Rút kinh nghiệm từ việc các nhà đài chạy đua nhau trong việc bỏ giá thầu quá cao chương trình truyền hình trực tiếp các kỳ World Cup và một số giải đấu bóng đá khu vực những năm gần đây, ngày 9-9, Thủ tướng đã có văn bản giao cho VTV đại diện mua bản quyền chương trình World Cup 2010, sau đó sẽ chia sẻ với các đài truyền hình khác trong nước. Việc mua bản quyền sẽ diễn ra như thế nào và sau khi có bản quyền các đài sẽ làm việc với nhau ra sao? Đồng thời, tình trạng “chỉ định đại diện” có được áp dụng với các giải đấu khác trong thời gian tới không? VTV sẽ chia sẻ bản quyền như thế nào để tránh tình trạng các đài có ý kiến về việc VTV được “chỉ định thầu” bản quyền World Cup 2010?
Pháp Luật TP.HCM trao đổi với ông Trần Đăng Tuấn - Phó Tổng Giám đốc Đài truyền hình Việt Nam xung quanh những vấn đề này.
Giúp giảm giá mua
. Thưa ông, Thủ tướng đã giao cho VTV làm đại diện duy nhất ngành truyền hình cả nước mua bản quyền World Cup 2010. Sau khi có bản quyền, VTV sẽ thực hiện việc chia sẻ bản quyền với các đài trong nước như thế nào?
+ Hiện nay chúng tôi chưa có được bản quyền trong tay nên bàn đến việc chia sẻ bản quyền cũng là hơi sớm. Tuy nhiên, nếu việc mua bản quyền hoàn thành thì việc chia sẻ bản quyền sẽ được thực hiện trên tinh thần VTV và các đài có nhu cầu cùng ngồi lại với nhau để tính toán chia sẻ bản quyền theo tỷ lệ, tùy theo nhu cầu của các đài lớn, nhỏ. Tất nhiên, VTV là đài truyền hình quốc gia sẽ chịu phí bản quyền cao nhất.
Các đài truyền hình khác có thể tiếp sóng miễn phí chương trình của VTV nhưng phải truyền hình trọn vẹn trận đấu cũng như phần quảng cáo giữa trận.
. Theo ông, việc đại diện duy nhất một đài truyền hình quốc gia thương thảo bản quyền thì giá có thể xuống bao nhiêu phần trăm?
+ Hiện chúng tôi đang bắt đầu thương lượng giá với bên bán. Cho đến giờ, chúng tôi chưa thể khẳng định là sẽ giảm bao nhiêu phần trăm so với từng hãng đòi mua độc quyền trực tiếp. Tuy nhiên, chắc chắn sẽ không có chuyện nhiều đài cùng trả giá để người xem phải chịu giá quá cao, thậm chí đài chịu lỗ vì đã chấp nhận mua giá cao để có được bản quyền.
. VTV đề xuất cho giải World Cup 2010, còn với các kỳ World Cup tiếp theo cũng như các giải khác thì sao?
+ Sau lần thương lượng bản quyền này, nếu thấy mang lại hiệu quả kinh tế cao cho ngành truyền hình thì những năm sau sẽ tiếp tục thực hiện theo phương án này. Việc giao cho đài nào đại diện ngành mua bản quyền cũng tốt, vì nó có thể giúp giảm giá bản quyền xuống thấp nhất.
Cần có quy chế về việc mua bản quyền
. Thưa ông, từ lâu đã có ý kiến về việc thành lập hiệp hội truyền hình để các đài có thể thống nhất với nhau việc mua bản quyền các chương trình truyền hình nước ngoài với giá thấp nhất. Tuy nhiên, đến nay vẫn chỉ là ý tưởng. Đó có phải là một trong những nguyên nhân khiến các đài “đá nhau” trong việc tranh mua bản quyền?
+ VTV và bản thân tôi cũng nhiều lần phát biểu trong các hội thảo của ngành về sự cần thiết thành lập hiệp hội. Tuy nhiên, VTV không quyết định được chuyện đó. Có lẽ trong liên hoan truyền hình toàn quốc tới đây, vấn đề này sẽ được tiếp tục đề cập. Nếu hiệp hội được thành lập thì lợi ích chung của ngành sẽ được nâng lên, tránh tình trạng lộn xộn trong việc mua bản quyền như thời gian qua, mạnh ai nấy làm, người dân thì tốn tiền khi phải chịu giá bản quyền quá cao.
Có lẽ cũng đến lúc cần có quy chế về việc mua bản quyền các chương trình truyền hình. Nó không chỉ giảm giá bản quyền mà còn tránh tình trạng các đài tùy tiện hoặc độc quyền khi có bản quyền các chương trình truyền hình nước ngoài. Ví dụ, một đài truyền hình kỹ thuật số độc quyền phát sóng thì vùng sâu, vùng xa không thể xem được. Như vậy là ảnh hưởng đến khán giả.
. Có ý kiến cho rằng VTV đã đi trước các đài bằng công văn đề nghị xin được đại diện ngành truyền hình thương lượng bản quyền, thực chất cũng là VTV được độc quyền “thầu” bản quyền giải World Cup? Và có ý kiến lo ngại về giá chia sẻ bản quyền khi VTV có thể mua giá rẻ, bán giá cao?
+ Lưu ý là Thủ tướng không chỉ định đài nào được “thầu độc quyền” mà chỉ là giao cho một đài đại diện mua bản quyền rồi chia sẻ bản quyền với các đài khác. Do đó, chắc chắn không thể có chuyện mua giá rẻ, chia sẻ giá cao.
Năm nay nhà nước giao cho VTV, sang năm có thể giao cho bất kỳ đài nào khác. Việc giao cho ai không quan trọng, quan trọng nhất là chúng ta mua được bản quyền với giá rẻ nhất.
Câu chuyện về cạnh tranh lành mạnh phải được hiểu theo đúng nghĩa. Vì sao lại phản đối một cách làm đem lại hiệu quả kinh tế, có lợi cho dân và tiết kiệm cho nhà nước?
. Xin cảm ơn ông.
THANH HẢI thực hiện
