Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đang có chuyến công du châu Á. Bà được cho vừa lên máy bay rời điểm đến thứ hai là Malaysia cách đây không lâu, và điểm đến tiếp theo nhiều khả năng sẽ là Đài Loan - theo thông tin từ truyền thông Mỹ và Đài Loan dẫn từ một số nguồn quan chức hai bên.
Chính quyền Washington đặc biệt quan tâm đến vấn đề an ninh của bà Pelosi khi bà công du nước ngoài, vì Chủ tịch Hạ viện là chính trị gia quan trọng số 3 của nước Mỹ, sau Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris. Bà Pelosi nằm trong danh sách “trữ quân”, tức là người có thể lên làm tổng thống Mỹ nếu có sự cố xảy ra với tổng thống và phó tổng thống đương nhiệm, theo đài CNN.
Ngày 21-7, ông Biden nói rằng quân đội Mỹ không cho rằng đây là thời điểm thích hợp để bà Pelosi thăm Đài Loan nhưng quân đội Mỹ vẫn dốc lòng lên kế hoạch và có những động thái đảm bảo an ninh trong trường hợp bà ghé hòn đảo này.
Từ khâu lên kế hoạch đảm bảo an ninh…
Trước khi bà Pelosi công du châu Á và có khả năng ghé Đài Loan, các quan chức Mỹ, bao gồm các quan chức an ninh, đã trao đổi với bà Pelosi về những rủi ro khi bà ghé thăm hòn đảo này.
Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin cho biết ông đã thảo luận về chuyến đi với bà Pelosi. Bên cạnh bày tỏ lo ngại về sự ngang ngược của Trung Quốc trong khu vực, ông nhấn mạnh rằng cần thiết phải hết sức cẩn thận cho dù lực lượng Mỹ cũng đang hiện diện ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
 |
| Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi (trái) và Chủ tịch Hạ viện Malaysia - ông Azhar Azizan Harun trong cuộc họp ngày 2-8. Ảnh: REUTERS |
Lầu Năm Góc đã chuẩn bị một kế hoạch an ninh, theo đó sẽ sử dụng tàu chiến và máy bay chiến đấu để đảm bảo an toàn cho bà Pelosi nếu bà đến thăm Đài Loan, đài CNN hôm 27-7 dẫn lời một số quan chức quốc phòng Mỹ cho hay.
Kế hoạch này do lãnh đạo Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là ông John Aquilino phác thảo. Theo đó, các phương tiện quân sự quan trọng như nhóm tàu sân bay tấn công USS Ronald Reagan, cùng với chiến đấu cơ và máy bay trinh sát trên tàu, có thể di chuyển qua Biển Đông đến gần Đài Loan. Lực lượng Không quân cũng có thể được điều động để giám sát không phận và trinh sát. Các phương tiện quân sự khác có thể được bố trí ở khoảng cách xa hơn và sẵn sàng triển khai nếu phát sinh tình huống bất thường.
Một quan chức quốc phòng Mỹ nói với CNN rằng theo kế hoạch thì luôn phải đảm bảo có nhiều lớp lực lượng để bảo vệ bà Pelosi. Các quan chức quốc phòng khác cũng cho biết nếu cần thì Lầu Năm Góc có thể điều các vệ tinh do thám bao quát khu vực gần Đài Loan để có được thông tin tình báo liên tục về các động thái quân sự của Trung Quốc.
…đến khi thực thi nhiệm vụ
Ngày 2-8, bà Pelosi đã đến Malaysia sau khi dừng chân ở Singapore. Nhiều thông tin cho rằng bà Pelosi sẽ đến Đài Loan vào 10 giờ 20 tối 2-8 (giờ địa phương, tức 10 giờ 20 tối theo giờ VN) và máy bay của bà sẽ đáp xuống sân bay Tùng Sơn Đài Bắc (TP Đài Bắc), theo tờ Taiwan News.
 |
| Tàu sân bay USS Ronald Reagan thăm Hong Kong (Trung Quốc) vào tháng 11-2018. Ảnh: REUTERS |
Cũng trong ngày 2-8, đài CNN dẫn lời một quan chức cấp cao Mỹ cho biết Bộ Quốc phòng Mỹ đang làm việc suốt ngày đêm để theo dõi động thái của Trung Quốc ở khu vực eo biển Đài Loan, đồng thời đảm bảo an toàn cho bà Pelosi nếu bà thăm hòn đảo này.
Trước đó, ngày 1-8, người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby cho biết chính quyền Tổng thống Biden sẽ hỗ trợ bà Pelosi nếu bà ghé Đài Loan.
Ông Kirby nói khẳng định rằng "chúng tôi muốn đảm bảo rằng khi bà Pelosi công du nước ngoài, bà ấy có thể đi an toàn và chúng tôi sẽ đảm bảo điều đó”. Theo ông, “đây là một chuyến đi quan trọng đối với Chủ tịch Hạ viện và chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì có thể để hỗ trợ bà ấy”.
Ông Kirby cũng nhấn mạnh việc các lãnh đạo trong quốc hội Mỹ thăm Đài Loan không phải là chuyện lạ nên Trung Quốc không nên có những phản ứng thái quá, gây ra khủng hoảng.
Cũng theo ông Kirby, Mỹ không nên cảm thấy "bị đe dọa" về những phát ngôn rắn của Trung Quốc và những hành động mà Bắc Kinh có thể làm.
Theo sau tuyên bố đó, tàu sân bay USS Ronald Reagan, tàu tấn công đổ bộ USS Tripoli, các tàu hộ tống cùng với nhiều chiến đấu cơ F-35 đã được triển khai hoạt động ở gần Đài Loan, theo trang USNI News.
Một quan chức Hải quân Mỹ giấu tên xác nhận với hãng tin Reuters ngày 2-8 rằng tàu sân bay USS Ronald Reagan đã đi qua Biển Đông và hiện đang ở biển Philippines, phía đông Đài Loan, phía nam Nhật.
Quan chức này nói: "Mặc dù các tàu có thể sẵn sàng phản ứng với bất kỳ tình huống nào nhưng đây là hoạt động triển khai bình thường và như thường lệ". Tuy nhiên, quan chức này không đưa ra thông tin về vị trí chính xác của đoàn tàu chiến.
Vào ngày 1-8, một phát ngôn viên Lầu Năm Góc nói với trang USNI News rằng các tàu đang hoạt động như bình thường trong khu vực, không nêu chi tiết các biện pháp bảo vệ bà Pelosi nếu bà đến Đài Loan.
Tuy nhiên, một quan chức quốc phòng Mỹ chia sẻ với USNI News rằng tàu sân bay, tàu hộ tống và chiến đấu cơ Mỹ đã ở trong khu vực và sẵn sàng nán lại như một phương án dự phòng.
