Ngày 31-5, TAND tỉnh Kon Tum mở lại phiên xử vụ kiểm lâm của rừng đặc dụng Đắk Uy và bốn người dân bị kết tội trộm cắp tài sản. Đây là vụ án thu hút sự chú ý của dư luận, vì vậy người dân ngồi chật kín phòng xử án và tràn ra cả hành lang bên ngoài để theo dõi. Ngoài ra còn có nhiều kiểm sát viên (KSV) cũng đến dự và theo dõi phiên xử.
Năm bị cáo vẫn kêu oan
Theo đó, tháng 4-2016, kiểm lâm Phan Tiến Dũng (rừng đặc dụng Đắk Uy) đã để cho bốn người dân vào rừng cưa lấy gỗ trắc chết khô thì bị phát hiện. Khúc gỗ mà các bị cáo lấy chỉ 0,123 m3, trị giá hơn 19 triệu đồng. Tháng 9-2016, TAND huyện Đắk Hà tuyên phạt năm bị cáo 12-15 tháng tù về tội trộm cắp tài sản. Các bị cáo kháng cáo kêu oan. Tháng 3-2017, TAND tỉnh xử phúc thẩm lần thứ nhất đã hủy bản án sơ thẩm trên. xử sơ thẩm lần hai vào tháng 9-2017, TAND huyện Đắk Hà vẫn phạt các bị cáo 11-14 tháng tù về tội trộm cắp tài sản.
Tại phiên tòa này năm bị cáo tiếp tục kêu oan, cho rằng mình không phạm tội trộm. Đại diện ban quản lý rừng đặc dụng Đắk Uy khẳng định đây là rừng đặc dụng tự nhiên, đơn vị này cũng chỉ có trách nhiệm quản lý và bảo vệ rừng.
Đại diện VKSND tỉnh Kon Tum cho rằng cấp sơ thẩm đã phạt tù năm bị cáo là có cơ sở. Vì cây gỗ trắc mà các bị cáo cưa thuộc rừng tự nhiên, hành vi của các bị cáo đã xâm hại trực tiếp sự quản lý của Nhà nước.
Tranh luận lại, luật sư (LS) bào chữa cho các bị cáo gồm: LS Nguyễn Thị Kim Vinh (nguyên thẩm phán TAND Tối cao); LS Lê Văn Hoan, LS Nguyễn Thành Công (cùng Đoàn LS TP.HCM); LS Trần Cao Đại Kỳ Quân (Đoàn LS tỉnh Đồng Nai) cùng đề nghị tòa tuyên các bị cáo không phạm tội.
Các bị cáo tại phiên xử phúc thẩm. Ảnh: NN
Theo các LS, Thông tư liên tịch số 19/2007 của Bộ NN&PTNT, Bộ Tư pháp, Bộ Công an, VKSND Tối cao và TAND Tối cao thì chỉ có thể xử các bị cáo khi cây gỗ trắc mà các bị cáo cưa thuộc rừng trồng hoặc rừng khoanh nuôi tái sinh. Rừng Đắk Uy là rừng đặc dụng nên không thể truy cứu trách nhiệm hình sự các bị cáo về tội trộm cắp tài sản được.
Còn nếu xem xét các bị cáo theo Điều 175 (tội vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ rừng) thì theo Nghị định 157/2013, các bị cáo lấy khúc gỗ trắc chỉ 0,123 m3 (dư?i 5 mới 5 m3), chưa đủ định lượng để khởi tố hình sự. Việc các bị cáo chặt cây gỗ trắc dù còn sống hay đã chết là không đúng, có vi phạm. sai đến đâu thì xử lý đến đó, không thể chỉ đáng xử hành chính mà lại quyết xử lý hình sự cho bằng được.
Để chứng minh, các LS đã dẫn chứng một số vụ có hành vi tương tự vụ án này nhưng chỉ bị xử phạt hành chính. Chẳng hạn vào tháng 1-2016, rừng Đắk Uy phát hiện hai cây gỗ trắc, gồm một cây có khối lượng 0,424 m3 và một cây gỗ trắc khác có khối lượng 0,128 m3, cũng bị cưa hạ. Ban quản lý rừng căn cứ vào điểm b khoản 3 Điều 12 Nghị định 157/2013 để xử lý hành chính. “Không hiểu lý do gì mà trong vụ này các cơ quan tố tụng huyện Đắk Hà vẫn kết tội năm bị cáo” - một LS nói.
Chủ tọa yêu cầu tranh luận thêm
Cạnh đó, các LS cũng cho rằng vụ án vi phạm tố tụng nghiêm trọng vì bị cáo Nguyễn Ngọc Bình bị khởi tố ngày 22-7-2016 nhưng đến ngày 20-6-2017 CQĐT mới giao quyết định khởi tố. Bản cáo trạng giao cho bị cáo Dũng thì không đóng dấu, không có tên người ban hành cáo trạng...
Đáng chú ý là LS Lê Văn Hoan còn cho rằng đây là rừng đặc dụng nên dù cây gỗ có chết khô thì vẫn phải để cây cho mục rữa, nuôi các loài cây sống ký sinh khác. Thế nhưng cơ quan điều tra (có cả VKS) có mặt tại hiện trường lại vào đào gốc gỗ nặng gần 450 kg mang về. Hậu quả là Chi cục Thi hành án dân sự huyện để mất số gỗ này, làm thất thoát tài sản của Nhà nước.
Đối đáp lại, KSV cho rằng: “Đối với Thông tư 19 thì đây là quan điểm đánh giá của mỗi người. Trong vụ án này, chúng tôi không sử dụng thông tư mà chỉ áp dụng Điều 138 xử các bị cáo về tội trộm cắp tài sản”. “Chúng tôi không mâu thuẫn gì với bị cáo và LS, hãy để HĐXX ban hành một bản án thấu tình đạt lý” - KSV nói.
Thấy vậy, chủ tọa nhắc nhở các bên cần tranh luận thêm về Thông tư 19 để HĐXX có cái nhìn toàn diện.
Các LS không đồng ý với phần tranh luận của VKS vì tại phiên xử phúc thẩm lần đầu, đại diện VKS quyết liệt bảo lưu quan điểm áp dụng Thông tư 19. Sau khi bị hủy án, điều tra lại thì tội danh và hành vi của các bị cáo cũng không thay đổi thì tại phiên tòa này, VKS lại nói không áp dụng Thông tư 19 nữa. Theo các LS, như vậy VKS đang mâu thuẫn với chính mình.
Sau khi kết thúc phần tranh luận, HĐXX thông báo tòa sẽ tuyên án vào chiều nay (1-6).
| Thẩm phán dự khuyết từng là chánh án tòa sơ thẩm Ngày 2-5, bức xúc về việc phiên tòa bị hoãn nhiều lần do cả ba thẩm phán trong HĐXX thay phiên nhau vắng mặt tại tòa (hai lần vì sức khỏe, một lần không rõ lý do) nên bốn LS đã “vịn” chánh án TAND tỉnh yêu cầu phải tổ chức cuộc họp. Tại buổi họp, các LS yêu cầu phải phân công thẩm phán dự khuyết. Sau đó, TAND tỉnh đã phân công thẩm phán Nguyễn Tiến Tăng (Phó Chánh án tỉnh, nguyên Chánh án TAND huyện Đắk Hà) làm thẩm phán dự khuyết và có thêm cả thư ký dự khuyết. Tại phiên tòa này, các thẩm phán trong HĐXX đã đủ sức khỏe tham gia phiên tòa đến cuối ngày. Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Nguyễn Văn Phước, nguyên Chánh án TAND tỉnh Khánh Hòa, cho biết thẩm phán dự khuyết từng là chánh án của tòa sơ thẩm và KSV giữ quyền công tố từng là KSV của VKS cấp sơ thẩm tham gia tố tụng ở phiên tòa phúc thẩm thì không ảnh hưởng gì tới vụ án. Luật chỉ cấm đối với trường hợp khi những người này từng xét xử ở sơ thẩm rồi lại tiếp tục xử phúc thẩm. |
