Diễn biến đáng chú ý ngày qua liên quan tình hình Biển Đỏ là liên quân Mỹ và Houthis đã có sự đối đầu nóng.
Hãng Reuters ngày 11-1 đưa tin liên minh hàng hải do Mỹ dẫn đầu đã tiến hành phóng tên lửa tấn công các mục tiêu liên quan đến lực lượng Houthis tại các khu vực do lực lượng này kiểm soát ở hai TP Sanaa (TP lớn nhất Yemen) và Hodeidah thuộc Yemen. Đây được cho là cuộc tấn công đầu tiên mà Mỹ và đồng minh thực hiện nhắm vào nhóm Houthis ở Yemen kể từ năm 2016.
Trước đó, phương Tây đã liên tục cảnh báo Houthis sẽ phải gánh chịu hậu quả cho các cuộc tấn công tàu thuyền quốc tế ở Biển Đỏ trong những tuần gần đây.
Mỹ đánh trúng hơn 60 mục tiêu
Phát biểu về đợt tấn công, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông đã ra lệnh tấn công các mục tiêu của Houthis ở Yemen để “đáp trả trực tiếp các cuộc tấn công chưa từng có của Houthis” nhắm vào tàu thuyền quốc tế ở Biển Đỏ.
Ảnh: KHÔNG QUÂN MỸ
“Hôm nay, theo chỉ đạo của tôi, các lực lượng quân sự Mỹ, Anh với sự hỗ trợ từ Úc, Bahrain, Canada và Hà Lan đã tiến hành thành công các cuộc tấn công nhắm vào một số mục tiêu ở Yemen do Houthis kiểm soát nhằm gây nguy hiểm cho quyền tự do hàng hải ở khu vực” - Tổng thống Biden tuyên bố.
Nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định “sẽ không ngần ngại chỉ đạo các biện pháp tiếp theo để bảo vệ người dân và dòng chảy tự do thương mại quốc tế nếu cần thiết”.
Trung tướng Không quân Mỹ Alex Grynkewich cho biết lực lượng Mỹ và đồng minh đã đánh trúng hơn 60 mục tiêu tại 16 địa điểm, gồm các khu vực chỉ huy và kiểm soát, kho đạn dược, hệ thống phóng tên lửa, cơ sở sản xuất vũ khí và hệ thống radar phòng không. Hơn 100 loại tên lửa dẫn đường chính xác đã được sử dụng.
Một nguồn tin giấu tên của đài CNN cho biết liên quân đã nỗ lực để tránh tên lửa rơi vào khu dân cư. Đợt tấn công được thực hiện nhờ vào các tin tình báo chính xác, giúp liên quân xác định rất cụ thể các mục tiêu ở đâu và sử dụng loại vũ khí phù hợp.
Giá dầu thế giới tăng 2% trong phiên giao dịch ngày 11-1 sau đợt tấn công của liên quân Mỹ ở Yemen, làm gia tăng lo ngại về sự gián đoạn nhiều hơn đối với nguồn cung dầu ở Trung Đông.
Nguy cơ kéo dài xung đột
Giới quan sát cảnh báo đợt tấn công mới nhất này là dấu hiệu cho thấy tình hình Trung Đông đang ngày càng trở nên phức tạp, đe dọa tuyến đường hàng hải quan trọng ở Biển Đỏ.
Trong phát biểu cùng ngày 11-1, thủ lĩnh Abdel-Malik al-Houthi của lực lượng Houthis đã có bài phát biểu trên truyền hình. “Bất kỳ hành động gây hấn nào của Mỹ sẽ nhận lại phản ứng đáp trả” - ông Abdel-Malik al-Houthi nói, đồng thời tuyên bố mức độ đáp trả của Houthis sẽ ở quy mô lớn hơn trước đây. Ngày 12-1, ông Abdul Salam Jahaf, một thành viên cấp cao của Houthis, cho biết lực lượng này đã tấn công tàu chiến Mỹ và Anh ở Biển Đỏ để trả đũa đợt tấn công ngày 11-1 nhưng Washington và London chưa bình luận thông tin này, theo đài CNN.
Các quan chức chính quyền Yemen cho biết họ cũng đang lo ngại rằng một cuộc tấn công nhắm vào lực lượng Houthis sẽ lại đẩy Trung Đông chìm sâu hơn vào vòng xoáy xung đột. Tình báo Mỹ giải mật cho thấy Iran đã hợp tác chặt chẽ với Houthis trong điều phối các cuộc tấn công của Houthis vào các tàu thương mại quốc tế qua Biển Đỏ.
Một số ý kiến cũng lo ngại đợt tấn công trong lòng Yemen còn có nguy cơ làm đảo lộn thỏa thuận ngừng bắn giữa Houthis và Saudi Arabia mà Mỹ làm trung gian hồi năm 2022.
Cho đến nay đã có ít nhất 27 cuộc tấn công của Houthis ở Biển Đỏ kể từ tháng 11 năm ngoái. Bên cạnh đó, cũng đã có ít nhất 131 cuộc tấn công vào lực lượng Mỹ và liên đồng minh ở Iraq và Syria kể từ tháng 10 năm ngoái, buộc phương Tây tấn công đáp trả nhắm vào các cơ sở của Iran và các lực lượng ủy nhiệm liên quan khác ở Trung Đông. Mới tuần trước, lực lượng Mỹ đã tấn công tiêu diệt thủ lĩnh của nhóm Harakat al-Nujaba có liên quan tới Iran. Người này được cho là đã tham gia tổ chức nhiều cuộc tấn công binh sĩ Mỹ ở Iraq.•
Iran bất ngờ bắt giữ một tàu chở dầu ở vùng Vịnh
Hãng thông tấn Tasnim thuộc lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran cho biết lực lượng hải quân nước này ngày 11-1 vừa bắt giữ một tàu chở dầu có liên quan tới Mỹ ở vịnh Oman theo lệnh của tòa án.
Chuyên trang TankerTrackers cho biết tàu chở dầu này mang tên St Nikolas, thuộc sở hữu của Tập đoàn vận chuyển Empire Navigation (Hy Lạp). Tại thời điểm bị bắt, tàu đang chở dầu của Iraq sang Thổ Nhĩ Kỳ.
Empire Navigation cho biết họ mất liên lạc với tàu vào sáng 11-1 khi đang di chuyển ngoài khơi Oman. Con tàu có 19 thành viên thủy thủ đoàn, bao gồm một người Hy Lạp và 18 người Philippines.
Con tàu này trước đây đã vướng vào tranh cãi giữa Iran và Mỹ. Năm ngoái, Mỹ từng bắt giữ tàu St Nikolas, khi đó mang tên Suez Rajan, sau khi một tổ chức giám sát báo cáo tàu này đang vận chuyển dầu trái phép, vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ nhắm vào Iran. Washington đã tịch thu tàu cùng số dầu trên đó và trong phiên tòa diễn ra sau đó người thuê tàu đã nhận tội và nộp phạt. Khi bị bắt, tàu Suez Rajan chở 980.000 thùng dầu thô của Iran.
