Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP.HCM đã có quyết định giám đốc thẩm hủy toàn bộ bản án phúc thẩm vụ “không cần biết cây của ai, không cần biết cây nằm đâu” do vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng và giao lại cho TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu xét xử lại theo thủ tục phúc thẩm.
Bị phạt tù vì cưa 46 cây gỗ
Đây là vụ án mà Pháp Luật TP.HCM từng nhiều lần phản ánh. Trước đó, ngày 11-5-2021, xử sơ thẩm, TAND thị xã Phú Mỹ tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thị Yêu (62 tuổi) một năm chín tháng tù và Huỳnh Đức Thắng (48 tuổi, cùng ngụ thị xã Phú Mỹ) một năm sáu tháng tù về tội hủy hoại tài sản.
 |
| Hai bị cáo tại tòa. Ảnh: VŨ HỘI |
Tháng 8-2022, TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu xử phúc thẩm đã tuyên y án sơ thẩm. Tuy nhiên, các bị cáo đề nghị giám đốc thẩm vì cho rằng bản án sơ thẩm và phúc thẩm tuyên có tội là không đúng với thực tế vụ việc, vi phạm tố tụng, hồ sơ vụ án bị thay đổi, sai lệch.
Đến tháng 10-2022, Chánh án TAND Tối cao, Ban Thanh tra TAND Tối cao đề nghị TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu chuyển hồ sơ vụ án đến Ban Thanh tra. Chánh án TAND Tối cao sau đó đã kháng nghị, đề nghị hủy bản án phúc thẩm.
Theo hồ sơ, từ năm 1987, gia đình bà Yêu mua lại của một người quen khu đất tại khu vực Núi Nhọn thuộc xã Tân Hòa, thị xã Phú Mỹ, được chính quyền xã xác nhận, một phần đất gia đình bà được tặng và khai hoang thêm với tổng diện tích hơn 3,5 ha. Toàn bộ diện tích đất thuộc quyền quản lý của Trường Sĩ quan Lục quân 2 và đã đồng ý cho bà Yêu canh tác, trồng cây.
Năm 2004, ông Nguyễn Văn Trình mua mảnh đất hơn 1,9 ha bằng giấy tay từ người dân cũng nằm trong khu vực Núi Nhọn do Trường Sĩ quan Lục quân 2 quản lý. Sau đó, ông này đã san đất làm đường đá, xây dựng tường rào và trồng cây.
Cho rằng ông Trình lấn đất của mình nên bà Yêu đã làm đơn khiếu nại đến Trường Sĩ quan Lục quân 2, yêu cầu ông Trình tháo dỡ nhưng ông này không chịu.
Đến cuối năm 2018, đầu năm 2019, bà Yêu thuê Huỳnh Đức Thắng vào khu đất đang tranh chấp tháo bỏ tường rào để mở lối đi hiện hữu và cưa 46 cây gỗ mà bà Yêu cho rằng đó là do mình trồng.
Kết luận giám định cho thấy tài sản bị hủy hoại trong vụ án là hơn 25 triệu đồng. Bà Yêu và ông Thắng bị khởi tố, truy tố về tội hủy hoại tài sản nhưng được cho tại ngoại.
Thành viên HĐXX có ý kiến trái chiều
Tại phiên phúc thẩm, bà Yêu cho rằng đây là phần đất của mình và những cây bà thuê người chặt là do chính tay bà trồng từ năm 1988, có người dân sống ở khu vực làm chứng. Còn ông Trình cũng cho rằng năm 2004 ông mua và trồng cây.
HĐXX cho rằng không xem xét về phần đất đang tranh chấp là của ai sử dụng, chỉ xem xét về hành vi của các bị cáo. Tuy nhiên, theo bị cáo, nếu không xác định đất của ai thì làm sao có căn cứ để biết đó là cây do ai trồng.
Luật sư bào chữa cho các bị cáo cho rằng cơ quan chức năng vẫn chưa xác định số cây bị chặt nằm trên phần đất do ai sử dụng. Cần phải giám định số tuổi những cây bị chặt vì bị cáo và bị hại đều cho rằng mình trồng cây đó nhưng cách nhau đến sáu năm.
Cũng theo luật sư, suốt quá trình điều tra, truy tố, cơ quan tiến hành tố tụng thị xã Phú Mỹ vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng như không có biên bản tạm giữ tang vật vụ án, xử lý tang vật và tang vật không còn. Sau đó, tòa cấp sơ thẩm trả hồ sơ để điều tra bổ sung thì xuất hiện những biên bản trên nhưng có dấu hiệu hợp thức hóa hồ sơ…
Tranh luận về việc một số biên bản trong hồ sơ có dấu hiệu sai lệch, đại diện VKS cho rằng “làm phải có sai sót” nhưng không làm thay đổi bản chất của vụ án. Vì vậy, bản án cấp sơ thẩm đã tuyên là đúng người, đúng tội.
HĐXX phúc thẩm cũng cho rằng trong quá trình điều tra, Cơ quan CSĐT Công an thị xã Phú Mỹ có vi phạm tố tụng về thu thập bằng chứng và xử lý vật chứng...
Sau khi nghị án, HĐXX có hai ý kiến khác nhau. Cụ thể, một ý kiến cho rằng bản án có vi phạm tố tụng, nhiều tình tiết quan trọng chưa được làm rõ. Trong khi đó, hai ý kiến cho rằng tuy cấp sơ thẩm có vi phạm tố tụng nhưng không làm thay đổi bản chất vụ án. Cuối cùng, HĐXX tuyên án theo ý kiến đa số, giữ nguyên án sơ thẩm.
