Sáng 8-11, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với các bộ trưởng, trưởng ngành thuộc lĩnh vực văn hoá - xã hội.
Xử lý “dư luận” không thể tuỳ tiện
Mở đầu phiên chất vấn, ĐB Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) tranh luận với Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng liên quan đến phần trả lời của Bộ trưởng về bộ phim Đất rừng phương Nam vào ngày 7-11.
Cụ thể, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho hay bộ phim này theo đánh giá của hội đồng thì không vi phạm pháp luật về điện ảnh. Còn chuyện dư luận cho rằng có những biểu hiện này, biểu hiện khác đó là những dư luận chưa thật chuẩn xác, cần phải được xem xét và tính toán để xử lý theo quy định.
“Ý thứ nhất, tôi không có ý kiến vì đã có quy định của pháp luật. Tuy nhiên tôi cho rằng ý thứ hai liên quan đến đánh giá của Bộ trưởng về “dư luận” như vậy là chưa thỏa đáng và cần phải nhìn nhận lại” - ĐB An nói.
Ông An cho rằng dư luận thì có dư luận đúng, dư luận sai, có cái tốt, có cái xấu, không phải ý kiến nào được nêu ra cũng là để đánh cho ai đó chết mà là để góp ý, nêu quan điểm để làm cho mọi thứ rõ ràng, tốt đẹp hơn.
“Trong công tác quản lý, cơ quan nhà nước cần phải lắng nghe, theo dõi dư luận để có những điều chỉnh cần thiết bởi mọi thứ đều có lý, “không có lửa thì làm sao có khói”. Tránh việc bỏ qua dư luận hoặc coi thường dư luận, để mọi việc đi quá xa, thành vấn đề “nóng” rồi mới có động thái là không ổn” - ĐB An nhấn mạnh.
Cũng theo ĐB Trịnh Xuân An, phim Đất rừng phương Nam được Hội đồng kiểm duyệt mà ngày 29-9 bảo đúng, tới 15-10 thì đề nghị sửa "sau khi lắng nghe dư luận".
“Tôi cho rằng như vậy chất lượng kiểm định và trách nhiệm của Cục điện ảnh là chưa cao. Những nội dung nếu đã coi là sai sót thì phải sửa, thậm chí cắt bỏ, chứ không thể đổi tên là xong” - ĐB An nói.
Theo ĐB An, nói "sửa tên để tránh gây liên tưởng" chỉ thuyết phục được một nửa, một nửa còn lại là bản chất lịch sử là phải chân thực. Bởi đó là chuyện của cả một dân tộc và là trách nhiệm giáo dục truyền thống, không thể xem nhẹ.
“Bộ phim có thể hay ở góc độ điện ảnh, nghệ thuật có thể lấy cảm hứng từ mọi nguồn nhưng với lịch sử, với văn hóa dân tộc thì phải luôn chân thực, trung thực và không được làm méo mó” - ĐB An nêu quan điểm. Ông đồng thời chỉ rõ “trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước là phải làm rõ được đâu là hành vi sai trái để xử lý, đâu là dư luận đúng đắn để tôn vinh”.
Theo ĐB An, đây là những vấn đề chính đáng mà dư luận đặt ra và cơ quan quản lý phải quan tâm để có chính sách phù hợp chứ không phải chăm chăm đi xử lý. “Mà muốn xử lý thì cũng phải theo quy định chứ không thể tùy tiện” - ĐB An nói.
Không chấp nhận thói trịch thượng, phán xét
Trả lời tranh luận trên, Bộ trưởng Văn hoá, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cho hay bộ phim Đất rừng phương Nam được hội đồng phim quốc gia thẩm định theo quy định của Luật Điện ảnh. Hội đồng khẳng định bộ phim không vi phạm pháp luật về điện ảnh vì vậy đã được cấp phép để phổ biến.
“Bộ tôn trọng quyết định của hội đồng, trong trường hợp nếu phát hiện hội đồng làm sai và vi phạm pháp luật thì Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch mới có các biện pháp để xử lý tiếp theo” - ông Hùng nói.
Ông Hùng cho hay, khi bộ phim mới chiếu thử, Bộ cũng rất thận trọng trước những yêu cầu có tính chất tranh luận trên các nền tảng mạng xã hội và nhiều ý kiến đóng góp. Ông đã yêu cầu Hội đồng xem xét, tiếp thu hợp lý các ý kiến dư luận phản ánh.
Hội đồng đã họp, mời các cơ quan hữu quan xem xét lại và khẳng định Bộ phim vẫn đầy đủ các yếu tố để cấp phép hoạt động. Hội đồng chịu trách nhiệm trước pháp luật về công tác thẩm định phim. Cá nhân Bộ trưởng và Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đều phải tôn trọng theo nguyên tắc này.
Về vấn đề xử lý “dư luận” bôi xấu, ông Hùng giải thích lại: “Chắc có lẽ do nói tiếng miền Trung nên không rõ lắm hay sao. Tôi nói nếu có các biểu hiện bôi nhọ, bêu xấu thì phải được nghiêm túc xử lý. Ở đây nên nhớ là ‘nếu có’”.
Ông Hùng cũng nhấn mạnh hiện nay đã có cơ sở để xử lý đối với các hành vi bôi nhọ, bêu xấu trên mạng xã hội đó là Luật An ninh mạng và quy tắc ứng xử trên không gian mạng.
“Chúng tôi nhận thức khen, chê, có ý kiến khác nhau với một tác phẩm điện ảnh là câu chuyện bình thường. Nhưng rõ ràng trong văn hoá ứng xử, chúng ta không chấp nhận thói trịch thượng, phán xét, quy chụp, bôi xấu, bôi nhọ, nhân danh chỗ này, chỗ khác để nói" - ông Hùng nói và dẫn câu "lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”.
