Báo cáo của Bộ Tư pháp nhận định: “Kết quả THA trong các vụ án lớn còn hạn chế, tiến độ giải quyết còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu”. Báo cáo này dẫn chứng ngoài hai vụ án Vinashin đã thi hành toàn bộ số tiền trên 1,9 tỉ đồng án phí, tiền phạt và vụ Vinalines thi hành xong số tiền án phí trên 1,3 tỉ đồng thì vẫn còn nhiều vụ kết quả THA rất kém. Điển hình, vụ Nguyễn Đức Kiên mới thi hành được trên 21 tỉ đồng/100 tỉ đồng phải thu; vụ Huỳnh Thị Huyền Như thi hành được trên 162 tỉ đồng/hơn 11.000 tỉ đồng; vụ Công ty Đầu tư Tài chính II, tổng số tiền phải thi hành theo bản án tuyên là trên 621 tỉ đồng, trong đó khoản thu hồi cho ngân sách là trên 938 triệu đồng, kết quả đến nay mới thi hành được trên 44 triệu đồng…
Cạnh đó, trong những vụ án trên, kết quả thu hồi tiền cho tổ chức càng khiêm tốn. Vẫn trong vụ án Vinashin, tổng số tiền phải thu hồi cho tổ chức (sáu công ty thuộc Tập đoàn Vinashin) là trên 1.142 tỉ đồng thì mới chỉ thi hành được hơn 2,4 tỉ đồng.
Tương tự, vụ án Vinalines, tòa tuyên các bị cáo phải bồi thường cho Vinalines tổng số tiền gần 360 tỉ đồng, đến nay họ mới tự nguyện nộp trên 13 tỉ đồng vào tài khoản cơ quan THA để thi hành. Tính đến hết tháng 6-2015, gia đình cựu chủ tịch Vinalines Dương Chí Dũng đã nộp 5,2 tỉ đồng; gia đình cựu tổng giám đốc Mai Văn Phúc nộp gần 4 tỉ đồng…
Vụ Huỳnh Thị Huyền Như là một trong những vụ án lớn, được dư luận, xã hội quan tâm với 23 bị cáo, 15 nguyên đơn dân sự và người bị hại cùng 85 người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Tổng số tiền phải THA trong vụ này là rất lớn, gần 14.000 tỉ đồng, kết quả đến nay mới thi hành được trên 162 tỉ đồng.
Báo cáo của Bộ Tư pháp chỉ ra rằng có tình trạng trên do ở một số vụ việc, số tiền phải thi hành lớn nhưng tài sản để bảo đảm THA có giá trị rất nhỏ. Ngoài ra, vẫn còn tình trạng án tuyên không rõ, khó thi hành hoặc khi chuyển giao bản án, cơ quan tòa án không chuyển giao đầy đủ hồ sơ, tài liệu liên quan đến tang-tài vật của vụ việc…
Kết luận buổi làm việc, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thể hiện sự lo ngại trước những khó khăn trong vấn đề thi hành phần trách nhiệm dân sự trong các vụ án hình sự. Chủ tịch nước chỉ ra hai vướng mắc lớn của vấn đề trên là điều kiện THA thiếu (tức không có tài sản, tiền để THA) và hệ thống pháp luật còn có những “khoảng trống” nhất định. Cho rằng cần học hỏi kinh nghiệm của các nước, Chủ tịch nước đặc biệt nhấn mạnh đến các biện pháp kê biên, phong tỏa tài khoản, tài sản của người phạm tội trong quá trình tiến hành tố tụng, tránh trường hợp người phạm tội tẩu tán tài sản…
Đ.MINH
