Người thân và lãnh đạo UBND xã Kỳ Xuân (huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh), cho biết dự kiến sáng 5-3, cựu binh Mỹ Peter Mathews (77 tuổi) sẽ đến xã Kỳ Xuân để tận tay trao trả cuốn nhật ký của liệt sĩ Cao Văn Tuất.
 |
Ông Peter Mathews (cựu binh Mỹ). Ảnh: FB cá nhân. |
Trước đó, báo NorthJersey đăng tải bài viết về câu chuyện cựu binh Mỹ tên Peter Mathews đang lưu giữ cuốn nhật ký của một người lính Việt Nam ghi tên Cao Xuan Tuat (xóm Cao Thắng, xã Kỳ Xuân, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh). Cựu binh này mong muốn tìm kiếm thông tin tác giả của cuốn nhật ký đó để trao trả lại.
 |
Hình ảnh cuốn nhật ký của liệt sĩ Cao Văn Tuất. |
Ông Peter Mathews tham gia chiến tranh tại Việt Nam trong gần một năm, từ ngày 17-12-1966 và trở về Mỹ ngày 13-12-1967.
Tháng 11-1967, sau trận chiến bốn ngày ác liệt, dưới chân đồi 724, Đăk Tô (tỉnh Kon Tum ngày nay), Mathews tìm thấy cuốn sổ nhật ký trong ba lô của một người lính Việt Nam khi đơn vị của ông chuẩn bị rời đi.
Cuốn sổ được viết cẩn thận, nhiều trang có hình vẽ trang trí. Dù không đọc hiểu tiếng Việt, ông đoán đây là một cuốn nhật ký cá nhân, không phải tài liệu quân sự nên không báo cáo cấp trên.
Mathews cất cuốn sổ vào túi áo và cuốn sổ nằm yên ở đó cho đến khi ông trở về Mỹ vào tháng 12 năm đó.
 |
Hình ảnh bên trong cuốn nhật ký. |
Vào cuối năm 2021, Mathews gặp một người bạn và người này động viên ông nên tìm hiểu về cuốn nhật ký.
Sau khi đọc được bài báo, ông Trần Nhật Tân - Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Hà Tĩnh đã kết nối qua email với tác giả bài báo và phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan ở huyện Kỳ Anh, thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh) để tìm gia đình liệt sĩ Cao Xuan Tuat.
Sau khi rà soát, đối chiếu với danh sách các cựu chiến binh, liệt sĩ tại địa phương, gặp gỡ gia đình, cơ quan chức năng tỉnh Hà Tĩnh xác định cuốn nhật ký mang tên Cao Xuân Tuất chính là của liệt sĩ Cao Văn Tuất.
 |
Ông Hà Huy Mỳ (cháu của Liệt sĩ Cao Văn Tuất) đang sửa soạn bàn thờ, thắp hương chuẩn bị đón nhận kỷ vật, cuốn nhật ký của cậu ruột. |
Bố, mẹ của liệt sĩ Cao Văn Tuất ở quê nhà cũng đều đã mất. Ba người chị gái của liệt sĩ là Cao Thị Diếu, Cao Thị Nồng và Cao Thị Nành đã mất. Phần mộ của liệt sĩ cũng chưa được tìm thấy.
Hiện ông Hà Huy Mỳ - con trai bà Cao Thị Diếu (chị gái đầu của liệt sĩ Cao Văn Tuất) đang thờ cúng, hương khói cho liệt sĩ Cao Văn Tuất.
Chiều nay, ông Mỳ đang sửa soạn lại bàn thờ, lau dọn nhà cửa để chuẩn bị tiếp nhận kỷ vật là cuốn nhật ký của cậu.
Ông Mỳ chia sẻ: “Trước đây, bố mẹ tôi kể lại, cậu Tuất sinh năm 1942, đi bộ đội từ năm 1963. Đến năm 1972 thì gia đình nhận được giấy báo tử từ đơn vị gửi về. Cậu hy sinh khi chưa lập gia đình”.
 |
Một trang của cuốn nhật ký. |
Sau 56 năm mang cuốn nhật ký về Mỹ, sáng 4-3, ông Peter Mathews cùng vợ đã bay tới Nhà ga quốc tế Sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM) rồi sẽ di chuyển bằng máy bay đến sân bay Vinh (TP Vinh, Nghệ An) và đi về Hà Tĩnh.
Chiến tranh đã đi qua từ lâu, Peter Mathews đã trở lại chứng kiến sự phát triển nhanh chóng của Việt Nam và cựu binh này sẽ nhẹ lòng hơn khi tận tay trao trả cuốn nhật ký- kỷ vật của liệt sĩ Cao Văn Tuất.
 |
Người thân và người dân mong chờ, đón nhận cuốn nhật ký của liệt sĩ Cao Văn Tuất. |
