Thẩm phán Juan Mercan đã áp lệnh cấm phát ngôn lên cựu Tổng thống Donald Trump trong phiên tòa xử cáo buộc ông chi tiền bịt miệng ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels diễn ra tại TP New York. Theo đó, lệnh này cấm ông Trump có những phát ngôn công kích các nhân chứng sẽ ra trình diện trước tòa, bồi thẩm đoàn, nhân viên tòa án, công tố viên và gia đình họ.
Tuy nhiên, ông Trump vẫn vi phạm lệnh này và việc làm thế nào để cấm ông Trump công kích những người có liên quan đến phiên tòa là vấn đề nan giải.
Luật quy định khi phạm tội này, thì có hai hình phạt sẽ được áp dụng. Theo đó, thẩm phán Juan Mercan có thể phạt ông Trump 1.000 USD (hơn 25 triệu đồng) cho mỗi lần vi phạm hoặc bỏ tù ông Trump tối đa 30 ngày.
Phạt tiền không hề hấn với ông Trump?
Hôm 30-4, thẩm phán Mercan ra phán quyết rằng ông Trump đã vi phạm lệnh cấm phát ngôn 9 lần, do đó ông Trump phải nộp phạt 9.000 USD (hơn 228 triệu đồng) là mức phạt tối đa theo luật. Thẩm phán cũng đã cảnh báo rằng nếu cần thiết và phù hợp, tòa án sẽ áp dụng hình phạt giam giữ với ông Trump, theo tờ The Wall Street Journal.
Trong số các bài đăng vi phạm lệnh cấm phát ngôn, ông Trump đã công kích cựu luật sư của mình là ông Michael Cohen và ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels, gọi họ là “hai cái túi nhếch nhác”. Ông cũng đăng một bài báo gọi ông Cohen là “kẻ khai man hàng loạt thông tin”, đồng thời trích dẫn mập mờ lời của một người dẫn chương trình đài Fox News nói rằng các nhà hoạt động tự do đã nói dối thẩm phán để được vào bồi thẩm đoàn.
Thẩm phán không chấp nhận lập luận của các luật sư ông Trump rằng cựu tổng thống chỉ đăng tải lại những gì ông đã nghe được ở nơi khác, đặc biệt là khi những trích dẫn đó không chính xác.
Sau đó, hôm 1-5, khi vận động tranh cử ở bang Wisconsin, ông Trump nói rằng “thật không may” khi nhóm bồi thẩm đoàn trong vụ kiện là “khoảng 95% đảng viên đảng Dân chủ”. Đây không phải là lần đầu tiên ông Trump nói điều này và đây là những phát ngôn mà công tố viên cho rằng ông đã vi phạm lệnh cấm phát ngôn.
Hôm 2-5, các công tố viên tiếp tục rằng ông Trump đã vi phạm lệnh này thêm 4 lần nữa, bao gồm ở hành lang tòa án.
Vào ngày 3-5, thẩm phán Mercan đã nghiêm khắc “sửa lưng” ông Trump vì đã tuyên bố với các phóng viên ở hành lang tòa án rằng lệnh cấm phát ngôn đã cấm ông bào chữa cho chính mình. Thẩm phán Mercan nói: “Tôi muốn nhấn mạnh với ông Trump rằng ông hoàn toàn có quyền biện hộ tại phiên tòa”.
Theo những nguồn thạo tin, trong khi các luật sư của ông Trump thường xuyên khuyên ông không nên vi phạm lệnh cấm phát ngôn của thẩm phán, cựu tổng thống lại tự ý phát biểu hoặc đăng trên mạng xã hội.
Phạt tù ông Trump cũng rất khó khăn
Theo tờ The Wall Street Journal, thẩm phán Mercan thừa nhận rằng việc phạt tiền ông Trump là chưa đủ mạnh, còn hình phạt phạt tù là điều chưa có tiền lệ.
Bình luận về vấn đề này, ông Barry Kamins, cựu thẩm phán tòa án bang New York và là người đã xử nhiều vụ án hình sự, cho rằng thẩm phán Mercan “đang phải cân nhắc giữa việc cân bằng các quyền của ông Trump với sự cần thiết phải kiểm soát trật tự phòng xử án và cả phiên tòa”.
Việc đưa một ứng cử viên tổng thống vào tù trong những tháng cuối cùng trong chiến dịch tranh cử của người đó là một kịch bản đầy khó khăn về mặt chính trị cộng với những phức tạp về mặt hậu cần.
Theo các cựu quan chức và quan chức đương nhiệm của Cơ quan Mật vụ Mỹ, cơ quan này đã bắt đầu thảo luận về các phương án khả thi nếu cựu tổng thống bị tuyên án tù dài hạn hoặc ngắn hạn. Nếu thẩm phán Mercan bỏ tù ông Trump thì việc tìm một địa điểm an toàn là một vấn đề phức tạp.
Ông Donald Mihalek, một nhân viên của Cơ quan Mật vụ đã nghỉ hưu, cho biết theo luật liên bang, cơ quan này được yêu cầu phải bảo vệ ông Trump ở mọi nơi, bao gồm nhà tù.
Ông Mihalek cho rằng thẩm phán Mercan có thể ra lệnh cho ông Trump thụ án một thời gian ngắn trong phòng giam của tòa án, trung tâm giam giữ liên bang hoặc bị quản thúc tại gia. Đối với việc giam ông Trump ở Rikers - khu phức hợp nhà tù trên đảo của TP New York hiện giam giữ hàng nghìn tù nhân, ông Mihalek cho rằng đó không phải là sự lựa chọn phù hợp.
Người phát ngôn của Sở Cải huấn TP New York, nơi điều hành Rikers và các nhà tù khác, cho biết nếu có nhu cầu, cơ quan này sẽ tìm nhà tù thích hợp đối với ông Trump.
Trước đây, các thẩm phán khác ở New York đã đưa ra kịch bản bỏ tù cựu tổng thống nhưng chưa có ai làm như vậy.
Đơn cử, thẩm phán Arthur Engoron đã từng ra lệnh cấm phát ngôn có giới hạn đối với Trump vì đăng tin đồn vô căn cứ về thư ký luật của thẩm phán trong phiên tòa xét xử gian lận dân sự, trong đó ông Trump và các đồng phạm bị buộc tội thổi phồng giá trị tài sản ròng để vay có lợi hơn. Vài tuần sau, thẩm phán này phạt ông Trump 5.000 USD vì vi phạm lệnh cấm này và cảnh cáo nếu vi phạm nữa thì có thể bị bỏ tù.
