Sở GTVT TP.HCM vừa có văn bản về việc đánh giá năng lực thực hiện nhiệm vụ của Ban Giao thông, trong đó nêu: sắp tới dự án của TP tăng cả quy mô lẫn số lượng thì sẽ vượt quá năng lực quản lý, điều hành dự án của ban này. Ban Giao thông lập tức có văn bản phản hồi lập luận trên.
Đề xuất thành lập thêm Ban quản lý dự án mới
Theo văn bản 12456 ngày 16-10 của Sở GTVT TP, hiện nay Ban Giao thông đang được giao làm chủ đầu tư 162 dự án và thực hiện công tác giám sát nhà nước 8 dự án PPP. Trong đó có 2 dự án quan trọng Quốc gia, 10 dự án nhóm A và các dự án nhóm B, C. Khối lượng công việc quản lý là rất lớn, với tổng nguồn nhân lực hiện nay là 239 người, tính ra trung bình chưa đến 2 người quản lý 1 dự án.
Sở cho rằng với mô hình, số lượng quản lý dự án như hiện nay, Ban Giao thông còn tồn tại nhiều hạn chế, bất cập. Hiện nay Ban Giao thông có 10 Ban Điều hành dự án quản lý hơn 162 dự án, nhưng đặc điểm các Ban Điều hành lại không có tư cách pháp nhân và không đủ thẩm quyền, chức năng để phối hợp với các cơ quan, đơn vị, tổ chức liên quan.
Ngoài ra, bất cập của Ban Giao thông còn ở giai đoạn chuẩn bị dự án: công tác tham mưu chuấn bị dự án chất lượng chưa cao, có khi, có lúc gián đoạn làm giảm hiệu quả đầu tư.
Ví dụ, dự án cao tốc TP.HCM - Mộc Bài: Ngày 17-12-2021, UBND TP giao Ban Giao thông là đơn vị chuẩn bị dự án, tuy nhiên, đến nay đã gần 2 năm báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án chưa được cấp thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư dự án, báo cáo của Sở nêu rõ.
Giai đoạn thực hiện dự án, vẫn còn tồn tại hạn chế, thiếu sót ảnh hưởng đến tiến độ, chất lượng công trình và hiệu quả đầu tư. Như đường Vành đai 3 và cao tốc TP.HCM - Mộc Bài là các dự án quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp, liên quan nhiều ngành lĩnh vực, nhiều chủ thể tham gia, chủ đầu tư chưa kịp thời nhận diện được các vấn đề phức tạp, khó khăn để chủ động đề xuất, kịp thời báo cáo cấp thẩm quyền tháo gỡ.
“Tại các cuộc họp do lãnh đạo Sở GTVT TP chủ trì, nhiều cuộc họp lãnh đạo Ban Giao thông không sắp xếp được thời gian tham dự để có ý kiến giải quyết ngay tại cuộc họp mà chỉ cử lãnh đạo Ban Điều hành dự án tham dự. Do đó, tiến độ giải quyết các công việc phát sinh còn chậm, chưa kịp thời được tháo gỡ”, báo cáo Sở nêu.
Sở cho rằng TP.HCM là đô thị đặc biệt, công tác quản lý dự án liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực và có tính đặc thù, do đó, đòi hỏi cán bộ quản lý dự án phải có trình độ chuyên môn tốt, kinh nghiệm, năng lực quản lý và kỹ năng giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện dự án.
“Như vậy, với việc tăng về cả quy mô và số lượng dự án trong thời gian tới, nếu vẫn chỉ duy trì một Ban Quản lý dự án chuyên ngành GTVT (Ban Giao thông) như hiện nay, sẽ vượt quá năng lực quản lý, điều hành dự án, rất khó đáp ứng yêu cầu về tiến độ, chất lượng dự án và không đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ, các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của TP”, Sở đánh giá.
Vì vậy, Sở đề nghị cần thành lập thêm một Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành giao thông vận tải trực thuộc UBND TP.HCM.
Ban Giao thông phản hồi
“Ban Giao thông chưa đồng tình với một số nội dung do Sở GTVT báo cáo” - văn bản của Ban Giao thông (ngày 10-11) gửi Sở Nội vụ TP sau khi Sở GTVT TP có ý kiến. Theo đó, Ban Giao thông cho rằng Sở GTVT TP đã sử dụng nhiều số liệu, nhận định chưa chính xác, chưa phản ánh đúng bản chất sự việc... dẫn đến nhiều nhận định, kết luận chưa khách quan, chưa phù hợp, đặc biệt cách nhận định trên sẽ dễ gây ra ngộ nhận là mọi chậm trễ hiện nay đều có nguyên nhân từ Ban Giao thông.
Cụ thể, tuy tổng số lượng dự án ban được giao làm chủ đầu tư là 162 dự án nhưng trong đó đã bao gồm 67 dự án đã và đang quyết toán hoàn thành, 24 dự án đang chuẩn bị đầu tư nên nhiệm vụ.
Công tác trọng tâm trên thực tế chỉ tập trung vào 71 dự án, bao gồm 23 dự án đang trực tiếp thi công và 48 dự án đang tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong bồi thường giải phóng mặt bằng và hiện nay.
“Nếu cập nhật đặc điểm thực tế của các dự án Ban đang quản lý thì con số này sẽ là 10 người quản lý một dự án đang triển khai (239 người chia cho 23 dự án đang triển khai)” - Ban Giao thông giải thích.
Về đánh giá của Sở GTVT TP là đặc điểm các Ban Điều hành dự án của Ban Giao thông không có tư cách pháp nhân và không đủ thẩm quyền, Ban giao thông không đồng ý với nhận định và lý giải này của sở.
Ban Giao thông lý giải: Vì theo quy định và yêu cầu về tinh gọn tổ chức, bộ máy các cơ quan nhà nước, mỗi Ban chỉ có 1 Ban giám đốc và các Ban Điều hành dự án trực thuộc và với giải pháp phân cấp, phân quyền tối đa cho các trưởng ban trực thuộc, các đơn vị này vẫn có thể chủ trì làm việc, phối hợp hàng ngày với các địa phương...
“Nếu Sở GTVT TP lập luận như vậy thì Ban Quản lý dự án chuyên ngành sắp tới (giả sử được thành lập theo kiến nghị của Sở GTVT TP) sẽ khắc phục bất cập này như thế nào? Mỗi Ban Điều hành dự án trực thuộc sẽ có con dấu riêng, kế toán riêng...để đủ thẩm quyền giao dịch với các địa phương?” - Ban Giao thông đặt câu hỏi ngược lại.
Hay như việc triển khai dự án trong hai năm qua có rất nhiều nguyên nhân làm tiến độ kéo dài chứ không do lỗi của Ban giao thông, cụ thể như: việc phải tính toán lại dự án với quy mô dự án cao tốc TP.HCM – Mộc Bài thay đổi từ 4 làn xe hạn chế lên 4 làn xe hoàn chỉnh theo chủ trương mới của Thủ tướng…
“Tóm lại, liên quan đến nội dung nêu trong văn bản số 12456 ngày 16-10 của Sở GTVT, Ban thống nhất là cần phải tiếp tục hoàn chỉnh cơ cấu tổ chức, tăng cường áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý, tăng cường kiểm tra, giám sát, đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án giao thông. Nhưng Ban không thống nhất với cách lựa chọn các thông tin, dữ liệu, phân tích, nhận định của Sở vì các lý do như đã nêu trên” - Văn bản Ban Giao thông nêu.
Trong trường hợp UBND TP, Sở GTVT TP nhận thấy trong những năm sắp tới cần có thêm một Ban Quản lý dự án chuyên ngành giao thông trực thuộc UBND Thành phố (tạm gọi là Ban QLDA giao thông mới), Ban Giao thông đề xuất về mô hình Ban mới và mối quan hệ với Ban Giao thông hiện nay như sau:
Ban QLDA giao thông mới sẽ có chức năng, nhiệm vụ tương tự như Ban Giao thông hiện nay và có thêm chức năng, nhiệm vụ quản lý các dự án giao thông triển khai theo phương thức PPP và các dự án mang tính thí điểm, đột phá về cơ chế trên tinh thần Nghị quyết 98.
