Ngày 15-3-2016 là ngày kỷ niệm lần thứ năm cuộc biểu tình mùa xuân Ả Rập ủng hộ dân chủ đầu tiên ở Damascus.
Tuy nhiên, năm năm sau đó, hy vọng về một mùa xuân Ả Rập đã bị dập tắt bởi một cuộc chiến phức tạp gây mất ổn định toàn bộ khu vực và dẫn đến sự hành hoành của các tổ chức khủng bố như IS.
Một gia đình ở Aleppo, Syria trú ẩn ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hồi 8-3-2014 (Ảnh: Getty Images)
Vòng đàm phán hòa bình tiếp theo cho nội chiến Syria đã chính thức bắt đầu tại Geneva vào 14-3. Nhưng đối với nhiều gia đình, cuộc sống sẽ không bao giờ còn như trước nữa. Hơn 4,8 triệu người phải “bỏ xứ ra đi” do xung đột, 250.000 thường dân thiệt mạng và 1/3 trẻ em Syria không bao giờ biết đến điều gì khác ngoài chiến tranh.
Mặc dù vậy, cộng đồng nghệ thuật của Syria luôn cố gắng cất lên tiếng nói cho những nạn nhân bị ảnh hưởng bởi cuộc xung đột và tạo ra không gian cho sự tranh luận và trao đổi theo một dự án có tên gọi “Artists in Recovery” được Hội đồng Anh tài trợ.
Dự án này giúp chỉ ra nghệ thuật quan trọng như thế nào trong cuộc sống hằng ngày bằng cách ủng hộ và chia sẻ tác phẩm của các nghệ sĩ đồng thời cũng là nạn nhân của nội chiến Syria.
Dự án về nghệ thuật Syria với tên gọi “And” hoàn toàn làm bằng kỹ thuật số. Gregory Nash thuộc Hội đồng Anh, người đồng phụ trách dự án “Artists in Recovery” nói rằng “And” nhằm mục đích làm cầu nối cho các nạn nhân cuộc nội chiến và các nghệ sĩ với nhau và với khán giả quốc tế bất chấp các rào cản không gian, vật lý.
Một phụ nữ Syria dắt con đi “tha phương cầu thực” ngang qua thị trấn Kobani hoang tàn hôm 25-3-2015 (Ảnh: Getty Images)
Các nghệ sĩ ở khắp Syria đã được mời tham gia dự án để chia sẻ câu chuyện của họ trong quá khứ, hiện tại và hy vọng cho tương lai dù là giấu tên hoặc công khai tên tuổi.
Nash cho biết: “Hầu hết các tác phẩm thể hiện cho cách sống của các nghệ sĩ. Chúng cho chúng ta thấy rằng việc tiếp tục sống và sáng tạo dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt nào đi chăng nữa là điều hoàn toàn có thể.”
Bashar Zein, một trong những nghệ sĩ có tác phẩm được triển lãm đầu tiên trong chương trình, đã sản xuất một bộ phim ngắn có tên gọi “Phục Sinh”. Nội dung của bộ phim lấy ý tưởng từ cuộc phỏng vấn với những người đã bị lực lượng chính quyền và giáo sĩ hồi giáo Sufi giam giữ.
Bộ phim truyền tải các trạng thái tâm lý của con người khi bị giam giữ và tra tấn, thể hiện sự đau đớn, mất mát của chiến tranh nhưng không từ bỏ hy vọng và sức sống bền bỉ.
Zein nói với trang tin indy100 rằng tất cả hình thức của phương tiện truyền thông đã thất bại trong việc “chuyển tải đầy đủ các sự kiện thực tế ở Syria” và những gì ông muốn làm là đưa “giá trị và tính nhân văn” của sự biến mất nội chiến Syria trở lại với người dân.
