Khỏi nói dông dài ai cũng rõ hậu quả nghiêm trọng của cao huyết áp nếu không được điều trị kịp thời. Éo le ở điểm, ngay cả ở quốc gia có nền y tế tiên tiến thì số người không được chẩn đoán và điều trị cao huyết áp đúng lúc vẫn tiếp tục chiếm đa số!
Vẫn chủ quan dù người bệnh ngày càng đông
Kết quả của công trình nghiên cứu nhiều năm qua, mô hình “Me-Can” với tổng cộng gần 600.000 bệnh nhân ở Thụy Điển và Anh cho thấy mối liên hệ mật thiết giữa bệnh cao huyết áp và ung thư. Tình trạng này càng nghiêm trọng nếu bệnh nhân, bên cạnh huyết áp cao, đồng thời là nạn nhân của tình trạng tăng mỡ máu, béo phì và bệnh tiểu đường!
Còn theo Học viện Robert Koch ở CHLB Đức, bệnh cao huyết áp sở dĩ nghiêm trọng không chỉ vì hậu quả như bại liệt bởi tai biến mạch máu não mà vì bệnh đang phát tán, dù không lây lan với khuynh hướng gõ cửa người hãy còn quá trẻ, thay vì là bệnh ở người cao tuổi như vào vài thập niên trước đây! Nếu ở Đức, nơi cuộc sống chắc chắn khó căng thẳng như ở xứ mình, gần phân nửa số người trong độ tuổi 35-55 đang là nạn nhân của cao huyết áp thì con số bệnh nhân ở bên ta khó lòng thấp hơn. Khó không chỉ ở điểm 2/3 số bệnh nhân không có triệu chứng điển hình như nhức đầu, chóng mặt… trong mấy năm đầu. Chính vì thế mà gần phân nửa trường hợp tai biến mạch máu não hay nhồi máu cơ tim xảy ra quá đột ngột khiến thầy thuốc trở tay không kịp. Nhiêu khê là vì nếu ở Đức vẫn còn 60% người đã bị cao huyết áp không chủ động tham gia chương trình tầm soát bệnh tim mạch định kỳ thì khỏi cần đoán mò cũng thừa biết bao nhiêu người ở xứ mình chưa chịu đo huyết áp để phát hiện bệnh!
Cười thường xuyên sẽ làm nội tiết tố endorphine được tuyến yên phóng thích chữa tình trạng xơ vữa mạch máu.
Chữa khi bệnh chưa phát
Đáng tiếc, thậm chí đáng buồn là bệnh tuy phải điều trị lâu dài, thậm chí suốt đời một khi đã xuất hiện nhưng phương án cầm chân huyết áp lại không quá phức tạp. Theo chuyên gia ở ĐH Maryland, nguyên tắc dự phòng biến chứng nghiêm trọng của căn bệnh này lại trùng hợp với một tiêu chí “vàng” của thầy thuốc Đông y. Đó là “chữa bệnh khi bệnh chưa phát” (Nội Kinh)! Muốn vậy, theo các nhà nghiên cứu ở Maryland, đừng quên hai chuyện:
- Nhớ cười cho thường vì nội tiết tố endorphine được tuyến yên phóng thích khi hả hê là khắc tinh của tình trạng xơ vữa mạch máu. Mạch máu không co thắt thái quá, thành mạch không chai cứng, dòng máu không đậm đặc thì huyết áp chắc chắn phải trong định mức bình thường.
- Có các món ăn giữ cho máu loãng như nấm, bưởi, rau diếp cá… cho thường trên bàn ăn. Khéo hơn nữa là áp dụng các loại dược thảo có công năng bảo vệ thành mạch, đồng thời thư giãn thần kinh, nếu không thường xuyên thì định kỳ để ổn định huyết áp. Điều chỉnh bao giờ cũng khéo hơn hưng phấn hay ức chế.
Thuốc phòng ngừa từ nấm và rau quả
Chuyên gia ở Viện Mykotroph, một trong các trung tâm nghiên cứu về nấm nổi tiếng ở châu Âu, ắt hẳn có lý do chính đáng khi khuyên dùng nấm làm thuốc phòng ngừa bệnh cao huyết áp. Không sai vì nhờ cơ chế tác dụng đa dạng của nấm bao gồm:
- Hạ loại mỡ độc hại triglyceride và LDL trong máu.
- Tăng loại mỡ hữu ích HDL.
- Yểm trợ chức năng giải độc của lá gan, đồng thời ức chế phản ứng tổng hợp chất béo thái quá.
- Ngăn chặn tiến trình tổng hợp homocystein, chất keo dán chặt tiểu cầu, chất vôi, cholesterol vào thành mạch, ở người quá stress.
Đi xa hơn nữa, các nhà nghiên cứu ở ĐH Heidelberg đã từ nhiều năm cổ động cho việc kết hợp hoạt chất “kháng ôxy hóa” như polyphenol, anthocyanin, flavoinoides của cây thuốc, của rau quả trong phác đồ điều trị để thầy thuốc qua đó giới hạn phản ứng phụ nghiêm trọng của thuốc đặc hiệu nhờ:
- Hạ mỡ trong máu mà không cần dùng thuốc đặc hiệu quá lâu
- Giảm lượng thuốc hạ áp nhờ tác dụng hỗ tương của dược thảo giữ máu loãng
- Bảo vệ thành mạch trước độc chất ôxy hóa trong môi trường ô nhiễm
- Chống tình trạng co thắt vi mạch bất ngờ ở đối tượng đã phát hiện tình trạng thuyên tắc mạch vành.
Thuốc đặc hiệu, cho dù hiệu quả cấp kỳ cách mấy vẫn chỉ là giải pháp, trong khi người bệnh cần biện pháp dự phòng, thay vì đợi nước đến chân mới nhảy. Người chưa bệnh nhưng thuộc nhóm miếng mồi ngon của bệnh cao huyết áp, chẳng hạn vì cuộc sống tẩm đầy stress, cần biện pháp rốt ráo hơn để cầm chân huyết áp trong những khoảnh khắc cam go. Khó chính ở chỗ dễ gì chậm lại khi dòng đời không ngừng hối thúc sau lưng!
