Phiên tòa bắt đầu xét xử từ ngày 28-5. Để làm rõ vụ án, tòa cũng mời nhiều cán bộ thuộc các cơ quan chức năng của TP.Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tham dự phiên tòa. Tuy nhiên, sau gần ba ngày tiến hành mới dừng lại ở phần xét hỏi và tòa quyết định hoãn vì phát sinh nhiều tình tiết mới.
Theo cáo trạng, năm 1999, bị cáo Đông mua lại giấy tay một lán trại thi công nằm trong khu vực xây dựng công trình Nhà nghỉ Giáo viên (nay là đường Thi Sách, phường 8, TP.Vũng Tàu) với giá 1, 2 triệu đồng. Từ đây bị cáo Đông đã lấn chiếm, xây nhà trái phép lần lượt các thửa đất có diện tích cụ thể như sau: một thửa đất gần 250m2, một thửa hơn 550m2, một thửa khác hơn 820m2. Đây đều là đất thuộc Nhà nước quản lý.
Năm 2005, Nhà nước thu hồi toàn bộ đất diện tích gần 250m2 mà Đông lấn chiếm. Đông đã ký nhận bồi thường nhưng không tháo dỡ nhà, giao trả đất cho Nhà nước mà tiếp tục sử dụng trái phép.
Năm 2009, Nhà nước tiếp tục thu hồi diện tích hơn 550m2 của Đông. Lúc này Đông khiếu nại đòi bồi thường giá trị diện tích đất trên đồng thời tiếp tục khiếu nại đòi bồi thường giá trị đất diện tích 250m2 và yêu cầu cấp đất tái định cư.
Bị cáo Đông đã dùng các thủ đoạn gian dối, tạo dựng và cung cấp tài liệu, giấy tờ có nội dung hoàn toàn sai sự thật về nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất, thời gian cư trú. Từ đây dẫn đến Nhà nước giải quyết sai trong việc bồi thường cho Đông.
Kết quả, Đông chiếm đoạt được số tiền 3,4 tỷ đồng từ tiền bồi thường của nhà nước và chuyển nhượng lại lô đất được cấp tái định cư. Năm 2011, Đông tiếp tục làm đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận diện tích hơn 800m2. Đông cũng dùng thủ đoạn gian dối, cung cấp thông tin sai sự thật về nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất trong quá trình làm hồ sơ xin cấp. Dẫn đến các cơ quan Nhà nước đã xác nhận sai, lập hồ sơ chuẩn bị cấp thì vụ việc bị phát hiện và ngăn chặn kịp thời không giải quyết.
Về phần bị cáo Tiến biết rõ khu đất Đông lấn chiếm, xây nhà trái phép là đất Nhà nước. Khi nhận nhiệm vụ phúc đáp các công văn yêu cầu xác minh của Thanh tra TP.Vũng Tàu trả lời các khiếu nại cho Đông, ông Tiến soạn thảo hai công văn chỉ dựa theo tài liệu, giấy tờ do Đông cung cấp hoàn toàn sai sự thật để trình ông Nguyễn Xuân Lâm- chủ tịch UBND Phường 8 ký ban hành. Từ hai văn bản này dẫn đến các cơ quan Nhà nước làm cơ sở giải quyết khiếu nại với kết quả sai hoàn toàn gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền mà Đông đã chiếm đoạt.
Riêng ông Nguyễn Xuân Lâm là chủ tịch UBND Phường 8, TP.Vũng Tàu trước đó đã từng bị khởi tố về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo cáo trạng, khi nhận văn bản yêu cầu xác minh của Thanh tra, ông Lâm có phân công, giao việc cho cấp ông Tiến thực hiện, nhưng không chỉ đạo đưa hồ sơ sự việc ra các ban ngành để xem xét, giải quyết theo quy định. Ông Lâm ký hai công văn để phúc đáp Thanh tra mà thiếu kiểm tra tính đúng đắn, tính hợp pháp của các giấy tờ, tài liệu. Dẫn đến các cơ quan và người có thẩm quyền dùng làm cơ sở để giải quyết khiếu nại sai quy định.
Tuy nhiên, kết quả điều tra xác định thời điểm xảy ra vụ án, ông Lâm mới được phân công giữ chức chủ tịch chưa biết hết quá trình khiếu nại vụ của Đông, tin tưởng vào cấp dưới, không có vụ lợi hay động cơ cá nhân khi thực hiện chức trách nhiệm vụ. Ông Lâm có nhân thân tốt, có thời gian dài tham gia quân đội, quá trình làm cán bộ, công chức có nhiều thành tích được nhiều ngành, nhiều cấp tặng thưởng các danh hiệu thi đua, gia đình có người thuộc diện có công với Nhà nước. Viện kiểm sát nhân dân tỉnh đã ra Quyết định đình chỉ vụ án, miễn trách nhiệm hình sự đối với ông Lâm.
Trong cáo trạng cũng nêu liên quan đến quá trình giải quyết khiếu nại của ông Đông, một số cơ quan chức năng tại TP.Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng thiếu kiểm tra, đối chiếu nên dẫn tới kết quả giải quyết khiếu nại cho ông Đông không đúng. Tuy nhiên qua xem xét, đánh giá tính chất, mức độ sai phạm của từng cá nhân là có mức độ nên không khởi tố mà xử lý bằng biện pháp khác.
Tại phiên tòa, đại diện UBND TP.Vũng Tàu có ý kiến đề nghị thay đổi nguyên đơn dân sự vì theo vị đại diện này TP.Vũng Tàu không thực hiện việc chi trả số tiền bồi thường cho ông Đông mà do Sở TNMT tỉnh thực hiện. Vì vậy, TP.Vũng Tàu không bị thiệt hại do hành vi lừa đảo của Đông gây ra.
Tuy nhiên, đại diện UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu thì cho rằng TP.Vũng Tàu là cơ quan ra quyết định bồi thường cho ông Đông nên đề nghị tòa chấp nhận TP.Vũng Tàu là nguyên đơn dân sự trong vụ án.
Ngoài ra, nhận thấy có nhiều vấn đề chưa thể làm rõ tại phiên tòa, một số cá nhân tham gia phiên tòa với hai tư cách không đảm bảo tính khách quan, cùng với đề nghị mới của đại diện TP.Vũng Tàu là một tình tiết quan trọng ảnh hưởng tới nội dung của vụ án nên Tòa quyết định hoãn phiên tòa và trả hồ sơ để điều tra lại.
T.KHÁNH- N.NGÂN
