hồ sơ từ Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an, Vũ đang bị truy nã trong vụ án buôn lậu và đưa hối lộ gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Công ty Tân Trường Sanh và một số công ty khác ở TP.HCM.
VKSND Cấp cao tại TP.HCM đã ra quyết định kháng nghị theo thủ tục tái thẩm với tình tiết mới là “Vũ là đối tượng đang bị truy nã” và đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP.HCM hủy quyết định tuyên bố Vũ và vợ, con là đã chết của TAND quận 3.
Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP.HCM đã chấp nhận kháng nghị. Theo đó, quyết định truy nã đối với Vũ vẫn còn hiệu lực nên không thể xem là biệt tích. TAND quận 3 cho rằng Vũ biệt tích năm năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống để tuyên bố Vũ và vợ, con đã chết là không đúng.
