Ngày 23-3, Tổng thư ký Quốc hội (QH) Nguyễn Hạnh Phúc đã chủ trì cuộc họp báo về dự kiến chương trình kỳ họp thứ 11 QH khóa XIV.
Kỳ họp thứ 11, kỳ họp cuối cùng của QH khóa XIV khai mạc sáng nay (24-3) và dự kiến bế mạc vào chiều 8-4. Trong 12 ngày làm việc, QH sẽ thảo luận, xem xét, thông qua dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi). QH cũng xem xét, thảo luận các báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của QH, các cơ quan của QH, Chủ tịch nước, Chính phủ, Thủ tướng, TAND Tối cao, VKSND Tối cao và tổng Kiểm toán Nhà nước.
Cũng tại kỳ họp này, QH sẽ dành khoảng bảy ngày cho công tác nhân sự để xem xét, kiện toàn một số vị trí lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước.
Tổng thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc phát biểu tại buổi họp báo. Ảnh: TN
Quy trình chặt chẽ, không thể “đi tắt”
Theo Phó Chủ nhiệm Văn phòng QH Vũ Minh Tuấn, sau Đại hội XIII của Đảng, nhiều vị trí lãnh đạo chủ chốt của Nhà nước không tái cử Ban chấp hành Trung ương. Cùng với đó, Bộ Chính trị phân công nhiệm vụ mới với một số ủy viên Bộ Chính trị, Ban bí thư và ủy viên Trung ương.
Bộ Chính trị đã xem xét thận trọng cơ sở pháp lý và thực tiễn của việc kiện toàn các chức danh lãnh đạo Nhà nước ngay sau Đại hội Đảng và thống nhất cao cần sớm kiện toàn, sắp xếp lại các chức danh lãnh đạo cơ quan nhà nước một cách đồng bộ, đáp ứng kịp thời các yêu cầu triển khai tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
“Bộ Chính trị cũng đề nghị Trung ương cho thực hiện kiện toàn các chức danh lãnh đạo các cơ quan nhà nước tại kỳ họp thứ 11 QH khóa XIV theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước” - ông Tuấn nói thêm.
Trả lời tại cuộc họp báo, Tổng thư ký QH Nguyễn Hạnh Phúc khẳng định việc QH dành bảy ngày làm nhân sự là quy trình “không thể bớt được”. Theo quy định, phải miễn nhiệm các chức danh cũ trước rồi mới bầu nhân sự mới, chẳng hạn như phải miễn nhiệm Chủ tịch nước hiện tại rồi mới làm quy trình bỏ phiếu bổ nhiệm tân Chủ tịch nước.
“Từ miễn nhiệm, bỏ phiếu đều phải thảo luận tại đoàn, sau đó Ủy ban Thường vụ QH họp tiếp thu, giải trình trước QH rồi mới báo cáo QH thành lập ban kiểm phiếu… Quy trình rất chặt chẽ. Chúng ta không thể bầu cùng lúc các chức danh mà phải trình tự từng chức danh một, không thể đi tắt được” - Tổng thư ký nhấn mạnh.
Ông cho hay việc bầu Ủy ban Thường vụ QH cũng tương tự, phải miễn nhiệm một số ủy viên Thường vụ rồi mới bầu thành viên mới. “Bầu Ủy ban Thường vụ QH phải chia làm ba đợt. Đợt 1 bầu Chủ tịch QH, đợt 2 bầu phó chủ tịch QH và sau đó mới là các chức danh của Thường vụ QH để luôn bảo đảm con số 2/3 các thành viên Thường vụ khi cho ý kiến, trình nhân sự sau đó” - ông Phúc nói thêm và cho hay nếu đầu nhiệm kỳ QH khóa mới, công tác nhân sự làm rất nhanh, có thể bầu 18 ủy viên Ủy ban Thường vụ ngay một lúc.
Cũng theo ông Phúc, sẽ có khoảng 25 chức danh được kiện toàn tại kỳ họp này lần. Cụ thể, ngoài các chức danh lãnh đạo chủ chốt, QH sẽ bầu phó chủ tịch nước; một số phó thủ tướng, phó chủ tịch QH, các thành viên Ủy ban Thường vụ QH và phê chuẩn một số bộ trưởng, thành viên Chính phủ.
Kiến nghị xem xét một số trường hợp đặc biệt ứng cử đại biểu QH
Tại cuộc họp báo, việc lựa chọn nhân sự để bầu đại biểu (ĐB) QH khóa XV cũng được đề cập.
“Hội nghị hiệp thương lần thứ hai đã thống nhất danh sách sơ bộ 205 ứng viên ở Trung ương. Trong khi QH chủ trương tăng ĐBQH chuyên trách, tăng chuyên gia thì không thấy những tên tuổi đó đâu mà thấy có hiện tượng “con ông cháu cha” hoặc đưa người ở chỗ khác về theo những mối quan hệ mà không đủ tiêu chuẩn. Ông có bình luận thế nào về ý kiến này?” - câu hỏi trên được gửi tới Phó Trưởng ban Công tác ĐB Nguyễn Tuấn Anh.
Trả lời câu hỏi, ông Tuấn Anh cho hay ông hiểu nhà báo đang muốn nhắc tới những ĐB chuyên gia như Lưu Bình Nhưỡng, Bùi Sỹ Lợi. “Ban Công tác ĐB đã tham mưu cho Ủy ban Thường vụ QH. Ủy ban Thường vụ QH, Đảng đoàn QH cũng đã có văn bản đề xuất Ban Tổ chức Trung ương kiến nghị Bộ Chính trị xem xét vài trường hợp đặc biệt nhưng đến nay chưa có kết quả cụ thể” - ông Tuấn Anh thông tin.
Theo phó trưởng Ban Công tác ĐB, Bộ Chính trị và Ban Tổ chức Trung ương đã có văn bản quy định về tiêu chuẩn ĐBQH khóa XV, do vậy việc giải quyết những trường hợp chuyên gia, trường hợp đặc biệt phải thông qua ý kiến của các cơ quan có thẩm quyền.
Ông Tuấn Anh cũng thông tin thêm hai nhiệm kỳ QH gần đây có chủ trương tăng cường chuyên viên, cán bộ, công chức có năng lực tham gia vào cơ quan của QH, Ủy ban Thường vụ QH và khóa này cũng vậy. “Số lượng ĐBQH chuyên trách tăng từ 35% lên 40% nên hiện nay vẫn đang thiếu ĐBQH ứng cử làm ĐBQH chuyên trách” - ông Tuấn Anh cho biết.
Về ý kiến cho rằng danh sách ứng viên ĐBQH khóa mới “chú ý” đến “con ông cháu cha” hay “đưa người ở chỗ khác về”, ông Tuấn Anh khẳng định “phải căn cứ vào tiêu chuẩn”.
Phó trưởng Ban Công tác ĐB cho biết: Theo Luật Bầu cử QH và HĐND, việc xem xét các ý kiến, kiến nghị liên quan đến các ứng cử viên còn kéo dài đến 10 ngày trước khi bầu cử nên Ban Công tác ĐB vẫn mong muốn tiếp nhận các ý kiến đóng góp của nhân dân. “Sau hiệp thương lần thứ ba mới công bố chính thức danh sách những người tham gia ứng cử ĐBQH” - ông Tuấn Anh nói và khẳng định Ban Công tác ĐB không chú trọng ĐB nào cụ thể.
Không vướng việc kiện toàn nhân sự
Cũng tại buổi họp báo, Tổng thư ký QH Nguyễn Hạnh Phúc cho hay kỳ họp này sẽ kiện toàn một số chức danh chứ không phải tất cả nên về mặt luật pháp không có gì vướng. Đến tháng 7-2021, sau khi bầu cử xong, tổng kết bầu cử xong thì kết thúc khóa XIV chuyển sang khóa XV.
Ông Phúc khẳng định: “Theo hiến định, anh đã lên đến chức vụ này rồi thì phải tuyên thệ chức vụ này ở thời điểm này. Nghĩa là khi bầu Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch QH xong thì tuyên thệ. Còn sang đến nhiệm kỳ sau, các chức danh này có thể trùng, có thể không. Người này có thể bây giờ là chủ tịch, sang tới tháng 7 bầu vẫn là chủ tịch, không sao cả. Sang tháng 7 là khóa XV, nếu anh tiếp tục được bầu, anh tuyên thệ nhậm chức khóa XV”.