Giải mã loạt đại gia đổ nghìn tỉ lập sàn tài sản mã hóa ở Việt Nam

Sự bùng nổ của Bitcoin, sự trỗi dậy của các dự án tài chính phi tập trung (DeFi) và cơn sốt NFT (một loại tài sản kỹ thuật số) đã biến thị trường này thành thỏi nam châm thu hút dòng tiền trên thế giới. Tại Việt Nam, báo cáo của Chainalysis cho thấy, trong giai đoạn từ tháng 6-2024 đến tháng 7-2025 dòng tiền tài sản mã hóa vào Việt Nam đạt trên 200 tỉ USD, đứng thứ ba khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Tuy nhiên, dòng vốn trên hiện vẫn hoạt động tự do, chủ yếu nằm trong "vùng xám", thiếu khung pháp lý và cơ chế quản lý cụ thể. Vì vậy, Chính phủ đang đẩy nhanh việc xây dựng khung pháp lý cũng như cho phép tổ chức thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa. Điều này đã thúc đẩy nhiều tổ chức tài chính lớn tăng tốc tham gia thị trường.

Thị trường sàn giao dịch tài sản mã hóa sôi động

Sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP ngày 9-9-2025 về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa (Nghị quyết 05), hàng loạt tên tuổi lớn trong ngành tài chính đã thành lập pháp nhân, góp vốn vào các đơn vị vận hành sàn giao dịch tài sản số trong nước.

Mới nhất, Công ty cổ phần Chứng khoán HD (HDS) đã lên kế hoạch chi 1.470 tỉ đồng để góp vốn vào một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sàn giao dịch tài sản mã hóa, nâng vốn điều lệ lên 10.000 tỉ đồng. Pháp nhân dự kiến là Công ty cổ phần Sàn giao dịch Tài sản mã hóa HD.

Động thái của HDS diễn ra trong bối cảnh nhiều công ty chứng khoán lớn đã nhanh chóng tham gia cuộc đua xây dựng hạ tầng giao dịch tài sản số. Điển hình như Ngân hàng VPBankS góp vốn thành lập Công ty cổ phần Sàn giao dịch Tài sản mã hóa Việt Nam Thịnh Vượng (CAEX); Công ty Cổ phần Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS) rót vốn vào Công ty cổ phần Sàn giao dịch Tài sản mã hóa Techcom (TCEX).

Đáng chú ý, làn sóng đầu tư này không chỉ có sự tham gia của các quỹ, công ty chứng khoán mà còn lan sang các doanh nghiệp công nghệ, tài chính.

Ngày 23-9 vừa qua, DGX, công ty đầu tư tài sản kỹ thuật số thuộc IDG Capital Vietnam, đã ký kết hợp tác chiến lược với BDACS, công ty lưu ký tài sản số hàng đầu tại Hàn Quốc. Hai bên đặt mục tiêu xây dựng liên doanh cung cấp hạ tầng giao dịch và lưu ký tài sản số đạt chuẩn quốc tế tại Việt Nam. Liên doanh này dự kiến ra mắt ngay trong năm nay dưới mô hình thí điểm pháp lý.

Trước đó, trong tháng 8, Tập đoàn Dunamu cũng đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác với Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội để triển khai sàn giao dịch tài sản số nội địa.

Một cái tên khác là Công ty cổ phần Đầu tư HVA (HVA Group) cũng hé lộ kế hoạch triển khai Sàn giao dịch tài sản số DNEX tại Đà Nẵng với quy mô vốn hợp tác 10.000 tỉ đồng. Nhiều doanh nghiệp khác cũng thể hiện quyết tâm tham gia mảng thị trường mới này.

Theo các chuyên gia, thị trường sàn giao dịch tài sản mã hóa trở nên sôi động hơn khi các tổ chức đều đang chuẩn bị cho cuộc đua dài hơi tại một sân chơi mới, nơi có tiềm năng định hình tương lai của dòng vốn số.

Tín hiệu tích cực

Lý giải làn sóng này, ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA), phân tích Nghị quyết 05 đã quy định rõ các tổ chức được cấp phép có trách nhiệm triển khai sàn giao dịch tài sản mã hóa.

Đây là một lợi thế rõ ràng, nhất là với các tổ chức có tiềm lực vốn mạnh và kinh nghiệm vận hành sàn giao dịch. Đặc biệt, các công ty chứng khoán hay tổ chức tài chính lớn đã quen thuộc với cơ chế giao dịch nên có điều kiện thuận lợi về nền tảng và năng lực khi tham gia.

Thứ hai, xu hướng chung trên thế giới cho thấy khi có khung pháp lý, các định chế tài chính chuyên nghiệp sẽ tham gia mạnh mẽ hơn. Thay vì chỉ do các công ty nhỏ hoặc doanh nghiệp công nghệ dẫn dắt, thị trường nay đã có sự tham gia trực tiếp của những tổ chức tài chính lớn.

"Đây là tín hiệu tích cực, phù hợp với xu thế phát triển. Tuy nhiên, để được cấp phép không chỉ cần vốn mà còn phải đảm bảo năng lực công nghệ, khả năng vận hành, năng lực cạnh tranh quốc tế và khả năng thu hút khách hàng. Trong 5 năm tới, thách thức không chỉ đến từ quản trị, vận hành mà còn từ yêu cầu tuân thủ chính sách và phát triển bền vững. Rõ ràng, vốn không phải là yếu tố duy nhất quyết định thành công" - ông Trung nói.

Ông Trung cho rằng việc thị trường công nhận và thí điểm sàn giao dịch là cơ hội để các định chế tài chính như ngân hàng, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư nghiên cứu đưa công nghệ blockchain vào sản phẩm dịch vụ tài chính, giúp đa dạng hóa và tăng sức hấp dẫn.

Đây cũng là xu thế trên thế giới. Bằng chứng là các ngân hàng toàn cầu đã rót 100 tỉ USD vào hạ tầng blockchain trong 5 năm qua. Các tổ chức tích cực nhất trong làn sóng đầu tư này có thể kể đến SBI Group, Goldman Sachs, Citigroup và JPMorgan.

Trước đó, tại hội thảo “Kinh nghiệm vận hành các sàn giao dịch tài sản mã hóa” do VBA tổ chức, bà Đoàn Mai Hạnh, Giám đốc cao cấp phụ trách Kinh doanh và tự doanh thị trường tài chính TCBS, cũng chia sẻ khi hành lang pháp lý rõ ràng, công ty sẽ nhanh chóng tích hợp tài sản mã hóa vào hệ sinh thái sản phẩm.

Các sàn giao dịch phải chứng minh khả năng thu hút người dùng

Với làn sóng trên, ông Phan Đức Trung nhìn nhận, từ nay đến năm 2026 sẽ là giai đoạn cạnh tranh gay gắt giữa các sàn giao dịch trong việc thu hút vốn và chứng minh năng lực vận hành.

Đặc biệt, trong 6 tháng đầu năm sau khi được cấp phép, các sàn giao dịch sẽ phải chứng minh khả năng thu hút người dùng, kể cả người dùng quốc tế.

Dù vậy, ông nhấn mạnh việc thu hút vốn quốc tế và xây dựng thương hiệu toàn cầu sẽ phụ thuộc nhiều vào chất lượng vận hành và năng lực quản trị tài sản. Đây là thách thức lớn đối với các doanh nghiệp tham gia.

Ông Michael Kokalari, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường của VinaCapital, cũng nhìn nhận Việt Nam đang đặt nền móng cho một nền kinh tế số vượt ra ngoài phạm vi giao dịch tiền mã hóa. Theo đó, mục tiêu của Chính phủ là chuyển hoạt động tiền mã hóa từ thị trường phi chính thức sang thị trường chính thức, có thể quản lý về thuế và tích hợp vào hệ thống tài chính nội địa.

Ông cho rằng có ba yếu tố hỗ trợ triển vọng của tài sản số tại Việt Nam: thị trường tiềm năng với sự tham gia tích cực của nhà đầu tư cá nhân, nền kinh tế tăng trưởng nhanh và một Chính phủ quyết tâm đưa hoạt động này vào khuôn khổ.

Còn ông Huỳnh Quốc Nam, Giám đốc Phát triển kinh doanh của sàn OKX Global, cho rằng sàn giao dịch khi hoạt động cần minh bạch về khối lượng giao dịch, tính thanh khoản và cơ chế bảo chứng tài sản. "Trước đây, một sàn trong top 2 thế giới đã sụp đổ chỉ vì sử dụng tài sản của nhà đầu tư để đầu tư vào nơi khác, dẫn đến mất khả năng thanh toán" - ông dẫn chứng.

Ông Nam nhấn mạnh, để tránh sự cố tương tự, ngoài bảo chứng tài sản, cần có bảo hiểm cho nhà đầu tư. Các sàn cũng cần có đội ngũ an ninh mạng chuyên trách và quy trình xác thực danh tính nghiêm ngặt.