Theo Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT), hiện nay các thủ đoạn lừa đảo tài chính trên không gian mạng nhằm chiếm đoạt tài sản của người dùng đang nở rộ.
Chỉ tính riêng trong sáu tháng đầu năm, tình hình lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam tăng 64,78% so với cùng kỳ năm ngoái; tăng 37,82% so với sáu tháng cuối năm 2022.
Lừa đảo nhắm vào người cao tuổi
Theo Cục An toàn thông tin, trong thời gian vừa qua, các đối tượng xấu lợi dụng bối cảnh bùng nổ công nghệ thông tin để thực hiện nhiều vụ lừa đảo trực tuyến, chiếm đoạt tài sản có giá trị cao. Trong đó có ba nhóm lừa đảo chính (giả mạo thương hiệu, chiếm đoạt tài khoản và các hình thức kết hợp khác) với 24 hình thức lừa đảo đang diễn ra trên không gian mạng tại Việt Nam.
 |
Người dân cần trang bị cho mình kiến thức an toàn khi sử dụng không gian mạng. Ảnh: VT |
Trong đó, các đối tượng lừa đảo nhắm vào nhiều nhóm đối tượng, bao gồm: Người cao tuổi, trẻ em, sinh viên, công nhân, nhân viên văn phòng...
“Kẻ xấu thường thực hiện những hình thức dẫn dụ khác nhau, đích nhắm cuối cùng là lấy lòng tin, đánh cắp thông tin, sau đó chiếm đoạt tài sản” - đại diện Cục An toàn thông tin cho biết.
Cụ thể, tùy vào từng độ tuổi mà kẻ xấu có các hình thức lừa đảo khác nhau. Như người cao tuổi thì có 15 hình thức lừa đảo thường xuyên; trẻ em có ba hình thức dẫn dụ trên mạng; sinh viên, thanh niên có 13 hình thức; công nhân/người lao động, nhân viên văn phòng bị dẫn dụ với 19 hình thức lừa đảo; phụ huynh học sinh có 10 hình thức lừa đảo…
Nhiều nhất hiện nay là các hình thức lừa đảo trực tuyến phổ biến nhắm vào đối tượng người cao tuổi như lừa đảo với “combo du lịch” giá rẻ; lừa đảo cuộc gọi video Deepfake; giả mạo biên lai chuyển tiền thành công; giả mạo trang thông tin điện tử, cơ quan, doanh nghiệp, bảo hiểm ngân hàng; giả danh công an, kiểm sát viên, cán bộ tòa án gọi điện thoại lừa đảo; đánh cắp thông tin CCCD đi vay tín dụng; lừa đảo chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng; lừa đảo dẫn dụ đầu tư, nhận bưu phẩm; lừa đảo tung tin giả về cuộc gọi mất tiền…
Trong đó, đối với việc giả danh cơ quan công an, VKS, TAND gọi điện thoại lừa đảo, Cục An toàn thông tin cho biết một số dấu hiệu của tội phạm này là sử dụng số điện thoại giả mạo có thể hiển thị số điện thoại của cơ quan công an, VKS hoặc TAND trên màn hình điện thoại. Từ đó, đe dọa và gây áp lực tâm lý như khống chế, hăm dọa, nói dối về việc có liên quan đến các vụ án đang điều tra để tạo áp lực và đánh vào sự sợ hãi của nạn nhân. Sau đó, các đối tượng sẽ yêu cầu chuyển tiền hoặc thông tin cá nhân…
Theo nhận định của một số chuyên gia, người cao tuổi hiện là đối tượng yếu thế khi tham gia vào không gian mạng nên họ cần được tăng cường các biện pháp bảo vệ.
Một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng lừa đảo trực tuyến ngày càng phức tạp được xác định đến từ nhận thức của người sử dụng mạng.
Trang bị kiến thức phòng tránh trên không gian mạng
Cục An toàn thông tin đánh giá một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng lừa đảo trực tuyến ngày càng phức tạp được xác định đến từ nhận thức của người sử dụng mạng Internet.
Tuy nhiên, theo đại diện Cục An toàn thông tin, đối với những hình thức lừa đảo khác nhau lại có những dấu hiệu nhận biết và phòng tránh khác nhau. Bên cạnh các giải pháp kỹ thuật, Cục An toàn thông tin cũng nhận thấy việc tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức để trang bị cho mỗi cá nhân những kiến thức và kỹ năng cơ bản để bảo đảm an toàn thông tin trên không gian mạng là yếu tố then chốt. Việc này giúp tạo dựng một không gian mạng Việt Nam an toàn, góp phần thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội số một cách bền vững.
Chính vì vậy, từ ngày 23-6 đến 23-7, Cục An toàn thông tin chủ trì, điều phối chiến dịch “Tháng hành động tuyên truyền về nhận diện và phòng, chống lừa đảo trực tuyến”. Chiến dịch nhằm tuyên truyền, nâng cao nhận thức và kỹ năng đảm bảo an toàn thông tin cho người dân trên không gian mạng.
Chiến dịch sẽ cung cấp bộ cẩm nang kiến thức phòng tránh để bảo vệ bản thân và gia đình trên không gian mạng.
Bộ cẩm nang sẽ được Cục An toàn thông tin cùng các cơ quan chức năng phổ biến rộng rãi trong thời gian tới. Theo đó, người dân sẽ được hướng dẫn cụ thể về các dấu hiệu nhận biết, cách phòng tránh với 24 hình thức lừa đảo trực tuyến phổ biến tại Việt Nam.•
Huy động nhiều cơ quan, tổ chức phòng, chống lừa đảo trực tuyến
Nhấn mạnh việc tuyên truyền về nhận diện và phòng, chống lừa đảo trực tuyến là một nhiệm vụ cần thiết và cấp bách trong thời đại số hóa, Cục An toàn thông tin mong muốn nhận được sự phối hợp tích cực từ các cơ quan truyền thông, báo chí để lan tỏa các thông điệp, hoạt động của chiến dịch tới toàn bộ người dân Việt Nam.
Qua đó, huy động sự chung tay của nhiều cơ quan, tổ chức vào việc phòng, chống lừa đảo trực tuyến và bảo vệ an toàn thông tin cho mọi đối tượng tham gia hoạt động trên môi trường mạng.
Cục An toàn thông tin
