Ngày 1-4, tòa nhà lãnh sự bên trong khu phức hợp Đại sứ quán Iran ở thủ đô Damascus (Syria) bị tấn công. Cuộc tấn công khiến 7 người thiệt mạng, bao gồm Tướng Mohammad Reza Zahedi - Chỉ huy cấp cao Lực lượng Quds thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).
Syria và Iran cáo buộc Israel là bên thực hiện cuộc không kích. Phía Israel chưa bình luận về vấn đề này.
Theo đài CNN, cuộc tấn công nói trên là bằng chứng cho thấy xung đột Israel-Hamas có thể lan rộng ra ngoài khu vực Dải Gaza và làm cho tình hình khu vực thêm căng thẳng.
Vụ tấn công hôm 1-4 có thể là giọt nước tràn ly. Về mặt nguyên tắc, đại sứ quán Iran được xem như đại diện cho lãnh thổ có chủ quyền của Iran. Bên cạnh đó, ông Zahedi là một thành viên cấp cao của IRGC. Do đó, vụ tấn công trên khiến phía Iran phẫn nộ.
Ngày 1-4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran – ông Nasser Kanaani lên án mạnh mẽ cuộc tấn công trên. Ông này cho rằng cuộc tấn công đã vi phạm trắng trợn các quy định quốc tế, đặc biệt là Công ước Vienna về Quan hệ Ngoại giao năm 1961, theo hãng thông tấn IRNA.
“Cộng hòa Hồi giáo Iran sẽ quyết định loại phản ứng, hình phạt đối với bên tấn công” – ông Kanaani nói.
Vụ không kích trên xảy ra sau loạt cuộc tấn công gần đây của Israel nhằm vào IRGC và nhóm vũ trang Hezbollah tại Syria. Lãnh đạo Iran và Hezbollah nhiều lần cảnh báo sẽ đáp trả các cuộc tấn công này.
Hezbollah đã giao tranh với lực lượng Israel kể từ ngày 8-10-2023. Trong gần 6 tháng qua, dù có những lúc xung đột căng thẳng nhưng Hezbollah đã tìm cách tránh xung đột toàn diện với Israel, với chủ ý ngăn xung đột lan rộng ra toàn khu vực.
Tuy nhiên, lập trường này của Hezbollah có thể sẽ bị lung lay sau cuộc không kích hôm 1-4. CNN cho rằng Iran và Hezbollah có thể sẽ trả đũa cuộc không kích này. Điều này có thể đẩy khu vực Trung Đông đến bên bờ vực của một cuộc xung đột lan rộng.
Phát biểu sau vụ tấn công, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết Mỹ vẫn "lo ngại về bất kỳ điều gì có thể làm leo thang hoặc khiến xung đột gia tăng trong khu vực".
Ông Miller cũng cho biết Mỹ không hy vọng cuộc tấn công sẽ ảnh hưởng quá trình đàm phán về thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas.
Tuy nhiên, ông Steven Cook – nhà phân tích tại tổ chức nghiên cứu Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (Mỹ) cho rằng vụ tấn công sẽ khiến tình hình khu vực leo thang.
"IRGC có thể nới lỏng các hạn chế đối với các lực lượng ủy nhiệm ở Iraq và Syria, khiến lực lượng Mỹ một lần nữa gặp nguy hiểm. Phía Iran cũng có thể đề nghị Hezbollah leo thang các cuộc tấn công vào Israel – quốc gia đang có những hành động ngày càng táo bạo hơn" – ông Cook nói.
