Trung Quốc (TQ) và Philippines đã chính thức thiết lập một ủy ban chỉ đạo liên chính phủ về khai thác dầu khí chung của hai nước ở biển Đông, theo báo Philippine Star.
Bộ Ngoại giao Philippines đã xác nhận việc thành lập Ủy ban Giám sát liên chính phủ Philippines - TQ về hợp tác phát triển dầu khí tại cuộc họp ở Bắc Kinh hôm 28-10.
Tuy nhiên, đến ngày 30-10, thông tin này mới được Bộ Ngoại giao Philippines công bố.
“Ủy ban đã có cuộc trao đổi thẳng thắn, sâu sắc và thân thiện về các thỏa thuận theo Biên bản ghi nhớ (MOU) và nhất trí thúc đẩy liên lạc và điều phối về khai thác dầu chí, với mục tiêu đạt tiến triển theo MOU” - Bộ Ngoại giao Philippines cho hay trong thông cáo phát đi hôm 30-10.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: RAPPLER
Theo Philippine Star, Thứ trưởng Ngoại giao Philippines Enrique Manalo và người đồng cấp TQ Luo Zhaohui đã tổ chức cuộc họp đầu tiên về ủy ban chỉ đạo liên chính phủ về khai thác dầu khí chung của hai nước ở biển Đông tại Bắc Kinh vào ngày 28-10.
Các quan chức thuộc Bộ Ngoại giao và Bộ Năng lượng của hai nước cùng với các cơ quan hữu quan cũng tham gia cuộc họp.
Ủy ban này được thành lập phù hợp với MOU về hợp tác phát triển dầu khí và các điều khoản tham chiếu mà Philippines và TQ đã ký trước đó.
Bộ Ngoại giao Philippines cho biết hai bên nhất trí tổ chức cuộc họp lần thứ hai của ủy ban này vào đầu năm 2020. Họ vẫn chưa quyết định ngày và địa điểm diễn ra cuộc gặp lần thứ hai này.
Chính phủ TQ trước đó bày tỏ sẵn sàng thực tế và linh hoạt trong đàm phán việc khai thác chung dầu khí ở biển Đông với Philippines.
Việc thành lập ủy ban chỉ đạo liên chính phủ về khai thác dầu khí chung của hai nước ở biển Đông giữa Manila và Bắc Kinh diễn ra sau hai tháng Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cho hay Chủ tịch TQ Tập Cận Bình đã cam kết với ông một thỏa thuận ăn chia 60/40, trong đó Philippines nhận phần nhiều hơn trong bất cứ dự án khai thác dầu khí chung nào ở biển Đông.
Cố vấn An ninh Quốc gia Philippines Hermogenes Esperon tuần trước cho biết chính phủ Manila vẫn sẽ thúc đẩy kế hoạch ăn chia 60/40 với TQ.
“Kế hoạch ăn chia 60/40 là tỉ lệ đáng thèm muốn nhưng không phải cuối cùng. Nó có thể lên tới 61 hoặc hơn. Một phần trăm luôn có giá trị khi bạn nói về những dự án đầu tư lớn như vậy” - ông Esperon nói.
| Bộ ba bất khả thi đối với Philippines - Trung Quốc Cho đến nay, Philippines vẫn rất lạc quan trong việc “ăn chia” với TQ dù đã có rất nhiều cảnh báo và thậm chí là phản đối. Tuy nhiên, thỏa thuận khai thác chung Manila - Bắc Kinh đang gặp phải “bộ ba bất khả thi”. Theo đó, thỏa thuận hai nước phải đảm bảo ba điều kiện: (i) Hợp pháp Philippines, (ii) Hợp pháp TQ và (iii) Phù hợp với UNCLOS. Thứ nhất, việc đề xuất khai thác chung trong vùng EEZ của Philippines là không thể hợp hiến nước này. Philippines có thể kêu gọi doanh nghiệp TQ hợp tác khai thác ở EEZ nước này theo các mô hình hợp pháp với điều kiện tiên quyết TQ phải thừa nhận vùng biển đó thuộc chủ quyền Philippines. Về chuyện này, chính ông Sta. Romana cũng không thể trả lời. Thứ hai, TQ ngay trước chuyến thăm của ông Duterte đến Bắc Kinh đã nhiều lần nhấn mạnh TQ sẽ không chấp nhận phán quyết của Tòa Trọng tài 2016. Điều đó cho thấy kỳ vọng TQ tuân theo UNCLOS trong “làm ăn” với Philippines là bất khả thi. Cuối cùng, việc tiến hành một thỏa thuận tuân theo luật pháp TQ sẽ để lại một viễn cảnh xấu: TQ tiếp tục duy trì cái gọi là “quyền lịch sử”, “đường chín đoạn”. Luật pháp TQ đã đưa các khái niệm vừa mơ hồ, vừa bất hợp pháp này trở thành những cơ sở lý luận để theo đuổi mục tiêu biến biển Đông thành “ao nhà”. Vì vậy, chưa cần tham chiếu luật pháp Philippines, một thỏa thuận tuân theo lập trường pháp lý của TQ lâu nay chắc chắn trái lại UNCLOS. Biển Đông là nơi TQ muốn biến của nước khác thành của mình. Vậy nên ăn chia 60/40 với TQ theo kiểu “hợp pháp Philippines, TQ và phù hợp UNCLOS” vốn là bộ ba bất khả thi. ĐỖ THIỆN |
