Ánh sáng là một trong những yếu tố quan trọng định hình cảm xúc, công năng và tính thẩm mỹ của mỗi ngôi nhà. Một hệ thống chiếu sáng hợp lý sẽ mang lại sự thoải mái, an toàn và giúp tiết kiệm năng lượng đáng kể.
Ngược lại, bố trí ánh sáng sai cách có thể khiến không gian bị chói, gây mỏi mắt, bí bách và làm giảm giá trị thẩm mỹ của nội thất. Theo các đơn vị tư vấn thiết kế, việc phân vùng ánh sáng theo chức năng của từng không gian là nguyên tắc cơ bản nhưng thường bị bỏ qua.
Ở phòng khách, việc kết hợp ánh sáng tự nhiên ban ngày và đèn vào buổi tối sẽ tạo cảm giác ấm áp. Khu vực bếp cần ánh sáng rõ và tập trung tại bàn bếp hoặc đảo bếp để đảm bảo an toàn khi thao tác.
Phòng ngủ phù hợp với ánh sáng vàng ấm, có thể điều chỉnh để mang lại sự thư giãn. Trong khi đó, phòng làm việc nên sử dụng ánh sáng trắng, bố trí lệch bên trái đối với người thuận tay phải để tránh bóng đổ. Nhà vệ sinh cần ánh sáng rõ nhưng không gây chói.
Tận dụng ánh sáng tự nhiên, kết hợp ba lớp ánh sáng
Việc tận dụng ánh sáng tự nhiên cũng là xu hướng được nhiều gia đình chú trọng. Bố trí cửa sổ, giếng trời và lam chắn nắng hợp lý giúp không gian thông thoáng mà vẫn tránh được nắng gắt buổi trưa. Các chuyên gia khuyến nghị ưu tiên hướng Đông - Nam để đón nắng sáng nhẹ; kết hợp rèm, cửa chớp hoặc film chống UV nhằm kiểm soát nhiệt độ và bảo vệ da, đồ nội thất.
Một giải pháp được đánh giá hiệu quả là kết hợp đồng thời ba lớp ánh sáng: ánh sáng tổng thể, ánh sáng điểm nhấn và ánh sáng nhiệm vụ. Ánh sáng tổng thể đảm bảo đủ sáng cho toàn bộ không gian, ánh sáng điểm nhấn nhấn mạnh vào vật dụng (kệ sách, tượng...) còn ánh sáng nhiệm vụ phục vụ nhu cầu cụ thể như làm bếp, đọc sách...
Cách phối này không chỉ đáp ứng nhu cầu sử dụng mà còn giúp không gian có chiều sâu, dễ dàng thay đổi tâm trạng theo thời điểm trong ngày. Nhiệt độ màu và chỉ số hoàn màu (CRI) cũng tác động trực tiếp đến trải nghiệm thị giác.
Ngoài chức năng chiếu sáng, hệ thống đèn còn có thể trở thành công cụ làm nổi bật kiến trúc. Đèn hắt tường, đèn âm trần hoặc đèn rọi điểm nhấn giúp nhấn mạnh các đường nét thiết kế, tạo cảm giác rộng hơn và mang lại hiệu ứng thị giác cuốn hút.
Chiếu sáng thông minh và xu hướng sống xanh
Đáng chú ý, các giải pháp chiếu sáng thông minh (Smart Lighting) đang ngày càng phổ biến tại các đô thị lớn. Người dùng có thể điều khiển ánh sáng qua ứng dụng, lập trình thời gian bật, tắt hoặc thay đổi cường độ theo hoạt động trong ngày. Điều này không chỉ tăng độ tiện lợi mà còn góp phần tiết kiệm năng lượng, phù hợp xu hướng sống xanh.
Các chuyên gia cho rằng, đầu tư đúng cho ánh sáng là khoản đầu tư lâu dài, góp phần nâng cao chất lượng sống và giá trị không gian. Xu hướng này được dự báo sẽ tiếp tục lan rộng trong năm 2025 khi nhu cầu cải tạo nhà ở và thiết kế không gian cá nhân hóa ngày càng tăng.
