Ngày 20-7, Bộ Tư pháp Mỹ kiện chính phủ Malaysia để tịch thu nhiều tài sản của Malaysia tại Mỹ trị giá hơn 1 tỉ USD, theo Reuters (Mỹ).
Bộ Tư pháp Mỹ nghi đây là một phần số tiền của Quỹ phát triển Malaysia (1MDB) đã bị nhiều quan chức chính phủ Malaysia biển thủ, sử dụng sai mục đích.
1MDB do Thủ tướng Malaysia Najib thành lập sau khi nhậm chức năm 2009 và giám sát. Mục tiêu là nhằm thu hút đầu tư nước ngoài vào Malaysia. Tuy nhiên tính đến năm 2014 1MDB đã chịu khoản nợ hơn 11 tỉ USD.
Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Loretta E. Lynch thông báo vụ kiện tịch thu tài sản Malaysia tại Mỹ. (Ảnh: REUTERS)
Theo đơn kiện, từ năm 2009-2015, có khoảng hơn 3,5 tỉ USD của 1MDB đã bị nhiều quan chức cấp cao của 1MDB và những người liên quan dùng sai mục đích.
Đơn kiện không nêu tên Thủ tướng Najib Razak, thay vào đó gọi là “Công chức Malaysia số 1”, được mô tả là “một quan chức cấp cao trong chính phủ Malaysia và có thẩm quyền với 1MDB” . Một nguồn tin gần gũi cuộc điều tra khẳng định “Công chức Malaysia số 1” chính là Thủ tướng Najib.
Theo các công tố viên Mỹ, một phần tiền được lấy đi từ quỹ 1MDB đã được chuyển qua các công ty bình phong khắp thế giới và được giấu ở Mỹ thông qua các hình thức mua bất động sản và hàng hóa xa xỉ đắt tiền. Ngoài ra, một phần tiền còn được dùng tài trợ cho một bộ phim của Hollywood. Ngân hàng đứng vị trí trung tâm trong các giao dịch này là ngân hàng đầu tư toàn cầu Goldman Sachs International (Mỹ).
Quỹ phát triển 1MDB của Malaysia. (Ảnh: REUTERS)
Cụ thể, số tiền này được dùng để mua nhiều bất động sản ở New York, California; ngoài ra còn có nhiều bức tranh quý của các danh họa Monet, Van Gogh; và một trực thăng Bombardier.
Ngoài ra đơn kiện của Bộ Tư pháp Mỹ cáo buộc hàng chục triệu USD từ 1MDB đã được chi tài trợ cho hãng sản xuất phim Red Granite Pictures (Mỹ) sản xuất phim “Cáo già phố Wall” do Martin Scorsese đạo diễn.
Đơn kiện có đề cập tên Riza Aziz - con riêng của vợ Thủ tướng Najib, là người thành lập Red Granite Pictures.
Ngày 20-7 Red Granite Pictures ra tuyên bố nói rằng mình không làm gì sai, hãng đã không nhận bất kỳ khoản tài trợ bất hợp pháp nào bốn năm trước. Hãng phát hành Paramount Pictures, đạo diễn Martin Scorsese, diễn viên chính và là nhà sản xuất phim Leonardo DiCaprio chưa bình luận về vụ việc.
Một số cáo buộc đối với “Công chức Malaysia số 1” trong đơn kiện giống với các cáo buộc trong một cuộc điều tra của Malaysia về khoản tiền 681 triệu USD được chuyển về tài khoản cá nhân của ông Najib. Theo đơn kiện của Bộ Tư pháp Mỹ thì số tiền 681 triệu USD đã được chuyển vô tài khoản của “Công chức Malaysia số 1” vốn là của 1MDB.
Thủ tướng Malaysia Najib bị nghi biển thủ 681 triệu USD từ quỹ 1MDB. (Ảnh: REUTERS)
Hồi tháng 1, Bộ Tư pháp Malaysia kết luận số tiền 681 triệu USD trong tài khoảng Thủ tướng Najib là khoản quyên góp chính trị từ một gia đình hoàng gia Ả rập Saudi. Thông tin này đã được Ngoại trưởng Ả rập Saudi các nhận hồi tháng 4. Tuy nhiên người phát ngôn đại sứ quán Ả rập Saudi ở Mỹ từ chối bình luận về điều này trong ngày 20-7.
Đây là vụ kiện nhằm thu hồi tài sản được mua bằng tiền tham nhũng ở nước ngoài lớn nhất của Bộ Tư pháp Mỹ. Bộ Tư pháp Mỹ cho biết sẽ tìm cách thu hồi số tiền này rồi trao lại cho Malaysia.
Quan hệ ngoại giao và thương mại giữa Malaysia và Mỹ phát triển tốt dưới thời Tổng thống Mỹ Barack Obama. Trong khi Nhà trắng Mỹ nói không liên quan gì đến vụ kiện của Bộ Tư pháp Mỹ thì tại Malaysia, Thủ tướng Najib đang phải chịu áp lực chính trị rất lớn từ vụ này khi phe chỉ trích do cựu thủ tướng Mahathir Mohammed dẫn đầu kêu gọi ông Najib từ chức.
Ngày 21-7, văn phòng thủ tướng Malaysia ra tuyên bố rằng 1MDB đã và đang chịu nhiều cuộc điều tra, trong đó có Bộ Tư pháp, Cảnh sát Hoàng gia, Ủy ban Chống tham nhũng, Kiểm toán nhà nước. Hồi tháng 4, Bộ Tư pháp đã kết luận 1MDB không sai phạm gì.
Văn phòng thủ tướng Malaysia cam kết chính phủ sẽ hợp tác với bất kỳ cuộc điều tra nào. Bản thân Thủ tướng Najib luôn bác bỏ mọi cáo buộc.
1MDB cũng ra tuyên bố nói đã biết về vụ kiện của Bộ Tư pháp Mỹ, khẳng định 1MDB không phải là một bên trong vụ kiện, không có bất kỳ tài sản nào ở Mỹ, không được lợi gì từ các cuộc giao dịch đơn kiện đã đề cập.
1MDB khẳng định sẽ hợp tác điều tra nếu Bộ Tư pháp Mỹ hay bất kỳ cơ quan nước ngoài nào yêu cầu. Tuy nhiên đến lúc này 1MDB chưa nhận sự liên lạc nào về vụ việc.
