Ngày 1-6, Quốc hội tiếp tục thảo luận về kinh tế - xã hội. ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) phát biểu về lĩnh vực mà bà theo dõi nhiều năm nay. Đó là việc xây dựng Chương trình GDPT 2018 và chỉ đạo biên soạn, xuất bản, phát hành SGK mới theo đúng tiến độ mà các Nghị quyết của QH đã đề ra.
In SGK trước khi đấu thầu?
ĐB Thúy chia sẻ với những khó khăn về nhân sự, tài chính mà Bộ GD&ĐT, ngành giáo dục khó giải quyết khi không chủ động được về nhân sự và tiền. Tuy vậy, ĐB Thúy cho rằng nếu Bộ GD&ĐT kiểm tra, thanh tra sâu sát, phát hiện khó khăn, vướng mắc, sai phạm và kịp thời trao đổi với lãnh đạo địa phương, báo cáo Thủ tướng Chính phủ có biện pháp tháo gỡ, xử lý thì những khó khăn, vướng mắc, sai phạm ấy có thể được giải quyết.
Ba điểm mà ĐB Thúy đề cập là sai phạm ở NXB Giáo dục Việt Nam, sai sót trong một số cuốn SGK, khả năng thiếu SGK trong năm học mới và việc tiếp thu ý kiến của giáo viên, chuyên gia…với các sai sót này.
ĐB Thúy nói những sai phạm ở NXB Giáo dục Việt Nam, doanh nghiệp trực thuộc Bộ, phải xử lý hình sự có phần trách nhiệm của cơ quan chủ quản, bổ nhiệm nhân sự lãnh đạo không đúng và thiếu kiểm tra, thanh tra sâu sát.
Về sai sót trong một số cuốn SGK và khả năng thiếu SGK, ĐB Thúy nói: “Tuy chia sẻ với khó khăn của Bộ và ngành giáo dục nhưng tôi cho rằng thái độ của Bộ và các NXB trong việc tiếp thu ý kiến phê bình khiến cử tri lo lắng, dư luận không đồng tình.
Hiện hầu hết các ý kiến phê bình, góp ý không được các NXB và Bộ trả lời. Một số trường hợp được trả lời thì không đúng thực tế”.
 |
ĐB Nguyễn Thị Kim Thúy nêu vấn đề về chương trình GDPT và SGK tại Quốc hội. Ảnh: QH |
ĐB Thúy lấy ví dụ Bộ trưởng Bộ GD&ĐT trả lời khẳng định NXB thu hồi để sửa chữa 110.000 cuốn SGK, hủy và in lại 38.000 cuốn sách Khoa học tự nhiên lớp 6 của bộ “Kết nối tri thức với cuộc sống”. Nhưng theo phản ánh của giáo viên nhiều trường thì sách chưa được thay bằng sách mới.
“Muốn biết thông tin nào đúng, thông tin nào sai, chỉ cần kiểm tra hồ sơ thẩm định sách là rõ. Nếu sách được sửa chữa thì việc sửa chữa diễn ra vào thời gian nào, quyết định thành lập Hội đồng thẩm định và biên bản của Hội đồng thẩm định, quyết định phê duyệt của Bộ trưởng có hay không…?” - ĐB Thúy nói.
Bà cho hay trong trả lời chất vấn của bà mới đây, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT tái khẳng định ý kiến của đại diện NXB trong buổi làm việc với Phó Thủ tướng vào chiều 10-5. Tính đến ngày 30-4, tỉ lệ in sách giáo khoa của NXB này theo Chương trình GDPT 2018 cho các khối lớp 4, 8, 11 đạt 79%.
Trong khi đó, trên thực tế, ngày 5-5, NXB này mới có công văn mời thầu in SGK lớp 4, lớp 8 và lớp 11 để nhập các kho sách ở Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng và Cần Thơ, thời gian mở thầu là 9 giờ ngày 21-5.
“Như vậy có nghĩa là số lượng 79% SGK mà NXB báo cáo Phó Thủ tướng đã được in trước khi đấu thầu?” - ĐB Thúy đặt vấn đề.
Tiếp tục "xã hội hoá việc biên soạn SGK"
Về tình trạng thiếu minh bạch, khách quan, thiếu tôn trọng ý kiến của giáo viên, của nhà trường và phụ huynh học sinh trong việc chọn SGK mà báo chí thường phản ánh. ĐB Thúy nói tình trạng này bắt nguồn từ Thông tư 25/2020 của Bộ GD&ĐT hướng dẫn lựa chọn SGK.
Thông tư tuy có đề ra quy trình chọn sách từ cấp cơ sở trở lên nhưng trao quyền bỏ phiếu quyết định chọn sách của mỗi môn học cho một hội đồng 15 người, không có quy định là khi một cuốn SGK được các cơ sở giáo dục lựa chọn với tỷ lệ như thế nào thì hội đồng có trách nhiệm chọn cuốn sách ấy.
“Tôi được nhiều giáo viên và cán bộ quản lí cơ sở giáo dục phản ánh: Trong việc chọn SGK, ý kiến của giáo viên và nhà trường không được tôn trọng. Thậm chí, nhiều tổ chuyên môn, nhiều trường còn phải làm lại biên bản chọn sách cho phù hợp với ý kiến cấp trên. Tôi có địa chỉ cụ thể của những giáo viên và cán bộ quản lí này” - ĐB Thúy nói.
 |
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn lắng nghe ý kiến ĐB Thúy. Ảnh: QH |
Bà cũng đề cập thông tin và đưa báo cáo tài chính của Công ty Phương Nam, một trong những công ty con của NXB Giáo dục Việt Nam. Chỉ khoảng 2 năm, công ty này đã chi gần 100 tỉ đồng để “phát triển thị trường và tập huấn”.
“Không rõ Bộ GD&ĐT đã thanh tra nội dung chi này chưa? Nếu chúng ta không kiên quyết phát hiện, xử lý những hiện tượng chạy chọt, đi đêm trong việc này thì có ngày hối không kịp, giống như vụ Việt Á hoặc các vụ án hình sự về đấu thầu trang thiết bị trong chính ngành giáo dục” - ĐB Thúy cảnh báo.
Bà cũng cho rằng tình trạng này sẽ dẫn đến khả năng khuyến khích cạnh tranh không lành mạnh, dần dần làm sai lệch chủ trương xã hội hoá, thậm chí xoá bỏ việc xã hội hoá trong lĩnh vực SGK, trở lại tình trạng độc quyền như cũ.
Từ đó, ĐB Thúy kiến nghị Chính phủ chỉ đạo tổ chức thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm, yêu cầu Bộ GD&ĐT khẩn trương rà soát sửa đổi ngay quy định bất hợp lý của Thông tư 25/2020.
ĐB Thúy cũng đề nghị Quốc hội và Chính phủ xem xét việc sửa đổi Luật Giáo dục để tiếp tục thực hiện chủ trương “đa dạng hoá tài liệu học tập” đã được nêu trong Nghị quyết 29 của Trung ương và “xã hội hoá việc biên soạn SGK” đã được quy định trong Nghị quyết 88 của Quốc hội.
Điều hành phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải lưu ý Bộ trưởng Bộ GD&ĐT NGuyễn Kim Sơn chuẩn bị giải trình ý kiến của ĐB Thúy.
