Coi chừng tái diễn giàn khoan 981
. Phóng viên: Trước thông tin TQ sẽ đưa thêm một số giàn khoan di động mới (sau giàn khoan Hải Dương 981) vào biển Đông, ông nhìn nhận về động thái này như thế nào?
+ ThS-NCS Nguyễn Thành Trung: Tôi xem qua thì thấy một số trang mạng phổ biến ở TQ như news.sohu.com, news.qq.com hay bbs.tiexue.net có dẫn lại nội dung “TQ sẽ đưa một số giàn khoan mới vào khu vực biển Đông” từ website chính thức của Cục Hải sự TQ.
Tôi nghĩ rằng chuyện này không có gì là lạ. Bởi lẽ tính đến nay về mặt thực địa, TQ vẫn đang tiếp tục “lấy thịt đè người” để cố thủ cho cái giàn khoan Hải Dương 981 đang đặt trái phép trên vùng biển Việt Nam. Việc gia tăng thông tin kiểu như trên cũng như đưa tiếp giàn khoan Nam Hải 9 vào vùng chồng lấn ở cửa vịnh Bắc Bộ đã giúp TQ đạt ngay mục tiêu khuấy động tâm lý người Việt. Điều này sẽ có lợi cho TQ trong nỗ lực tạo dựng cục diện chung để thực hiện những đòi hỏi chủ quyền ngang ngược của họ trên biển Đông.
Giàn khoan phi pháp Hải Dương 981 vẫn nằm lì trong vùng biển Việt Nam từ đầu tháng 5 đến nay. Ảnh: AFP
. Theo quy định và thực tiễn của luật pháp quốc tế, không bên nào được đơn phương tiến hành hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí ở vùng biển chồng lấn chưa được phân định. Ông có thể dự báo điều gì khi TQ đưa giàn khoan đến vùng chồng lấn ở thời điểm đầy nhạy cảm này?
+ Có ba điểm mà Việt Nam phải hết sức lưu ý: Thứ nhất, đây là các giàn khoan di động, có thể “nay đất Trung, mai đất Việt” như giàn khoan Hải Dương 981 là chuyện phải luôn nằm trong dự liệu. Thứ hai, việc kéo các giàn khoan mới về mặt trình tự cũng giống như lần kéo giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng biển đặc quyền kinh tế của Việt Nam mà TQ đã tiến hành. Tức là được thông báo trên trang website của Cục Hải sự TQ trước. TQ cho đây hoàn toàn là công việc của Công ty Dầu khí TQ. Cho đến khi họ đặt nó vào vùng biển của Việt Nam, buộc chúng ta lên tiếng phản đối thì chính phủ TQ mới nhảy vào phản ứng lại. Nghĩa là với tình hình thực tế hiện nay, cộng với tiềm lực sức mạnh và sự ngang ngược vốn có thì TQ hoàn toàn có thể đưa giàn khoan vào các vị trí trái phép bất kỳ lúc nào. Thứ ba, chúng ta đã thấm thía bài học giàn khoan Hải Dương 981, nếu để giàn khoan khác lù lù vào đất mình rồi mới la lên cho dư luận quốc tế biết thì rất khó. Bởi lẽ các giàn khoan “quân sự núp bóng dân sự” kiểu này sẽ rất khó để Việt Nam ứng phó. Vì thế phải có biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Thế trận “nguy hiểm thật sự” cho Việt Nam
. Nếu lại đột nhiên có giàn khoan mới xuất hiện trên các vị trí thuộc vùng biển Việt Nam (mà TQ ngang nhiên bảo của họ) thì tình hình theo ông sẽ như thế nào?
+ Việc TQ chưa rút giàn khoan Hải Dương 981 mà còn đặt thêm giàn khoan trái phép khác chứng tỏ TQ, với lợi thế kinh tế, quân sự, đặc biệt là hải quân rất lớn, thật sự đang “bung nanh vuốt” của mình xuống vùng biển nước Đông Nam Á trong bối cảnh Mỹ đang bận tâm với vấn đề khác, nhất là tình hình Iraq.
Bằng các giàn khoan mới, TQ không chỉ hướng tới Việt Nam mà còn với các nước khác trong khu vực. Đây là cái “đập bàn” trước mặt các quốc gia ở khu vực châu Á, thậm chí là Mỹ hay bất kỳ nước nào với thông điệp rất rõ ràng rằng “TQ mới thật sự là cường quốc, là “ông kẹ mới” ở khu vực châu Á!”.
. Để thực hiện thông điệp trên, liệu giàn khoan mới có đơn thuần là một “phép cộng” với Hải Dương 981?
+ Đây không phải là một “phép cộng” theo kiểu “1+1 = 2” mà là gia tăng áp lực với Việt Nam theo kiểu cấp số nhân. Nghĩa là dù chỉ thêm một giàn khoan mới thì TQ không phải chỉ tăng gấp đôi ưu thế mà là gấp nhiều lần. Bằng chiêu bài “dân sự trước, quân sự núp sau” thì thêm một giàn khoan sẽ “nguy hiểm bội phần” cho Việt Nam trong bối cảnh Hải Dương 981 vẫn nằm lì trên vùng biển Việt Nam.
Vì trong tương quan lực lượng trên thực địa, hai giàn khoan hỗ trợ nhau rất nhiều, trong khi khả năng phản ứng trực diện của Việt Nam chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng vì lực lượng sẽ bị dàn mỏng và sẽ càng khó đấu tranh hơn để ngăn chặn các hành vi xâm phạm của TQ. Nghĩa là TQ có thể muốn “giáp lá cà”, sau phép thử giàn khoan Hải Dương 981.
. Trong bối cảnh này, Việt Nam cần đặc biệt lưu ý điều gì để tránh chuyện kẹt vào thế khó như vụ giàn khoan Hải Dương 981?
+ Đến lúc này phải nhất quyết quán triệt từ suy nghĩ đến hành động. Phải thấy rõ TQ không phải là một láng giềng đáng tin cậy như những gì họ cam kết với ta. Từ đó, chúng ta phải nhanh chóng tìm kiếm các phương án “đủ đô” hơn thay vì theo đuổi hay đấu tranh tìm kiếm sự nhượng bộ từ TQ.
Trước mắt lẫn lâu dài biển Đông tiếp tục là điểm nóng gây ảnh hưởng đến toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ, kinh tế, an ninh quốc phòng. Việt Nam cần có những bước đi mạnh mẽ và quyết liệt hơn để xử lý tình hình, nếu không TQ càng được nước càng lấn tới.
. Xin cảm ơn ông.
ĐỖ THIỆN thực hiện
| Coi chừng lúc “chủ vắng nhà gà vọc niêu tôm” Lịch sử cho thấy TQ rất giỏi trong việc tận dụng thời cơ “vắng chủ nhà” để “gà vọc niêu tôm” và họ mang ra áp dụng nó trên vùng biển Đông rộng lớn để thực hiện mưu đồ xâm chiếm chủ quyền các nước. Nghĩa là chỉ cần một chút thuận lợi từ bên ngoài - ví dụ quốc tế bị nhiễu thông tin, hay thế giới bắt đầu thiếu sự quan tâm; hoặc giả sử Việt Nam xuất hiện lỗ trống phòng thủ nhỏ là TQ ngay lập tức thừa cơ đưa giàn khoan vào bất ngờ. ThS-NCS NGUYỄN THÀNH TRUNG |
