Nga tiếp tục tăng cường hỗ trợ quân sự cho Quân đội Quốc gia Libya (LNA) do Nguyên soái Khalifa Haftar chỉ huy, khi mạng xã hội lan truyền hình ảnh hệ thống phòng không S-400 hoặc S-300 do Nga sản xuất ở Libya.
Nếu sự hiện diện của những hệ thống này được xác nhận, điều này sẽ đánh dấu một sự leo thang đáng kể trong cuộc xung đột Libya và sự can thiệp của các lực lượng nước ngoài vào cuộc xung đột.
Trước đó, hồi tháng 5, Nga đã triển khai 14 chiến đấu cơ MiG-29 và Su-24 sang Libya để tăng cường cho lực lượng ông Haftar.
Nghi Nga đưa S-300 hoặc S-400 sang Libya
Theo tạp chí Forbes, hồi đầu tháng 8, Nga có khả năng đã đưa hệ thống phòng không S-300 hoặc phiên bản hiện đại S-400 sang Libya. Hai loại hệ thống phòng không này được bố trí gần TP cảng Ras Lanuf, miền Đông Libya - vốn là tuyến phòng thủ của lực lượng ông Haftar sau khi bị đánh bại trong trận chiến ở thủ đô Tripoli và rút quân sau sự can thiệp của Thổ Nhĩ Kỳ.
Hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy hệ thống S-400 hoặc S-300 xuất hiện ở Libya. Ảnh: FORBES
Dựa vào những hình ảnh đăng tải trên mạng xã hội, các chuyên gia quân sự xác định đó là radar 96L6E cùng các ống phóng tên lửa thẳng đứng. Do đó, hệ thống phòng không trong ảnh có thể là S-300 hoặc S-400.
Trang tin War Zone cho hay những hệ thống phòng không S-300/S-400 có thể được vận chuyển tới Libya bằng máy bay vận tải An-124. Máy bay này cất cánh từ Mozdok (Nga) tới căn cứ không quân Al-Khadim thuộc TP Al Marj, miền đông Libya hôm 3-8.
Theo War Zone, máy bay Il-76 truyền thống thường được Bộ Quốc phòng Nga và các công ty tư nhân sự dụng không thể vận chuyển những hệ thống này. Muốn vận chuyển S-300 hay S-400 đòi hỏi một máy bay vận tải quân sự hạng nặng như An-124. Máy bay vận tải An-124 cũng từng được dùng để vận chuyển các bộ phận của hệ thống S-400 sang Thổ Nhĩ Kỳ.
Những hệ thống phòng không của Nga được cho được triển khai ở Ras Lanuf thuộc miền đông Libya - một bến cảng quan trọng để xuất khẩu dầu của Libya.
Bến cảng này do lực lượng ông Haftar kiểm soát. Ông Hafar không cho phép xuất khẩu dầu mỏ Libya ra thị trường thế giới.
Năm ngoái, Libya đạt sản lượng dầu 1,2 triệu thùng/ngày, và có kế hoạch tăng lên 2 triệu thùng/ngày trong vài năm tới. Tuy nhiên, hồi tháng 1, do cuộc tấn công của lực lượng LNA nhằm và các mỏ dầu, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Libya (NOC) buộc phải đóng cửa các giếng dầu và sản lượng dầu chỉ đạt 100.000 thùng/ngày.
Hoạt động xuất khẩu dầu mỏ của Libya gần như dừng lại. Hồi tháng 8, theo hãng tin Bloomberg, chỉ có hai tàu chở dầu với sức chứa 600.000 thùng mỗi tàu được xuất xưởng.
Nga gửi tín hiệu gửi tới Thổ Nhĩ Kỳ
Theo chuyên gia phân tích quốc phòng H I Sutton, nếu quả thực Nga triển khai hệ thống S-300 hoặc S-400 sang Libya, điều này có thể giúp tạo thế cân bằng theo hướng có lợi cho Nga và các đồng minh địa phương chống lại các lực lượng do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn ở Libya.
Máy bay vận tải An-124 vận chuyển hệ thống S-400 sang Thổ Nhĩ Kỳ năm ngoái. Ảnh: ANADOLU/GETTY IMAGES
“Người Nga âm thầm phát đi tín hiệu rằng TP Sirte và Al-Jufra là lằn ranh đỏ, mặc dù họ chưa đi xa như các quốc gia khác vốn đã đưa ra các tuyên bố công khai” – ông Aaron Stein, chuyên gia tại Viện nghiên cứu chính sách đối ngoại tại Philadelphia (Mỹ) cho biết.
“Người Nga dường như làm theo những gì họ đã làm ở Syria, triển khai hệ thống phòng không sang nước này. Nếu quả thật là như vậy, hệ thống S-300 sẽ gia nhập cùng hệ thống phòng không tầm ngắn Pantsir S1. Hai hệ thống này sẽ khiến Thổ Nhĩ Kỳ suy nghĩ về việc kiểm tra lằn ranh đỏ đó” – ông Stein nói tiếp.
Hệ thống Pantsir S1 do Nga chế tạo và do Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) cung cấp cho LNA. Hệ thống này bộc lộ tính dễ bị tổn thương trong cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ, đặc biệt là các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái Bayraktar TB2.
Ông nhấn mạnh, sự xuất hiện của S-300, S-400 tại Libya là tín hiệu gửi tới Thổ Nhĩ Kỳ. Cuối năm ngoái, Ankara đưa quân cùng vũ khí và máy bay không người lái từ miền bắc Syria sang Libya. Điều này buộc lực lượng ông Haftar chấm dứt chiến dịch đánh chiếm Tripoli vốn đã kéo dài 14 tháng và rút quân cùng các tay súng đánh thuê thuộc công ty quân sự tư nhân Wagner Group của Nga.
Theo Forbes, các hệ thống S-300, S-400 có mặt ở Libya sẽ bảo vệ sự can dự ngày càng sâu và nhanh chóng của Nga vào quốc gia Bắc Phi này. Nga đã đưa Wagner Group cùng lính đánh thuê sang Libya. Tuy nhiên, họ cùng các đồng minh đối mặt với những đối thủ đáng gờm, trong đó có lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ.
Máy bay không người lái Bayraktar TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ đã ghi được những thành công đáng kể trước hệ thống phòng không do Nga sản xuất. Tuy nhiên, S-300 và S-400 sẽ cản trở các hoạt động này.
