Cụ thể, trước đó Bộ GTVT đã nghiên cứu các phương án đầu tư tăng cường mặt đường nếu cần thiết, đồng thời nghiên cứu thêm phương án mở rộng Quốc lộ 1 đoạn qua thị xã Cai Lậy từ 4 làn xe lên 6 làn xe, so sánh lựa chọn vị trí đặt trạm thu giá trên tuyến tránh và trên Quốc lộ 1 hiện tại.
Đồng thuận đặt trạm tại vị trí hiện hữu
Kết quả nghiên cứu cho thấy phương án mở rộng Quốc lộ 1 đoạn qua thị xã Cai Lậy từ 4 làn xe lên 6 làn xe có kinh phí đầu tư quá lớn, việc giải phóng mặt bằng các khu đông dân cư hai bên Quốc lộ 1 sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân, tốc độ khai thác nhỏ hơn 60km/h do đi qua đô thị.
Với phương án này, tất cả các phương tiện đi trên Quốc lộ 1 vẫn phải mất phí và tổng chi phí người dân phải trả sẽ lớn hơn. Trong khi đó, nếu đầu tư tuyến tránh kết hợp cải tạo, tăng cường mặt đường Quốc lộ 1 hiện hữu thì tốc độ khai thác tuyến tránh cho phép đến 80km/h. Như vậy, chỉ còn phương án đầu tư riêng tuyến tránh, đặt trạm trên tuyến tránh và phương án đầu tư tuyến tránh kết hợp cải tạo, tăng cường mặt đường, đặt trạm trên Quốc lộ 1 hiện hữu.
Người dân phản đối việc thu phí trở lại ở trạm BOT Cai Lậy.
Sau đó, Bộ GTVT đã có văn bản lấy ý kiến HĐND, UBND và Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang. Trong đó, Bộ GTVT phân tích, so sánh phương án đặt trạm thu giá trên Quốc lộ 1 hiện hữu với phương án đặt trạm trên tuyến tránh.
Cụ thể, phương án trạm thu giá đặt trên Quốc lộ 1, phạm vi dự án bao gồm xây dựng tuyến tránh và đầu tư cải tạo, tăng cường mặt đường, cầu, hệ thống thoát nước trên Quốc lộ 1. Với phương án này, sẽ đảm bảo thời gian hoàn vốn và hiệu quả tài chính cho dự án. Đặc biệt, mặt đường Quốc lộ 1 hiện hữu được cải tạo, tăng cường; giảm ùn tắc, tai nạn giao thông trên Quốc lộ 1 qua thị trấn Cai Lậy do lưu lượng xe được phân bổ cho cả hai tuyến Quốc lộ 1 và tuyến tránh.
Phương án trạm thu giá đặt trên tuyến tránh, phạm vi dự án chỉ đầu tư xây dựng tuyến tránh. Phương án này có ưu điểm là chỉ thu giá phương tiện tham gia lưu thông trên tuyến tránh (không thu giá các phương tiện đi vào nội thị thị trấn Cai Lậy) nhưng nhược điểm là không hạn chế được phương tiện đi qua thị trấn Cai Lậy trên Quốc lộ 1 hiện hữu do các phương tiện sẽ tránh trạm thu giá bằng việc không sử dụng tuyến tránh. Trong điều kiện mặt đường Quốc lộ 1 hiện hữu không được cải tạo, tăng cường sẽ gây ùn tắc và tai nạn giao thông trên Quốc lộ 1 qua thị trấn Cai Lậy, không đảm bảo hiệu quả đầu tư và hiệu quả tài chính dự án rất thấp, không thu hút được nhà đầu tư.
Bộ GTVT đã nhận được văn bản đồng thuận của HĐND, UBND và Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang về vị trí đặt trạm trên Quốc lộ 1 hiện hữu.
Theo quy định của pháp luật (Thông tư số 159/2013 của Bộ Tài chính), Bộ GTVT quyết định đặt trạm thu giá khi đảm bảo cự ly 70 km, trường hợp không đảm bảo cự ly này, Bộ GTVT thống nhất với địa phương và Bộ Tài chính quyết định.
Đối với Dự án này, trạm thu giá nằm trong phạm vi dự án, tuân thủ quy định pháp luật (vị trí trạm tại Km1999+300 thuộc phạm vi dự án từ Km1987+560 đến Km2014, QL1), đã đảm bảo khoảng cách >70 km (cách trạm An Sương - An Lạc >80 km; trạm Cần Thơ - Phụng Hiệp >79 km) nên thuộc thẩm quyền quyết định của Bộ GTVT. Tuy nhiên, để tăng thêm tính công khai, minh bạch, Bộ GTVT đã lấy ý kiến và nhận được sự đồng thuận của HĐND, UBND và Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Tiền Giang và Bộ Tài chính.
Về mức giá, Bộ GTVT khẳng định được xây dựng trên cơ sở khung mức giá quy định tại Thông tư 159/2013 của Bộ Tài chính, tương đồng với các dự án BOT khác trên Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên.
Đã rà soát các trạm và xử lý bất cập
Theo Bộ GTVT, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ về việc rà soát, xử lý bất cập trong việc thu giá dịch vụ các dự án BOT, thời gian qua đơn vị đã phối hợp với chính quyền các địa phương, các cơ quan liên quan xử lý bất cập tại các trạm như trạm Lương Sơn (QL6), trạm Bến Thủy, trạm Cầu Rác, trạm Biên Hòa...
Đối với trạm Cai Lậy, Bộ GTVT đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị tích cực xử lý. Cụ thể, Bộ GTVT đã phối hợp với tỉnh Tiền Giang và nhà đầu tư tiến hành giảm giá dịch vụ tại trạm: giảm 30% cho tất cả các phương tiện qua trạm; giảm tối đa (100%) cho các phương tiện loại 1 và loại 2 của tại bốn xã lân cận.
Bên cạnh đó, Bộ GTVT đã nhiều lần làm việc với Tỉnh ủy, UBND tỉnh Tiền Giang. Đồng thời đã tổ chức họp báo rộng rãi trả lời các vấn đề các cơ quan thông tấn, báo chí quan tâm.
Dự án đã hoàn thành giai đoạn đầu tư, tổ chức thu giá dịch vụ từ 0 giờ ngày 1-8-2017. Tuy nhiên, do tình hình thu giá dịch vụ tại trạm Cai Lậy mất an ninh, trật tự do tài xế dùng tiền lẻ qua trạm, đồng thời trên các phương tiện thông tin đại chúng có nhiều ý kiến khác nhau về quá trình triển khai dự án nên nhà đầu tư phải tạm dừng thu giá dịch vụ từ ngày 14-8.
Để tránh hệ lụy xấu phá vỡ phương án tài chính của dự án do không được thu giá hoàn vốn, Bộ GTVT đã phối hợp với tỉnh Tiền Giang, nhà đầu tư hoàn chỉnh các công việc cần thiết, đã tiến hành giảm giá dịch vụ cho các phương tiện như trên và đến ngày 30-11 đã tiến hành thu giá dịch vụ trở lại để hoàn vốn cho dự án. Tuy nhiên, ngay sau khi thu giá dịch vụ trở lại, nhiều phương tiện vẫn tiếp tục sử dụng tiền lẻ, gây mất an ninh trật tự qua trạm thu giá, nhà đầu tư phải nhiều lần xả trạm để tránh ùn tắc giao thông và có nguy cơ tiếp tục phải dừng thu giá.
Đề nghị đảm bảo trật tự tại trạm Cai Lậy
Liên quan đến việc đảm bảo an ninh trật tự tại các trạm thu giá, Ban chỉ đạo Tây Nam Bộ đã có văn bản số 1410-CV/BCĐTNB ngày 12-9 đề nghị các địa phương có biện pháp đảm bảo an ninh, trật tự và an toàn giao thông khu vực trạm thu giá dịch vụ.
Bên cạnh đó, ngày 13-10, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng cũng có chỉ đạo tại Thông báo số 483/TB-VPCP, trong đó có đề nghị: “Bộ Công an chỉ đạo công an địa phương phối hợp với các cơ quan chức năng của Bộ GTVT và các địa phương liên quan xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng để gây rối an ninh, trật tự tại các trạm thu giá dịch vụ để chống ùn tắc giao thông, bảo đảm trật tự an toàn xã hội”.
Hiện nay, Bộ GTVT đang tích cực phối hợp với Bộ Công an, địa phương và các cơ quan liên quan tổ chức việc thu giá tại trạm để hoàn vốn cho dự án và có biện pháp để đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông. Đồng thời, xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng để gây rối an ninh, trật tự tại trạm thu giá Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang.
