Sáng 9-3, bộ sách Tổng tập Dư địa chí Việt Nam gồm 5.500 trang chuyên biệt về lịch sử, địa lý Việt Nam, chứa đựng tri thức bách khoa hàng ngàn năm của Việt Nam.
Bộ sách gồm 40 tác phẩm dư địa chí tiêu biểu từ thời Trần đến năm 1954. Trong đó có những tác phẩm do những danh nhân văn hóa-lịch sử biên soạn như Nguyễn Trãi, Lê Quý Đôn, Phan Huy Chú…, Trương Vĩnh Ký, Đào Duy Anh… và các tác phẩm của Quốc sử quán triều Nguyễn…
Bìa sách
| Tiêu điểm Tổng tập Dư địa chí Việt Nam gồm bốn tập. Tập 1 và tập 2 bao quát dư địa chí của toàn quốc gọi là Quốc chí. Tập 3 và tập 4 bao gồm dư địa chí các địa phương trong nước gọi là Phương chí. Mở đầu bộ sách, ở tập 1, có phần Tổng luận, giới thiệu bao quát về bộ sách; và ở tập cuối bộ sách có phần Niên biểu Việt Nam qua các triều đại và Tổng mục lục giúp người đọc dễ dàng tiếp cận và sử dụng sách. |
Các sách dư địa chí trước năm 1954 trở về trước phần lớn được viết bằng chữ Hán - Nôm hay tiếng Pháp. Những tác phẩm này đã được nhiều dịch giả nổi tiếng chuyển dịch sang chữ quốc ngữ trước năm 1975. Tổng tập Dư địa chí Việt Nam lần này sử dụng lại phần lớn những bản dịch ấy. Bộ Tổng tập Dư địa chí Việt Nam đồ sộ nhất từ trước đến nay này là công trình sưu tầm, nghiên cứu tuyển chọn trong nhiều năm do ThS-nhà nghiên cứu văn hóa Bùi Văn Vượng chủ biên cùng tập thể các nhà sử học.
Rất tiếc về tiêu chí thời gian tập hợp tài liệu, các tác giả chỉ dừng lại ở giai đoạn từ triều Trần đến năm 1954, ngay trong giai đoạn này cũng để sót những tài liệu rất quan trọng. Từ năm 1954 đến nay, mà nhất là trong giai đoạn gần đây, trong điều kiện đất nước hòa bình thống nhất, nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước đã có nhiều phát hiện quan trọng về địa lý, lịch sử, về chủ quyền biên giới, biển đảo quốc gia. Nhất là trong điều kiện tình hình biển Đông đang bị tranh chấp, chủ quyền biển, đảo Việt Nam đang bị đe dọa, các nhà khoa học Việt Nam đang phải đấu tranh sửa đổi với các tổ chức nước ngoài từng dòng ký chú tên các đảo. Thiết nghĩ với cái tên Tổng tập Dư địa chí Việt Nam không thể để sót những tài liệu quan trọng này. Chúng tôi xin giới thiệu ý kiến góp ý của một số nhà khoa học trong buổi ra mắt bộ sách.
| Ý kiến Dư địa chí là căn cứ chứng minh, bảo vệ chủ quyền Tổ quốc Tôi mong bộ sách còn được phát triển, bổ túc đầy đủ hơn nữa vì tôi còn thấy thiếu những tài liệu quan trọng như bộ Hồng Đức địa dư. Cũng còn rất nhiều tài liệu dư địa chí được những người sau này lưu truyền, cất giữ như bộ sưu tập bản đồ của tôi cần được đưa ra công chúng. Phải đưa ra đầy đủ tài liệu các thời kỳ về dư địa chí để người dân, thế hệ hiện nay biết được biên giới lãnh thổ nước ta từ thời phong kiến độc lập đến thời Pháp đô hộ đã thay đổi ra sao, hiện nay như thế nào. Chúng ta, các thế hệ con cháu mai sau thừa nhận biên giới lịch sử hiện tại nhưng cũng cần phải biết lịch sử biên giới lãnh thổ nước mình như thế nào để mà đấu tranh giữ gìn và phát triển. Như hiện nay, trong việc tranh chấp biên giới, Hoàng Sa và Trường Sa với các nước trong khu vực, chúng ta không thể chỉ bảo vệ bằng lời nói, ý chí không thôi mà phải có, phải đưa ra được những tài liệu dư địa chí chứng minh chủ quyền của Tổ quốc. Ngày xưa ông bà ta đã từng làm dư địa chí đến cả địa bạ là bản đồ của từng thửa ruộng. Địa bạ ấy nói rõ đến việc từng thửa ruộng đó cao, thấp, xấu tốt thế nào. Phải làm đến như thế mới biết, mới thấm đất đấy là của mình. Nhà nghiên cứu - nhà sử học Nguyễn Đình Đầu Dư địa chí: Phương tiện bảo vệ chủ quyền đất nước Tôi đồng ý với ý kiến của nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu về việc cần bổ túc đầy đủ và phát triển thêm những tài liệu quý về dư địa chí Việt Nam. Chúng ta cần nối dài tư duy, trí tuệ của cha ông ta qua những tác phẩm đúc kết đời sống lịch sử, lãnh thổ đất nước như dư địa chí. Những tác phẩm dư địa chí không chỉ là một tác phẩm để đọc để biết mà còn là một phương tiện bảo vệ chủ quyền đất nước của chúng ta bây giờ và mãi về sau. Chúng ta ghi nhớ công lao của những nhà văn hóa, sử gia, những nhà nghiên cứu lớn của nước ta từ xưa đến nay đã làm nên các tác phẩm dư địa chí. Chúng ta ghi nhớ công lao của bao thế hệ ông cha từ vô danh đến hữu danh qua bao biến thiên lịch sử, bao lần tài liệu sử sách bị đốt phá vẫn cất giữ, lưu truyền được những quyển sách dư địa chí cho đời sau. Công lao của những học giả đã nghiên cứu, dịch thuật các sách dư địa chí ra chữ quốc ngữ rồi in ấn, truyền bá nó cũng vô cùng to lớn. Chúng ta cần bảo vệ, lưu truyền tài sản lịch sử quý giá ở các sách dư địa chí, đồng thời hoàn thành nhiệm vụ viết tiếp những trang sách dư địa chí của hôm nay. GS-TS ĐINH XUÂN DŨNG, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương |
HÒA BÌNH
